Ermenistan, Tavuş bölgesinde, Azerbaycan’ın saldırısını püskürtmek için girişilen faaliyetlerde ikisi subay 4 Ermenistan ordu mensubunun hayatını kaybettiğini, 11 askerin ise yaralı olduğunu bildirdi. Azerbaycan, resmi olarak toplam 11 askerinin kaybettiğini kabul etse de, bölgeden gelen haberlerde ölüm sayısının çok daha fazla olduğunun tahmin edildiği belirtiliyor. Azerbaycan tarafında hayatını kaybedenler arasında bir general de var.12 Temmuz'da Ermenistan Azerbaycan sınırında başlayan çatışmalar sürüyor. Çatışmaların başlangıcı için Ermenistan Azerbaycan tarafını suçluyor, Azerbaycan ise Ermenistan’ın saldırı başlattığı iddiasında. Çatışmalar Karabağ sorunu çevresinde gelişen 2016’daki “Dört Gün Savaşı”ndan sonraki en ciddi gelişme.
Yapılan son açıklamalara göre, Ermenistan tarafı son operasyondan sonra Tavuş bölgesindeki, Movses ve Chinari köylerinin olası yeni saldırılar için Ermeni Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolü altında olduğu açıklandı. Azerbaycan’ın ağır silahları kasıtlı bir şekilde yeni bir saldırı için yerleştirdiği belirtilen açıklamada, hedeflerin sivillerin hayatına zarar gelmeyecek tarzda nokta atışı ile imha edildiği belirtildi.
Ermenistan Savunma Bakanlığı Basın Sözcüsü Şuşan Stepanyan Ermenistan-Azerbaycan devlet sınırının kuzeydoğu kesiminde 14 Temmuz’da, Azerbaycan’a ait 2 adet İsrail yapımı Elbit Hermes 900 İHA’nın düşürüldüğü bilgisini verdi. Savunma Bakanlığı düşme anının gösteren resmi videosu sosyal medyada paylaşıldı.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Savunma Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetlerinin yönetim kadrosuyla yaptığı görüşmenin ardından, “Azerbaycan’ın artan saldırganlığı karşısında Ermenistan ordusunun cevap vermek zorunda” kaldığını açıkladı. “Azerbaycan şiddet dilinden vazgeçmelidir” dedi.
Ermenistan Savunma Bakanı Davit Tonoyan ve Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan’ın 2 gün boyunca yaptıkları açıklamalarda, mevcut durumun Ermenistan Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolünde olduğunun altı çizildi. Ermenistan’ın Tavuş’a komşu bölgede yeni bir mevzi ele geçirdiğinin yanı sıra, muhtemel gelişmeler ve senaryolar da ele alındı.
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de ise milliyetçi gruplar gösteriler yaptı. Orduya destek vermek için Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yürüyüş düzenleyen bir grup parlamento binasına girdi. İzinsiz eylem nedeniyle onlarca kişi tutuklandı.
Çatışma nasıl başladı?
Savunma Bakanı Tonoyan, 12 Temmuz saat 12:00 sularında Ermenistan’ın Tavuş idari bölgesinde sınıra doğru Azerbaycan’a ait bir UAZ askeri aracının yaklaştığını ve anlaşılmayan nedenlerden dolayı araçta bulunan askerlerin arabadan çıkıp Ermeni mevzilerine doğru hareket ettiğini söyledi. Açıklamaya göre Azerbaycanlı askerlerin yaklaştığı mevzinin Ermenistan sınırları içerisinde bulunması nedeniyle Ermeni tarafı uyarıda bulundu ve “bölgeyi terk etme” çağrısı yaptı. Askerler aracı bırakıp bölgeyi terk ettiler ve hemen ardından Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından Ermeni mevzisi ateş altına alındı. Ermeni tarafının verdiği karşılık sonucunda saldırı geri püskürtüldü ve Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin kayıpları oldu. Azerbaycan ise saldırıları Ermenistan’ın başlattığını öne sürüyor.
