İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, resmi bir ziyaret için 21 Aralık’ta Ermenistan’ın başkenti Yerevan’daydı.
(YEREVAN) Ruhani, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan tarafından Zvartnots Havaalanında resmi törenle karşılandı. Sarkisyan Ruhani’yi ‘Ermeni halkının beklediği misafir’ olarak nitelendirip, iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihi köklere dayandığını söyledi. Ermenistan’ı her zaman dost ülke kabul ettiklerini belirten Ruhani ise ilişkileri her zaman geliştirmek ve daha yüksek işbirlikleri kurmak istediklerini ifade etti. Ruhani’ye gezi sırasında devlet yetkilileri yanı sıra İran’ın önde gelen yatırımcı ve iş adamları da eşlik etti.
Ruhani Ermenistan’a gelmeden önce konuştuğu İRNA haber ajansına Ermenistan’ı ekonomik alanda çok önemsediklerini ve işbirliğini geliştirmek adına daha da yakınlaşacaklarını söylemişti. Ruhani “Ermenistan, Kazakistan ve Kırgızistan ile ilişkilerimizi geliştirmek gerekli. Bu üç ülke de Avrasya Ekonomik Birliği üyesi. Ermenistan bize Karadeniz üzerinden Avrupa’ya kapı açma ve Rus pazarına doğru genişleme imkanı verecek” demişti.
Ruhani ziyareti sırasında Basra Körfezi’nin Karadeniz’e bağlanacağının, Kuzey ve Güney arasında bir köprü açılacağının altını çizdi.
Ermenistan-İran sınırında bulunan Meghri ve Ashtarak şehirlerinde inşa edilmiş doğalgaz dağıtım şebekesinin resmi açılışı da Hasan Ruhani’nin ziyareti sırasında yapıldı. Meghri ve Ashtarak şehirlerinin doğal gaz dağıtım şebekesinin inşaat projesi İran hükümetinin desteğiyle hayata geçirildi.
Hasan Ruhani temasları sırasında ayrıca İran’dan Ermenistan’a gelen doğal gaz hacminin yükselmesi ve Ermenistan-İran üçüncü elektrik yolunun açılması gerektiğini belirtti.
Ticaret konusundaki işbirlikleri açısından bankacılık sektöründe yenilikler yapılmasını, daha hızlı ve efektif yollar bulunmasını arzu ettiklerini söyleyen Ruhani Araks çevresinde bulunan “Özel Bölge”de ise yine yeni yatırımlar yapabileceğini belirtti. Ruhani bu ziyareti sırasında çok kez Avrasya Ekonomik Birliği’yle ilişkileri güçlendirmek istediklerini belirtti. Ziyareti sırasında Karabağ sorununa da değinen Ruhani, “İran, iki komşu ülkesi Azerbaycan ve Ermenistan’ın bu konuyu masada, güvenli ve adil bir şekilde çözmek istediklerini görmekten mutlu” dedi. Ziyaret sonunda Ermenistan ve İran arasında enerji, spor, olağanüstü haller, turizm ve gümrük alanlarında iş birliği anlaşmaları ile temasların sonucuna ilişkin anlaşma ve bildiriler imzalandı.
İki ülke başkanları, ziyaret sırasında Suriye’deki durumun de bir an evvel sona ermesi gerektiği yönünde açıklama yaparken, bölgesel terör karşıtı siyasetlerini devam ettireceklerini belirttiler.
Nükleer silah konusunda varılan anlaşma sonucunda yapacakları işbirliklerinin iki ülkeye ve bölgeye olumlu etki edeceğinden emin olduklarını söyleyen liderler, iki ülke arasındaki farklı işbirliklerinde hacmin artacağı müjdesini verdiler. Ruhani ayrıca gelecek sefer Sarkisyan’ı İran’da görmekten mutluluk duyacağını belirterek, Cumhurbaşkanını ülkesine davet etti.
“Ablukadan çıkış imkanı”
Ruhani’nin Ermenistan’a yaptığı ziyaretine değerlendiren İran uzmanı Vardan Voskanyan “Ermenistan için hem siyasi, hem ekonomik, hem de kültürel alanda kazançlar kaydedildi” ifadesini kullandı.
Voskanyan’a göre ziyaretin en önemli yanı Basra Körfezi’ni Karadeniz'e bağlayan koridor hakkında yapılan müzakereler ve bu koridorun kurulmasına dair açıklamalar. Voskanyan “Bu koridor bizim için sadece olumlu ekonomik sonuçlar değil jeopolitik açıdan da iyi sonuçlar getirebilir; Türkiye ve Azerbaycan tarafından ülkemize uygulanan ablukadan çıkma imkanı da sağlar” dedi.
Voskanyan Bakü ve Ankara’nın bu ziyaretten rahatsız olduklarını söyledi ve şöyle konuştu: “Azerbaycan, İran ile ilişkileri geliştirme konusunda Ermenistan ile yarışıyor, İran kuzeye çıkışı sağlamak için kullanılacak istikrarlı ve güvenilir yolunun Ermenistan olduğunu açıkça belirtiyor, bu Azerbaycan için can sıkıcı olabilir”. Voskanyan Ermenistan-İran ilişkilerinin yeni bir ivme kazanması konusunda ziyaretin önemli olduğunu düşünürken, siyasi ve ekonomik beklentileri de karşıladığını düşünüyor.
