Uluslararası Ceza Mahkemesi, Kongolu milis komutanı Thomas Lubanga'yı 2002-2003 yılları arasındaki savaşta çocuk askerleri kullanmak suçundan 14 yıl hapis cezasına çarptırdı. Altı yıldır tutuklu olan Lubanga sekiz yıl daha hapis yatacak.
Lubanga, Lahey’de 10 yıl önce kurulan mahkeme tarafından suçlu bulunan ilk kişi olmuştu.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kuzey-batısındaki İturi bölgesinde etnik gruplar arasındaki çatışmalarda 60 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor.
Thomas Lubanga, büyük altın madenlerinin bulunduğu bölgede Kongolu Yurtseverler Birliği adlı isyancı grubun lideriydi.
Mahkeme, Lubanga'yı, bazıları 10 yaşında olan çocukları, özel muhafız, seks kölesi ve savaşçı olarak kullanmakla suçladı.
Duruşmalar sırasında verilen ifadelerde Lubanga'nın kapı kapı dolaşarak halktan bağış istediği belirtildi. Görgü tanıklarına göre Lubanga evlerden nakit, büyük baş hayvan ya da milis gücündeki savaşacak çocukları alıyordu.
Mahkemede izlettirilen görüntülerde 10 yaşındaki silahlı çocuklar dikkat çekerken başka bir video kaydında yine çocukların koruma olarak kullanıldığı görülüyor.
Birleşmiş Milletler barış gücü askerlerince Mart 2005'te gözaltına alınan Lubanga, mahkemede cezası açıklanırken hiç tepki vermedi. Lubanga 2006'da Lahey'e götürülürken ağlamıştı.
Çocuk askerler ağladı
BBC Lahey Muhabiri Anna Holligan, hâkim Adrian Fulford'un eski milis komutanının mahkemeyle uyum içinde olmasını övdüğünü aktarıyor.
Buna rağmen hâkim, eski savcı Luis Moreno-Ocampo'yu yaptığı hatalar, iddiaları destekleyecek kanıt sunamaması ve çalışanlarının basına yanıltıcı açıklamalar yapması nedeniyle suçladı.
Hâkim ayrıca eski savcının tanıkları kullanma biçimini de eleştirdi. Duruşma sırasında eski çocuk askerlerin tanıklığına başvuruldu.
Bu tanıklar arasında savaşa aktif olarak katılmış bir çocuk asker de vardı. İfade sırasında Lubanga ile karşı karşıya gelen bu tanık paniğe kapıldı ve ifadesini tamamlayamadı.
Haziran ayında Moreno-Ocampo 30 yıl ceza talebinde bulunacağını söylemişti. Savcı, iddia makamının orduya alınan her çocuk için ayrı ceza talep edeceğini açıklamıştı. Mahkeme binasının önünde konuşan mağdurların avukatı Franck Mulenda verilen cezanın kendisini tatmin ettiğini söyledi.
Mulenda 'Bu, adaletin kendi haklarını savunamayan mağdurlar adına öç alması' dedi.
Ancak avukat tazminat talepleri ile ilgili sorunun çözülmesi gerektiğini de söyledi. 'Global Witness' adlı insan hakları kuruluşunun temsilcisi Mike Davis, Lubanga'nın ceza almasının önemli bir gelişme olmadığını ve aldığı cezanın 'işlediği suçlara kıyasla oldukça hafif' olduğunu düşündüğünü söyledi.
Davanın iki tarafının da karara itiraz etmek için 30 günü bulunmakta.
(BBC Türkçe)
