Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, sendikaların tepkilerine rağmen parlamento tarafından kabul edilen sendikalar ve toplu iş sözleşmesi yasasını onayladı. Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Aziz Çelik, kabul edilen yasanın 12 Eylül yasaklarını koruduğunu ve yenilerini eklediğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ''Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu''nu onayladı. Onama kararının Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlamasının ardından kanun yürürlüğe girdi. Sendikalar yasaya tepkili. DİSK kanunun onaylamaması için Cumhurbaşkanı’na çıkmıştı.
Yeni yasa
Kanuna göre, işkolu sayısı 28'den 20'ye, işçi sendikasına üye olma yaşı 16'dan 15'e düşürülecek. Sendika üyeliği ve üyelikten çıkmada noter şartı aranmayacak, üyelik ve üyelikten çekilme e-devlet üzerinden yapılacak. Bir iş yerinin girdiği işkolunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca yapılacak. Bu tespite karşı 15 gün içinde dava açılabilecek. Mahkeme 2 ay içinde karar verecek, kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay, konuyu 2 ay içinde kesin olarak karara bağlayacak.
İşçinin, işsiz kalması halinde sendika üyeliği 1 yıl boyunca sürecek.
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiasıyla açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene ait olacak.
Sendika ve konfederasyonların mali denetimleri, yeminli mali müşavirlerce yapılacak.
Kanuna göre, işkolu barajı yüzde 10'dan yüzde 3'e düşürülüyor.
Sendika, işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde 3'ünün üyesi bulunması şartıyla, iş yerinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde 40'ının kendi üyesi bulunması halinde toplu iş sözleşmesi yapabilecek.
İşletmede birden çok sendikanın yüzde 40 veya fazla üyesi varsa, başvuru tarihinde en çok üyeye sahip sendika, toplu iş sözleşmesi yapacak.
İş kolunda en az yüzde 3 üye şartı; Ekonomik ve Sosyal Konsey'e üye konfederasyonlara bağlı işçi sendikaları için Ocak 2013 istatistiğinin yayımı tarihinden 1 Temmuz 2016'ya kadar yüzde 1; 1 Temmuz 2018'e kadar ise yüzde 2 olarak uygulanacak.
15 Eylül 2012'ye kadar kurulmuş ve Ekonomik ve Sosyal Konsey'e üye konfederasyonlara üye olmuş işçi sendikalarının, Ocak 2013 'e kadar yapacakları yetki tespit talepleri, iş yeri ve işletme çoğunluğuna göre bakanlıkça sonuçlandırılacak.
Can ve mal kurtarma ile defin işlerinde, mezarlıklarda, petrokimya işlerinde, bankacılık hizmetlerinde, Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen iş yerlerinde, kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde, hastanelerde grev ve lokavt yapılamayacak.
Kocaeli Üniveristesi Öğretim Üyesi Aziz Çelik sosyal paylaşım sitesinden yasaya tepki gösterdi. Çelik’in eleştirileri şöyle,
“Cumhurbaşkanı Gül ayrımcı ve yasakçı yeni sendikalar ve toplu iş sözleşmesi yasasını onayladı. Gül tarafından onaylanan Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası 12 Eylül yasaklarının çoğunu koruyor ve yenilerini ekliyor.
*12 Eylül döneminde bile kaldırılamayan sendikal tazminat güvencesi işçilerin yarısı için ortadan kaldırıldı.
* 30'dan az işçi çalıştırıl an iş yerlerinde çalışan işçiler sendikal nedenle atıldıklarında sendikal tazminat davası açamayacaklar.
*İşçilerin yaklaşık yarısı 30'dan işçi çalıştırılan iş yerlerinde çalışıyor. Kısaca işçilerin yarısı sendikal tazminat mahrum kaldı.
* Grev yasakları devam ediyor. Bankacılık, petrokimya, şehir içi ulaşım işlerinde ve savunma bakanlığında çalışan sivil işçilere grev yasak.
*Hükümetin milli güvenlik ve genel sağlık gerekçesiyle grev erteleme yetkisi devam ediyor.
* Grev ertelemesine karşı Danıştay”a başvuru yolu yasadan çıkarıldı. Eski yasadan geriye gidildi.
*Grev oylaması zorlaştırılarak, sendikaların greve çıkmasının önüne yeni bir engel konuldu.
* Toplu sözleşme aşamasında yapılacak grev dışında diğer bütün grevler yasadışı olmaya devam ediyor.
* Dayanışma grevi, iş yavaşlatma, barışçı iş bırakma eylemi, genel grev yasa dışı grev olarak işlem görecek.
* Sendikal barajlar fiilen korunuyor, yeni sendikaların barajı aşması imkansız, var olanların bir bölümü de baraja takılabilir.
* Yasa işçiler ve sendikalar arasında ayrımcılık yapıyor. 3 konfederasyona üye sendikalar için baraj yüzde 1 diğerleri için yüzde 3!
*İşyeri barajı yüzde 50+1, işletme barajı yüzde 40. Bu barajlarla sendikal örgütlenme çok zor.
* Yetki sistemi değişmedi. İşverenin yetkiye itirazı toplu sözleşme sürecini durduracak. Eski tas eski hamam.
*İşkolu sendikası esası dışında sendika kurulamayacak. Emekliye, işsize yine sendika hakkı yok.
* Sendikaya üyelikte noter şartı kalktı ama e-devlet şartı geldi. Sendika üyeliği devlet kanalıyla olacak.
* Hak-İş üyesi Medya-İş ve Öz Büro-İş için özel hüküm getirildi. İşkolu barajını aşmadan toplu sözleşme yapabilecekler.
* Bu saydıklarımın çoğu 12 Eylül ürünü eski sendikal yasalarda da vardı. Yenisinde de var.
*12 Eylül referandumu ile sendikal haklar genişleyecek zannedenler için üzgünüm. Sendikal yasaklara ve yeni engellere devam!
*12 Eylül'ün sendikal yasalarında TİSK ve TÜSİAD etkiliydi. Yeni sendikal yasada yeni TOBB, TUSKON ve MÜSİAD etkili oldu.
* Yeni rejimin yasakçı ve ayrımcı yeni sendikal yasası hayırlı olsun!
