ABD Başkanı Barack Obama'nın devreye girmesiyle Türkiye ile İsrail arasındaki Mavi Marmara krizi çözüldü. İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu telefonda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a, İsrail'in 'özür dilediğini' söyledi, Erdoğan da 'Türk halkı adına bu özrü kabul ettiğini' bildirdi. Normalleşme süreciyle iligili ‘İsrail eskisi gibi, Ermeni lobisine karşı destek verecek mi?’ gibi sorular gündeme geldi.
İsrail ve Türkiye arasında gerçekleşen ‘özür’ gelişmesinin ardından ilişkiler yavaş yavaş normale dönerken, şu anda tazminat için görüşmeler yapılıyor. Müzakereler sürerken, Mavi Marmara olayının kurbanları ile de sürekli temas içinde olunacağı belirtiliyor. İsrail’intek şartı ise ademi mesuliyet (non liability). Ademi mesuliyet şartı, tazminat ödemelerinin yapılmasıyla birlikte, Mavi Marmara olayına karışan tüm İsrailliler, (yani emri Mavi Marmara'ya operasyon talimatını veren İsrailli siyasetçiler, operasyonu planlayıp yöneten İsrailli üst düzey askeri yetkililer ve bizzat operasyonu gerçekleştiren İsrailli subay ve askerler) hakkındaki tüm davalardan vazgeçilecek. Türkiye hem devlet olarak davalardan vazgeçecek, hem de Mavi Marmara kurbanlarının aileleriyle temas içinde olunarak, mağdur olan ailelerin tazminat karşılığında İsrail ve operasyonu gerçekleştiren İsrailliler hakkındaki hukuksal haklarından feragat ettiklerine dair anlaşma yapılacak.
Bu aşamanın ardından Türkiye, İsrail'e yönelik vetolari kaldiracak, diplomatik ilişkilerin seviyesi yükselecekMavi Marmara olayının ardından 2. katip seviyesine indirilen Türkiye ile İsrail arasındaki diplomat ilişkiler, ancak tazminat ve ademi mesuliyet anlaşmalarının ardından yükseltilecek. Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler, Mavi Marmara önceki durumuna, yani Büyükelçilik seviyesine çıkarılacak, Filistin'de (sadece gazze değil) İsrail-Türk insani işbirliği başlayacak ve sürecin sorunsuz devam etmesi durumunda karşılıklı üst düzey ziyaretler başlayacak.
Yahudi lobisi Türkiye’ye destek verecek mi?
Süreçle ilgili Hürriyet’teki Zeynep Gürcanlı imzalı habere gore, herkesin merak ettiği soru ‘Yahudi lobisi Türkiye'ye destek verecek mi?’ sorusu.
Buna göre İsrail'le normalleşme sürecinde ilk test Nisan ayında yaşanacak. Başta ABD ve Fransa gibi ülkelerdekiler olmak üzere İsrail'e çok bağlı olan Yahudi lobisi, Mavi Marmara gerginliği nedeniyle Türkiye'ye yıllarca verdiği desteği çekmişti. Şimdi yine İsrail hükümetinin telkinleri ile, güçlü Yahudi lobisinin üçüncü ülkelerde Türk çıkarlarına destek verip vermeyeceği en büyük merak konusu. Bu destek için ilk testin de Ermeni Soykırımı’nın her yıl en üst seviyede gündeme geldiği Nisan ayında gerçekleşmesi bekleniyor.
Türkiye ayrıca, ABD Kongresi'nde çok güçlü olan Yahudi lobisinden, ABD'nin askeri ihaleleri ve yardımları konusunda da destek bekliyor. Türkiye'nin terörle mücadelede kullanmak için ABD'den istediği, insansız hava araçları, helikopterler, teknolojik silahlar gibi pekçok aracın satın alınabilmesine, ABD Kongresi veto ya da kısıtlama koyuyordu.
(Kaynak: Hürriyet)
