Համահայկական վեցերորդ խաղերու հանդիսաւոր բացումը կատարուեցաւ 2 Օգոստոս Կիրակի երեկոյեան, Երեւանի Վազգէն Սարգիսեանի անուան մարզադաշտին մէջ։ Ինչպէս նախորդ թիւերու մէջ նշած էինք, Համահայկական խաղերու մասնակիցներու թիւը այս տարի արձանագրած է ամենաբարձր կէտը, 171 քաղաքներէ 6.352 մասնակիցներով։ Այս ընդհանուրի մէջ Թուրքիոյ տարբեր քաղաքներէ մասնակցողներու թիւն ալ կը մօտենար 900-ի։
ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ
pakrates@yahoo.com
Համահայկական վեցերորդ խաղերու հանդիսաւոր բացումը կատարուեցաւ 2 Օգոստոս Կիրակի երեկոյեան, Երեւանի Վազգէն Սարգիսեանի անուան մարզադաշտին մէջ։ Ինչպէս նախորդ թիւերու մէջ նշած էինք, Համահայկական խաղերու մասնակիցներու թիւը այս տարի արձանագրած է ամենաբարձր կէտը, 171 քաղաքներէ 6.352 մասնակիցներով։ Այս ընդհանուրի մէջ Թուրքիոյ տարբեր քաղաքներէ մասնակցողներու թիւն ալ կը մօտենար 900-ի։ Որքան ալ կազմակերպութիւնը փորձէ այս իրողութիւնը անտեսել կամ շրջանցել եւ Թուրքիայէ եկողները ներկայացնէ Արեւմտեան Հայաստանէ եկածներ, իրողութիւնը կը մնայ անփոփոխ։ Անոնք եկած էին ոչ թէ Արեւմտեան Հայաստանի անցագիրերով, այլ Թուրքիոյ Հանրապետութեան պաշտօնական փասփորթներով։ Այս պահուն կ՚արժէ յիշել թէ Համահայկական Խաղերու դեռ առաջին նախափորձի տարիներուն իսկ որդեգրուած սկզբունք մըն էր մասնակիցներու իրենց եկած երկիրներու փոխարէն, իրենց ապրած քաղաքները ներկայացնելով կատարուած տողանցքը, բայց այս սկզբունքը շատ կարճ ժամանակի ընթացքին անտեսուեցաւ եւ սփիւռքի զանազան երկիրներէ եկողներ տողանցքի պահուն պարզեցին իրենց ապրած երկրի դրօշակները։ Թուրքիայէն եկող մարզիկները յարգեցին կազմակերպիչներու այդ սկզբունքը, բայց հիմա որ բոլորը կը ներկայանան իրենց դրօշներով, շատ բնական եւ հաւանական է որ յաջորդ խաղերուն Թուրքիոյ պատուիրակութիւնն ալ տողանցին մասնակցի իր եկած երկրի դրօշակով։
Ամէն պարագայի կրնանք վստահիլ թէ խաղերու կազմակերպիչները պիտի յիշեն այս նիւթի շուրջ նոյն ինքն իրենց ձեւաւորած սկզբունքը եւ առիթ պիտի չի թողուն որ նման անբաղձալի երեւոյթ գոյանայ։ Դարձեալ որպէս անհանգստութիւն պատճառող երեւոյթ, նկատեցինք թէ Թուրքիայէ մասնակցող խումբերը հաւաքաբար տեղադրուեցան մարզադաշտի ամենաանյարմար հատուածը, ուրկէ կարելի չէր տողանցքին նախորդող գեղարուեստական բեմադրութեան հետեւիլ։ Խաղերը կազմակերպիչներու հաշւոյն որքան ալ բարեկամական մրցակցութիւն թելադրեն, պարզ է որ մրցակցութիւն բառը իր հետ պիտի բերէ յաղթելու ցանկութիւնը։ Եւ որոշ երեւոյթներ մենք ուղղակիօրէն կը կապենք մրցումի այս հոգեբանութեան։ Այդ է որ Վազգէն Սարգիսեան մարզադաշտին մէջ Պոլսոյ Սամաթիա թաղը ներկայացնող մեր տղաքը կը գոռային՝ «ելք չկայ այստեղ Սամաթիա է» (պուրասը Սամաթիա պուրտան չըքըշ եօք) կամ «ամէն տեղ Սամաթիա է մեզ համար» (պիզէ հէր եէր Սամաթիա)։
Բացման յաջորդ օրը, արդէն սկսան խաղերը եւ կարգ մը խումբեր վայելեցին յաղթելու ուրախութիւնը, իսկ ուրիշներ ալ ճաշակեցին պարտուելու դառնութիւնը։ Բայց այդ պահուն յաղթելու-պարտուելու ուրախութիւնը կամ տխրութիւնը կը պատկանէին միայն պահուն։ Իսկ օրուայ մնացեալ բոլոր ժամերը եւ խաղերու տեւողութեամբ բոլոր օրերը դրոշմուեցան աշխարհասփիւռ երիտասարդ հայ մարզիկներու մէկտեղումով գոյացած ուրախութեամբ։
Խաղերու դեռ սկզբնական փուլին բոլորին տրամադրութիւնը խանգարող լուրը ԱՄՆ-էն ժամանած մարզիկներէն մէկուն երթեւեկի արկածի մը զոհ երթալն էր։ Խաղերը շատ կանուխ աւարտեցաւ Լեւոն Թովմաս Շանթի համար, քանի որ իր ընկերները, երբ վերջին պատրաստութիւնները կը տեսնէին յաջորդ մրցումին համար։ Անոր անշունչ մարմինը արդէն բռնած էր տան ճանապարհը։
Դիտելով միայն առաջին երեք օրերը, համոզուած ենք թէ Համահայկական վեցերորդ խաղերը արդէն յաջողած են իրենց առաքելութեան մէջ եւ կը խոստանան մէկ յաջորդին աւելի կատարելագործուած կազմակերպութիւն, ալ աւելի մեծ թիւով մասնակցութիւն եւ ալ աւելի որակեալ մրցումներ։