Ermenistan–Azerbaycan sınırında gerginliğin tırmanmasına, KGAÖ, Rusya, ABD Dışişleri Bakanlığı, BM ve NATO tepki vererek barış çağrısında bulundu.
NATO’dan açıklama
NATO Genel Sekreteri’nin Güney Kafkasya ve Orta Asya Özel Temsilcisi James Appathurai, Ermenistan ile Azerbaycan sınırında ağır silahların kullanıldığı ve can kayıplarının yaşandığı çatışmaları endişeyle izlediklerini duyurdu. Appathurai, “AGİT Minsk Grubu eşbaşkanlarının, gerginliğin artmasının önlenmesi hedefiyle gerekli adımların atılmasına dair tüm taraflara yönelik çağrılarına katılıyoruz” ifadelerini kullandı.
Rusya: Destek vermeye hazırız
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Azerbaycan-Ermenistan sınırında yaşanan gerginlikle ilgili taraflara itidal ve ateşkes çağrısı yapıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “12 Temmuz’da Ermenistan-Azerbaycan sınırında tırmanan gerginlikten dolayı ciddi endişe duyuyoruz. Ulaşan bilgilere göre, çatışmalar sürüyor. Topçu mermileri kullanılıyor. Ölü ve yaralılar var. Ölenlerin yakınları ve ailelerine başsağlığı diliyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Bölgenin güvenliğini tehdit eden gerginliğin daha fazla tırmanmasının kabul edilemez olduğu vurgulanan açıklamada, “Tarafları itidalli olmaya ve ateşkes rejimine sıkı şekilde riayet etmeye çağırıyoruz. Rusya Dışişleri Bakanlığı, durumun istikrara kavuşturulması için gerekli desteği sunmaya hazır” ifadelerine de yer verildi.
Rusya Parlamentosu’nun üst kanadı Federasyon Konseyi’nin Başkanı Valentina Matviyenko da Moskova’nın Ermenistan ve Azerbaycan arasında yaşananlardan dolayı büyük endişe duyduğunu, gerginlik ve çatışmaları durdurmak için elinden gelen her şeyi yapacağını söyledi.
AGİT Dönem Başkanı olan Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ermenistan ile Azerbaycan sınırları boyunca ateşkese geri dönme çağrısında bulundu. AGİT resmi web sayfasında yayımlanan Edi Rama’nın mesajında şu ifadeler yer aldı:
“Ermenistan ile Azerbaycan sınırları boyunca yaşanan şiddetin artışından endişeliyim. Yeni ölüler olmadan derhal ateşkese geri dönmeye çağırıyorum”.
Sorun ABD Kongresi’ne gelebilir
Son yıllarda Ermenistan ve Karabağ sınırında yaşanan ateşkes ihlalleri,
ABD Kongresi Temsilciler Meclisinde tartışılıyor. Uzun süredir konuşulan Azerbaycan’a silah satışını sınırlandıran bazı değişikliklerin bu süreçte ele alınacağı konusunda kulis haberleri var.
ABD Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) Başkanı Aram Hamparian’ın, “Azerbaycan’ın, sınır boyunca saldırılarının şiddetini artırdığı ortamda bu değişiklikler Kongre’ye, Aliyev’in saldırganlığını dizginleme imkanını verecek” açıklaması bu haberleri destekliyor. Hamparian, 20 Temmuz’da yapılacak öneriyle ilgili yapılacak oylamaya, kongre üyeleri Brad Scherman ile Frank Pallone’nin yapacakları değişiklik önerileriyle destek vereceklerini düşündüklerini belirtti.
ABD’nin 2021 yılı devlet savunma yasasına değişiklikler getiren bu taslakta, anılan yasa kapsamında Azerbaycan’a savunma alanına ilişkin teçhizat veya hizmetlerin sunulmaması gerektiği vurgulanıyor, ayrıca Azerbaycan’ın, Artsakh başkenti Stepanakert’ten havalanan veya inen her sivil uçağı vurmakla tehdit ettiği hatırlatılıyor.
