Sosyal medyada şarap hakkında bilgiler paylaşmayı çok seviyorum. Şarapla ilgilenen kişiler mesajlar atıyorlar. “Şarap nasıl öğrenilir?”, “Bu konuda kendimizi nasıl geliştiririz?” gibi soruların cevabı net: Sürekli tadarak ve okuyarak... İşin okuma kısmı artık çok kolay; şarapla ilgili kitaplar ve dergilere, bu dergilerin elektronik versiyonlarına erişmek artık mümkün. Ben şarapla ilgilenmeye başladığımda okunacak kitap bulmak, çölde şelale bulmak gibiydi. Hâlâ o zamanlardan kalma onlarca fotokopi kitap kütüphanemde duruyor.Şarabı öğrenmek için bolca tadım yapmaktan bahsederken, önüne her çıkanı rastgele içmekten bahsetmiyorum elbette. Şarapları yan yana tadarak, tattığını anlamaya çalışarak ve mutlaka kendini tadım notu almaya zorlayarak yapılan tadımlardan bahsediyorum ki işin zor kısmı işte burada başlıyor.
O zamanların, şarap severler için hazine değerinde olan, Mehmet Yalçın’ın çıkardığı Gusto dergisi yasal zorunluluklar nedeniyle artık yayımlanmıyor olsa da artık çeşitli Türkçe kaynaklar var.
Hızlıca, dilimizde yayımlanmış kitaplardan birkaçını tavsiye edeyim.
Şarapla yeni tanışanlar için tavsiye edeceğim Türkçe kaynakların başında, İnkılâp Kitabevi’nin ‘Görsel Rehberler’ serisinden çıkan ‘Şarap’ adlı kitap geliyor. Gün geçtikçe taze bilgi sıkıntısı yoğunlaşsa da, iyi bilgilerin bolca görsel eşliğinde sunulduğu kitapta, çeşitli yöreler ayrı ayrı ele alınarak, göze çarpan üreticiler ve şaraplar hakkında bilgiler veriliyor. Kalabalık bir yazar kadrosu tarafından kaleme alınan kitap, orijinalinin 2006 basımından çevrilmiş. Belki de kitabın tek kusuru bu...
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Ersin Döğer’in yazdığı ‘Antik Çağ’da Şarap’ 2004 yılında İletişim Yayınları tarafından yayımlandı. Dünya çapında, bu konu hakkında yazılmış en ciddi eserlerden biri. Üstelik, Ersin Hoca’nın kendini dinletmeyi çok iyi becerdiği konuşmaları gibi, okuması çok keyifli, çok akıcı bir kitap. Antik Çağ’da şarabın anavatanındaki hikâyesini merak ediyorsanız, çok iyi bir başucu kitabı.
Bernard Pivot, ‘Şarabın Aşk Sözlüğü’ adlı kitabında, şarabın insana hissettirdiklerini anlatıyor.
Uzun yıllar televizyonda edebiyat eleştirileri ve edebiyat sohbetleri yönetmiş, tanınmış bir edebiyatçı olan Pivot, şarapların kendisine ifade ettiklerini anlatıyor. Pivot, çok boyutlu, enteresan bir kişilik. Bukowski’yi eline şarap tutuşturup programına çıkarmışlığı var (gerçi program pek hoş bitmiyor, huysuz ihtiyar kusup stüdyoyu terk ediyor). Kitabın tek kusurlu tarafı, şarap terminolojisine pek hâkim olmayan biri tarafından tercüme edilmiş olması. Bazen tercümede kaybolabiliyorsunuz.
Nail Kitabevi’nin yayımladığı ‘Kim Korkar Şaraptan’, adı gibi içeriği de eğlenceli bir başlangıç seviyesi kitabı. Başlangıç seviyesi dediğime bakmayın, beş hayali karakterin rehberliğinde, üretimden, restoranda şarap seçimine kadar hemen her konuda sağlam bilgiler içeren, eğlenceli illüstrasyonlarıyla okumayı ve öğrenmeyi zevkli kılan bir kitap. Kitabın yazarı Ophelie Neiman şarabı kolay anlaşılır bir hale getirmiş ama kitap Göknur Gündoğan’ın çok iyi çevirisi sayesinde daha da kıymetlenmiş. Orijinalinde olmayan Türkiye şarap haritası başlı başına önemli bir çalışma.
İşin okuma kısmında yerli kaynaklar yeterli olmasa da, genel olarak kaynakların kısıtlı olduğunu söylemek doğru olmaz. Ama konu şarap tatmaya gelince iş epey bir değişiyor. Şarabı öğrenmek için bolca tadım yapmaktan bahsederken, önüne her çıkanı rastgele içmekten bahsetmiyorum elbette. Şarapları yan yana tadarak, tattığını anlamaya çalışarak ve mutlaka kendini tadım notu almaya zorlayarak yapılan tadımlardan bahsediyorum ki işin zor kısmı işte burada başlıyor.
Cihangir La Cave gibi bol çeşit bulunduran, şarap meraklılarının sorularını yanıtlayacak personeli olan şarap dükkânlarının sayısı bir elin parmaklarını bulmuyor. Restoranlardaki fahiş fiyatlar, çok sayıda şarap tatma konusundaki tek engel değil. Birçok mekân, anlaşmalı olduğu bir üreticinin ürünlerini ön plana çıkarıp, diğer üreticilerin ürünlerini tabir yerindeyse garnitür olarak menüye koyduğundan farklı şaraplara ulaşmak pek kolay olmuyor.
Tabii, tüm bu sebeplerden önce, yasal kısıtlamalar yüzünden bu sektörün içinde olanlar bile birbirlerinden haberdar olamıyorlar. Firmaların nihai tüketiciye ulaşma şansları maalesef ortadan kalkmış durumda. Bu nedenle, Gustobar tarafından düzenlenen şarap tadımları, üreticileri bir araya getirmesi açısından çok önemli.
24-25 Kasım’da yapılacak olan Sommelier Selection, şarap meraklıları için birçok açıdan bulunmaz bir fırsat.
Bu organizasyona, uluslararası düzeydeki iki şarap uzmanı, İsa Bal ve Matt Wilkin’in katılıyor olması çok kıymetli. Onların tadımını takip etmek ve dikkat çektikleri noktalarla aydınlanmak şarap, tadımının inceliklerini öğrenmek isteyen biri için hazine değerinde.
Ama benim için bu organizasyonun en öğretici tarafı, üreticilerin tadım sırasına göre dizilmiş şaraplarının sırayla, hem de üreticileriyle tanışarak ve şaraplar üzerine konuşarak tadılabilecek olması. Bu sene ‘Walk Around Tasting’de kırkın üzerinde üretici ve ithalatçının 200’e yakın şarabı tadım için hazır olacak ki, bu başlı başına bir eğitim.
Tadım dışında, şarap aksesuarları, özel zeytinyağı, peynir, nar ekşisi gibi ürünlerin ve tadımının yapılacağı şarap kitaplarının satıldığı fuaye ve üreticilerin özel atölyeleri de ilginizi çekebilir.
24-25 Kasım’da The Marmara Taksim’de yapılacak olan etkinliğin biletleri Mobilet’te.