Երկրէ ներս վարկազրկում, միջազգային գետնի վրայ անտեսում

Երկրէ ներս սո­վորա­կան երե­ւոյթ դար­ձած է իւ­րա­քան­չիւր առա­ւօտ բեր­ման են­թարկե­լու նոր լու­րով մը օրո­ւան սկսիլ։ Առ­հա­սարակ քա­ղաքա­կան բնոյ­թով կա­տարո­ւած այդ բեր­ման են­թարկումնե­րը յա­ջոր­դող մէկ-եր­կու օրե­րու ըն­թացքին կը վե­րածո­ւին ձեր­բա­կալու­թեան։

Այսպէ­սով կը սկսի իշ­խող կա­ռավա­րու­թեան հա­մար ընդդի­մադիր հա­մարուող­նե­րը պատ­ժե­լու գոր­ծընթաց մը։ Ձեր­բա­կալու­թիւնը ինքնին պատ­ժա­միջոց մը դար­ձած է մին­չեւ դա­տական առա­ջին նիս­տը, են­թա­կան ազա­տազրկե­լով։

Թուրքիա ան­ցեալին այս երե­ւոյ­թը ապ­րած էր 12 Սեպ­տեմբեր 1980-ին, զի­նուո­րական յե­ղափո­խու­թե­նէ ետք։ Այդ ժա­մանակ ալ բիւ­րա­ւոր մար­դիկ բան­տարկո­ւած եւ ձեր­բա­կալու­թեան պայ­մաննե­րուն մէջ են­թարկո­ւած էին ան­հա­ւատա­լի տան­ջանքնե­րու։ Մա­հուան բա­զում դէպ­քեր ար­ձա­նագ­րո­ւեցան այդ տան­ջանքնե­րու հե­տեւան­քով։ Թէեւ այս պա­հուն այդքան յա­ճախ չի խօ­սուիր տան­ջանքնե­րու նիւ­թով, բայց անոնց գո­յու­թիւնն ալ եր­բե­ւիցէ չէ բա­ցառո­ւած։

Յայտնի չէ թէ երկրի քա­ղաքա­կան դաշ­տը հետզհե­տէ ճա­կատումնե­րու տա­նող այս քա­ղաքա­կան ռազ­մա­վարու­թիւնը ո՞ւր կը հաս­նի, կամ ե՞րբ կանգ կ՚առ­նէ։

Տի­րող երե­ւոյ­թը ար­գե­լակ­նե­րը փճա­ցած բեռ­նա­տար ինքնա­շար­ժի մը դէպի ներ­քեւ գլո­րու­մը կը յի­շեց­նէ։

18 Փետ­րո­ւար երեք­շաբթի առա­ւօտո­ւայ լրա­հոսը ողո­ղուած էր 52 ան­ձե­րու բեր­ման են­թարկո­ւելու լու­րե­րով։ Անոնց մէջ կա­յին քա­ղաքա­կան գոր­ծիչներ, հա­սարա­կական կազ­մա­կեր­պութիւննե­րու ան­դամներ, լրագ­րողներ եւ մտա­ւորա­կան­ներ։ Անոնց մէկ մա­սը ան­ձամբ ալ ծա­նօթ են մե­զի, քա­նի որ լուրջ ծա­ռայու­թիւններ մա­տու­ցած են Հրանդ Տին­քի Ըն­կերնե­րը Հար­թա­կի աշ­խա­տու­թիւննե­րով։

Նոյնպէս անոնց մէջ կը հան­դիպինք հայ փոք­րա­մաս­նութեան կրթա­կան հաս­տա­տաու­թիւննե­րու խնդիր­նե­րը ու­սումնա­սիրող ակա­դեմա­կան­նե­րու։ Եւ այդ բո­լորը ծի­ծաղե­լի կեր­պով կը մե­ղադ­րո­ւի ահա­բեկ­չա­կան կազ­մա­կեր­պութեան ան­դա­մակ­ցե­լով։

Քա­ղաքա­կան դաշ­տի վրայ ինչպէս խօս­քը, դա­տական մե­ղադ­րանքներն ալ հետզհե­տէ բո­լորո­վին իմաս­տա­զուրկ դար­ձած են։

Ար­դա­րեւ Թուրքիոյ գոր­ծա­տէրե­րու մե­ծագոյն կազ­մա­կեր­պութեան՝ ԹԻՒ­ՍԻԱՏ-ի հա­մաժո­ղովին կա­տարո­ւած մեկ­նա­բանու­թիւններն ալ դա­տական հար­ցաքննու­թեան նիւթ կը դառ­նան։ Յայտնի է որ իշ­խա­նու­թիւնը դոյզն իսկ հան­դուրժո­ղու­թիւն չու­նին իրեն ուղղուած քննա­դատու­թիւննե­րուն հան­դէպ։

Երկրէ ներս կա­ռավա­րու­թեան վա­րած քա­ղաքա­կանու­թեան դէմ այս հա­կազ­դե­ցու­թիւնը ափ­սոս որ նշա­նակու­թիւն չու­նի մի­ջազ­գա­յին յա­րաբե­րու­թիւննե­րու առու­մով։ Այսպէս երկրի դի­ւանա­գիտա­կան բո­լոր նա­խընտրու­թիւննե­րը ապար­դիւն դուրս եկան։

Ռու­սիա- Ուկրաինա պա­տերազ­մա­կան դրու­թեան լու­ծում մը գտնե­լու գոր­ծընթա­ցին մէջ բո­լորո­վին ան­տե­սուած է Թուրքիան։ Մինչդեռ յի­շենք թէ այդ պա­տերազ­մի առա­ջին ամիս­նե­րուն Թուրքիա որ­քան մեծ յա­ւակ­նութիւններ ու­նէր ուկրաինա­կան ցո­րենի գլխա­ւորու­թեամբ Եւ­րո­պայի, այլ եր­կիրներ փո­խան­ցո­ւելու խնդրին մէջ։ Իսկ այժմ Փու­թին եւ Թրամբ Ռի­յատի մէջ կը քննար­կեն այս խնդի­րը առանց Զե­լենսքիի մաս­նակցու­թեամբ եւ ան­տե­սելով Թուրքիան։ Նման բնոյ­թով ժո­ղով մը կը կա­յանայ Եւրոպա­յի մէջ, ուր դար­ձեալ կը բա­ցակա­յի Թուրքիան։ Իսկ այս պայ­մաննե­րու տակ Զե­լենսքի կ՚այ­ցե­լէ Ան­գա­րա, իր երկրին անվտան­գութեան երաշ­խիքներ ակնկա­լելով։

Պատ­կե­րը նման է նաեւ Սու­րիոյ հաշ­ւոյն, ուր Թուրքիա ի դէմ իր զի­նեալ ներ­կա­յու­թեան, դուրս դրո­ւած է դի­ւանա­գիտա­կան բա­նակ­ցութիւննե­րէ։

Ու­րեմն երկրի մէջ տի­րող վար­կազրկու­մի կող­քին կա­րելի է ըսել թէ Էր­տո­ղանի իշ­խա­նու­թիւնը հա­մաշ­խարհա­յին գետ­նի վրայ ալ կը մե­կու­սա­ցուի այ­լոց ձե­րամբ։