Մօտ շաբաթ մըն է, որ մտքիս կառչած է սիրելի բարեկամուհի մը՝ Եգէական համալսարանի նախկին դասախօս փրոֆ. Զերրին Քուրթօղլուի խօսքերը։ Ան առարկած էր իր գրութեան որպէս խորագիր «Գաղթականութեան հարց» եզրին գործածութեան դէմ։ «Ապրուածը ոչ գաղթի կամ գաղթականութեան, այլ մարդկութեան հարց է, մարդկութեան խնդիր»։
Քանի կը հետեւիմ 27 Փետրուարէն այս կողմ Թուրքիոյ եւ Յունաստանի ցամաքային սահմանագծի վրայ կատարուածներուն, կը յիշեմ Զերրին Քուրթօղլուի այդ առարկութիւնը։ Իսկապէս ալ բովանդակ պատմութեան հետ առնչուած խնդրի մը հետ դէմ յանդիման կը գտնուինք։ Պատկերացնել իսկ դժուար է այն երեւոյթները, որոնք կը ներկայացուին լրատուութեան չոր ու ցամաք նախադասութիւններով։ Մինչդեռ պէտք էր լուրջ ընդվզում յայտնել այս անմարդկային վերաբերմունքի դէմ։ Ինչպէս կարելի է հանդուրժել, այն պատկերին, երբ խաբուած մարդիկ որպէս փրկութեան միջոց իրենց յոյսը կապած են Եւրոպայի սահմանը անցնիլ եւ աւելի ապահով կեանքի մը տիրանալ Եւրոպական երկրի մը մէջ։ Բայց այդ նոյն եւրոպական երկիրները իրենց ազգային անվտանգութեան դէմ սպառնալիք մը ըլլալով կը տեսնեն այդ գաղթականները եւ ամէն ճիք կը վատնեն անոնց ներթափանցումը կանխելու համար։ Եւ տակաւին աւելին Եւրոպական երկիրներու մէջ կը ծաւալի այլամերժութիւն մը, որմէ կ՚օգտուին ցեղապաշտ քաղաքական շարժումները։ Մենք Եւրոպան կը դիտենք իբրեւ համաշխարհային քաղաքակրթութեան օրրանը։ Սակայն իրողութիւնը կը թելադրէ ամբողջովին տարբեր հասկացողութիւն։ Արդարեւ Գերմանիոյ կառավարութիւնը որոշած է ոստիկանական ուժ տրամադրել Յունաստանի սահմանապահ զօրքերուն։ Որպէսզի այս վերջիններս աւելի ամուր կարենան փակել Եւրոպայի սահմանները գաղթականաց հոսանքի մը դէմ։ Մեծ ցաւով կը նկատենք թէ սփիւռքահայութիւնը բոլորովին կը ձայնակցի այդ երկիրներու մշակած քաղաքականութեան։ Ինք եւս արմատներով գաղթական ժողովուրդի մը զաւակները այսօր բոլորովին համակերպած են իրենց ապրած երկիրներու ազգային հոսանքին եւ դիրք կը բռնեն 100 տարի անց նոյն ճակատագիրը ապրող ժողովուրդներու դէմ։
Ափսոսանքով կը տեսնենք, թէ այս դիրքորոշման մէջ կարեւոր գործօն մըն է կրօնքը։ Մերոնք լոկ կրօնական տարբերութեան պատճառաւ մէկ կողմ թողած են մարդկային արժանիքները եւ կը մերժեն նոյնիսկ իրենց կրօնքի թելադրանքները։ Կուրանան քրիստոնէութեան կարեւորագոյն սկզբունքը, որ կը պահանջէ օգնել կարօտեալին։
Այս դէպքին մէջ քրիստոնեան գիտակից չէ իր իսկ պատճառած անխիղճ պատկերին։ Չ՚ուզէր առերեսուիլ, այն իրողութեան հետ, ըստ որու ամբողջ Միջին Արեւելքը կրակի մատնող այս երեւոյթին հիմնական պատասխանատուն իր երկրի վարչակարգն է։
Այն ինչ որ կը կատարուի Սուրիոյ մէջ արդիւնքն է, իբրեւ թէ քաղաքակիրթ եւրոպացիներու մշակած ռազմավարութեան։
Երբ ամերիկացիներ Խորհրդային Միութեան դէմ կը կազմակերպէին «Կանանչ գօտի», շրջապատելու համար Խորհրդային Միութիւնը իսլամ արմատական պատնէշով մը։ Այսօր այդ մտայնութեան հետեւանքով ստեղծուած հրէշ մը կայ մեր դիմաց, որ պիտի սպառնայ ամբողջ քաղաքակրթութեան մը։ Հոն եւս մեր հոգը չէ թէ ինչ կ՚անցնի կը դառնայ ի շահ համաշխարհային տնտեսական համակարգին։ Երանի այս դաւադրանքը միւս բոլոր ազգութիւններէ աւելի կանուխ նկատողը մենք հայերս ըլլայինք, քանի որ մեզի վիճակուեցաւ նման ծանր փորձութիւնը։ Բայց ինչ ընես, որ մարդ էակը ունի իր թերութիւնները, որոնց հետեւանքով կը կորսնցնէ մարդկային առաքելութիւնները։ Այս առումով ոչ մէկ տարբերութիւն ինք եւս ցեղասպանութեան մատնուած Իսրայէլի քաղաքականութիւններուն դէմ, որոնք նման վայրագութիւնով կը փոխադարձեն իրենց իշխանութեան տակ գտնուող Պաղեստինցիներուն։
«Ո՜վ մարդկային արդարութիւն, թո՛ղ ես թքնեմ քու ճակտիդ»։ Աստուած իմ, Սիամանթոյի այս տողերը վերյիշելու համար որքան շատ պատճառներ կը յայտնուի մեր դիմաց։