27 Mayıs darbesiyle kurulan OYAK, 1961 yılında çıkan 205 sayılı OYAK Kanunu nedeniyle kurumsal olarak denetim ve vergiden muaf tutulmuştu. Üst yapısını denetlemenin mümkün olmadığı OYAK'ta, Meclis Oyak Komisyonu'nun isteğiyle Sayıştay ve Hazine müfettişleri tarafından inceleme yapılıyor.
TBMM'nin mali ve idari açıdan denetlenmesi talebi üzerine harekete geçen Sayıştay ve Hazine, OYAK'ta inceleme başlattı.
OYAK'la ilgili çok sayıda şikayet dilekçesi alan Meclis Dilekçe Komisyonu, bir alt komisyon kurarak iddiaları mercek altına aldı. Astsubayların OYAK yönetiminde yeterince temsil edilmediği, üyelere kesintiyle orantılı adil ödeme yapılmadığı, bir takım piyasa işlemleriyle OYAK mensuplarının zarara uğratıldığı, generallerin kızı ve damadı gibi akrabalarının işe alındığı, denetim gibi iddialar üzerine başvuru sahiplerini dinleyen komisyon, OYAK yetkililerine de iddialara ilişkin yazı gönderdi.
Primlerin rütbe esasına göre dağıtılması uçurum yaratıyor
Meclis Dilekçe Komisyonu OYAK Alt Komisyonu Başkanı AK Parti Bursa Milletvekili İsmail Aydın, “Sayıştay denetmenleri çalışıyor, Hazine'den de denetim yardımı aldık. Birlikte çalışıyorlar. Önümüzdeki haftalarda raporlarını tamamlayacaklar” dedi. Aydın, müştekileri dinlediklerini, OYAK'ın gönderdiği belgeleri inceleyerek, “Benim gördüğüm bir eksiklik de kişinin ödediği prim esasına göre değil de rütbe esasına göre prim dağıtıldığı. Çok bariz uçurum görüyorum. OYAK bugüne kadar vergi vermediği gibi denetlenmiyor da. Bu sorunlar tamamen 1960 ihtilali kanunu ürünü. 1961'den sonra çıkarılan OYAK Kanunu anti demokratik unsurlar içeriyor” görüşünü dile getirdi.
OYAK'ın sadece ticari şirketleri denetlenebiliyordu
Bugüne kadar OYAK'ın sadece ticari şirketlerine yönelik, Türk Ticaret Kanunu kapsamında SPK tarafından denetim yapılabiliyordu. Alt Komisyon, OYAK çatı kurumunun 205 Sayılı Teşkilat Kanunu nedeniyle denetlenmediği kanaatine ulaşarak, hem mali hem idari açıdan denetim yapılması kararı verdi. Alt Komisyon'un bu kararını Sayıştay ve Hazine de destekledi. Bunun üzerine yakın zamanda incelemeleri tamamlamak için bir denetim ekibi oluşturuldu. Ekibin, önümüzdeki hafta raporu sunması bekleniyor.
OYAK'ın ordu mensuplarından oluşan üst yapısı denetim dışıydı
Alt Komisyon Başkanı Aydın, OYAK'ın üst yapısının denetlenemediğini, sadece kendi iç denetiminin yapılabildiğine dikkat çekti: “OYAK'ın 60 küsur iştirak şirketi var. Bu şirketler Ticaret Kanunu'na tabi olarak denetleniyor. OYAK kurumunun üst yapısı, kendisi denetlenmiyor. Yurtdışı iştirakleri olan holdingleşmiş devasa bir yapıyı denetlemek kolay değil. İşin temelinde OYAK Kanunu var. Sıkıntı oradan kaynaklanıyor.Ordu mensuplarından müteşekkül OYAK sürekli şunu savunuyor: ‘Ticaret Kanunu'na göre şirketlerimiz kuruldu, KDV veriyoruz şunu bunu veriyoruz, ona göre denetleniyoruz'. Doğru şirketler vergiye elbette tabi. Ama OYAK kurumunun kendisi kanun gereği vergilerden muaf. Şirket kendisi vergilerden muaf olunca aynı zamanda denetimden de muaf. OYAK Genel Müdürü ‘özel denetim firmasına denetletiyoruz. Denetim raporumuz var' diyor. Ama o kendi iç denetimi. OYAK ordu mensuplarından müteşekkil devasa yapı. Bunların bir kısmının iyi denetlenmediği iddiaları var. Bu noktada biz kurumun denetlenmesini de arzu ediyoruz. En azından bir noktasından başlamış olacağız. Sayıştay denetmenleri çalışıyor, Hazine'den de denetim yardımı aldık. Birlikte çalışıyorlar. Önümüzdeki haftalarda raporlarını tamamlayacaklar. Hem OYAK'tan gelen belgeler hem denetmenlerin raporları doğrultusunda bir karara varacağız. Bir çözüm noktasına varacağız.”
(v E)
