ԱՌՕՐԵԱՅ

Կան իրողութիւններ, որոնք յանուն պատշաճութեան չեն խօսուիր։ Բանիմաց մարդը գիտէ թէ բոլոր ծիսակատարութիւնները, ներառեալ մկրտութիւնը բեմադրութիւններ են, որոնց ակունքները կ՚երկարին քրիստոնէութենէ շատ աւելի վաղ ժամանակներու։ Գիտէ, բայց կը խուսափի հաւատացեալի մը արժանապատուութիւնը վիրաւորելէ, չի գործածեր «բեմադրութիւն», «թատրոն» կամ «շօվ» բառերը։ Ան չի գործածէր բայց եկեղեցւոյ անունով խօսող վարդապետը անվարան կը յայտարարէ թէ մկրտութիւնը շօվ չէ։

Մուրատ Նազարեան առաջին անգամ ըլլալով խօսեցաւ եւ բացատրութիւններ տուաւ ոճիրի օրուան մասին։ Ինչպէս ընթերցողները պիտի յիշեն Սամաթիոյ մէջ տա­րեց հայ կի­ներու դէմ իրա­րայա­ջորդ յար­ձա­կու­մներ կա­տարուած էին, որոնցմէ մէ­կը հա­սած էր ոճ­րա­գոր­ծութեան եւ տա­րաբախտ Մա­րիցա Քիւ­չիւք սպա­նուած էր։ Մի­ջոց մը ետք ոս­տի­կանու­թիւնը յայտնա­բերած էր մե­ղադ­րեալ մը՝ Մու­րատ Նա­զարեան, որ շփոթ պա­տաս­խաննե­րով խնդի­րը վե­րածած էր ան­լուծե­լիու­թեան։ Մար­դու իրա­ւունքնե­րու գոր­ծիչ իրա­ւապաշտպան Էրէն Քէս­քին կա­մաւոր կեր­պով ստանձնած էր Մու­րատ Նա­զարեանի պաշտպա­նու­թիւնը, միշտ հա­ւատա­լով որ ան կը շա­հագոր­ծուի ու­րիշ յան­ցա­գոր­ծե­րու կող­մէ։

Համահայկական վեցերորդ խաղերու հանդիսաւոր բացումը կա­տարուեցաւ 2 Օգոս­տոս Կի­րակի երե­կոյեան, Երե­ւանի Վազ­գէն Սար­գի­սեանի անուան մար­զա­դաշ­տին մէջ։ Ինչպէս նա­խորդ թի­ւերու մէջ նշած էինք, Հա­մահայ­կա­կան խա­ղերու մաս­նա­կից­նե­րու թի­ւը այս տա­րի ար­ձա­նագ­րած է ամե­նաբարձր կէ­տը, 171 քաղաքնե­րէ 6.352 մաս­նա­կից­նե­րով։ Այս ընդհա­նու­րի մէջ Թուրքիոյ տար­բեր քա­ղաք­նե­րէ մաս­նակցող­նե­րու թիւն ալ կը մօ­տենար 900-ի։

Պատմաբան եւ լրագրող Վիգէն Չըթըրեան հեղինակած է նոր գիրք մը, որը նիւթ կ՚առնէ հարիւր տարուան համաշխարհային քաղաքականութիւնը, ակադէմական հետազօտութիւնները, Քրտական հարցը, թուրք եւ հայ հասարակութիւնները։ «Բաց Վէրքեր։ Հայեր, Թուրքեր եւ դար մը ցեղասպանութիւն» հատորը կը կեդրոնանայ յետ-ցեղասպանութիւն ժամանակաշրջանին, եւ Հրանդ Տինքի սպանութեան կը վերաբերի որպէս կարեւոր անկիւնադարձ մը։

Պիտի շարունակէի խօսքս «Ոսկէ Ծիրան»ի մասին, սակայն 6-րդ համահայկական խաղերը ստիպում են փոխել մտայնութիւնս եւ անդրադառնալ այս չափազանց կարեւոր իրադարձութեանը, որն աւելին է քան միջոցառում, աւելին է, քան խաղեր, աւելին է, քան հիւրընկալութիւն եւ միասնութիւն։ Թւում է, թէ զգացական շրջանը վաղուց անցել էինք, երբ հայերը մէկտեղուեցին համաժողովի 2002-ին, իսկ մինչ այդ 1999-ին առաջին անգամ անցկացրեցին համահայկական խաղերը։

Պէլկիոյ խորհրդարանը ընդունեց Հայոց ցեղասպանութիւնը պաշտօնապէս ճանչցող բանաձեւը։ 23 Յուլիսին կայացող նիստի ընթացքին 124 պատգամաւորներ կողմ քուէարկեցին, իսկ 8 դէմ։

1999-ին առաջին անգամ երկամեայ հերթականութեամբ կայացող Համահայկական խաղերը 2007-էն ետք սկսան չորսամեայ հերթականութեամբ կազմակերպուիլ։ Այս տարի վեցերորդ անգամ կայացող Ողիմպիականին մասնակցութիւնը զգալիօրէն բարձր է բաղդատմամբ նախորդ խաղերուն։ Նախապէս միայն Իսթանպուլի անունով մասնակցող թուրքիացի խումբերը այս տարի աւելի զանազանութիւն կը ներկայացնեն։

Իսլամաց(ու)ած հայերու նիւթով ամենածաւալուն գիտական ժողովը կայացած էր 2-4 Նոյեմբեր 2013 թուին, Իսթանպուլի Պողազիչի համալսարանին մէջ, Հրանդ Տինք Հիմնարկի նախաձեռնութեամբ։ Այս գործընթացին մէջ Հրանդ Տինք հիմնարկին աջակցած էին Մալաթիոյ Հայոց Հայրենակցական Միութիւնը, Պողազիչի համալսարանի պատմութեան բաժինը, Օլոֆ Փալմէ միջազգային կեդրոնը, Ֆրէտրիխ Էպէրթ եւ Քրէսթ հիմնադրամները։

Դժուարացանք կողմնորոշուիլ, քանի որ նամակաբերին յանձնած պահարանին վրայ գրուած էր «Սարգիս Սերովբեան», բայց երբ կարդացինք պահարանի վրայ գրուած «Բանտարկեալի նամակ՝ ստուգուած է» ծանօթագրութիւնը համարձակեցանք բանալու եւ տեսանք որ մեր սիրելի երէց եղբօր՝ սիրելի Սարգիս Սերովբեանին անհամար բարեկամներէն մէկը լսելով Սերովբեանի կորուստը, ուզած էր մեր ցաւը կիսել։ Մենք ալ այդ նոյն նամակը կը բաժնենք «Ակօս»ի ընթերցողներուն հետ։