ԱՌՕՐԵԱՅ

Արմէնիըն Ուիքլիի հաղորդումին համաձայն, երբ արար աշխարհ զբաղուած էր Փարիզի մէջ գրչի դէմ յարձակումին, նոյն 9 Յունուարին, առաւօտեան ժամերգութենէ երկու ժամ առաջ ռմբակոծուեցաւ Հալէպի Կաթողիկէ Հայոց Սրբուհի Ռիթա Եկեղեցին։ Տաճարը ծանրօրէն վնասուեցաւ։ Եթէ պայթումը երկու ժամ ուշանար, բազմաթիւ զոհեր պիտի ըլլային։

Վերսկսաւ զինուորական պարտադիր ծառայութիւնը կատարած շրջանին, 24 Ապրիլ 2011-ին սպաննուած շարքային Սեւակ Պալըքճըի դատավարութիւնը։

Փոքրամասնութիւններուն բռնագրաւուած կալուածները ետ առնելու համար տարուած իրաւական պայքարը կը շարունակուի։ Վերջերս Կաթողիկէ Ասորիներու Պատրիարքարանն ալ Հաթայի Իսքենտէրուն քաղաքի մէջ գրաւուած տարածքներու վերատիրանալու համար դատարան դիմեց։

Եուսուֆ Հալլաճօղլու, նշելով որ իր 15 տարուայ նախագահութեան շրջանին նման դէպք մը չէ պատահած ու ըսաւ. «Պարտաքճըի պնդածին նման գործողութիւն մը անկարելի է։ Ես պետական արխիւներու մէջ ալ որպէս բարձրաստիճան պատասխանատու պաշտօն ստանձնած եմ։ Այդ փորձառութեան յենելով կ՚ըսեմ թէ Թուրքիոյ Պատմութեան Կաճառի ոեւէ նախագահ պետական արխիւներէն փաստաթուղթ մը վերցնելով ուրիշ տեղ մը չի կրնար պահել»։

Ամանոր է, որն ամենամեծ տօնն է հայաստանցիների համար ի տարբերութիւն սփիւռքահայերի, որոնց ամենասիրուած տօնը Զատիկն է։ Հետաքրքիր է, որ Սուրբ Ծնունդին հայաստանցիները նոյնպէս Զատիկ են ասում։ Բացատրում ես, որ մարդ նախ պիտի ծնուի, խաչի վրայ հոգին աւանդի, յետոյ նոր յարութիւն առնի, հայաստանցիները հասկանում են, բայց աւելացնում են «դէ սա փոքր Զատիկ է»։

Բոլորեցինք տարի մը եւս։ Պատմութեան կը թողունք մեր թուարկութեան երրորդ հազարամեակի 14-րդ տարեթիւը։ Այս տարի եւս ականատես եղանք պատահարներու, որոնք նախորդ տարիներէն ալ ծանօթ էին մեզի։ Բայց բազմաթիւ նիւթեր ալ մնացին աննախադէպ։ Բնականաբար մեր սեփական կեանքի պատմութեան մէջ շատ աւելի յաճախակի են աննախադէպները։

Լման եօթը տարի դրացնութիւն ըրի սասունցի բազմանդամ ընտանիքի մը հետ։ Նոյն շէնքի կողք կողքի յարկաբաժինները կը բնակէինք։

Մուրատ Պարտաքճը անունը ծանօթ է շատերուն, իբրեւ սիրողական պատմաբան։ Ան սրտցաւօրէն յայտնեց թէ Օսմանեան արխիւները այնքան ալ վստահելի դիրքի մէջ չեն եւ փոխանցեց շահեկան տեղեկութիւն մը։ Ըստ Պարտաքճըի Թուրք Պատմութեան կաճառի պատասխանատուներէն մին վերցուցած է 1915-ի տարագրութեան որոշումէ ետք կատարուած աքսորի արձանագրութիւնները։ «Այս գործը ոչ թէ պաշտօնական հրամանով մը, այլ այդ անձի անհեթեթութեամբ կատարուեցաւ»։

Հասան Ճէմալ Թուրքիոյ մէջ կանխավճիռները կործանող եւ այս պատճառաւ ալ հալածանքներու ենթարկուող լրագրող ու մտաւորական մըն է։ Իբրեւ Հրանդ Տինք Հիմնարկ՝ պատիւ կը զգանք անուանի մտաւորականի խօսքը Հայաստանի ժողովուրդին լսելի դարձնելով։

Միլտանօղլու 15 Դեկտեմբեր Երկուշաբթի երեկոյ «Ճէզայիր» շէնքի մէջ բանախօսութիւնով մը ներկայացաւ հանրութեան։ Մարդու Իրաւունքներու Միութեան Իսթանպուլի մասնաճիւղի նախաձեռնութեամբ կազմակերպուած բանախօսութիւնը կը կրէր՝ «19 Քաղաք, 15 Հետքեր» խորագիրը։ Այսպէս ան խօսեցաւ Կեսարիոյ, Վանայ, Մշոյ, Տիյարպէքիրի, Տրապիզոնի, Կուտինայի, Սեբաստիոյ, Մալաթիոյ, Տարտանելի եւ այլ քաղաքներու հայկական մշակութային ժառանգի մասին։