Նաւասարդեան խաղերը եւ ազգային գիտակցութիւնը

Նախորդ շա­բաթ «Մենք ու մե­րոնք»ի խորհրդակ­ցութեան մէջ անդրա­դար­ձած էին ազ­գա­յին գի­տակ­ցութեան նիւ­թին։ Նոյ­նիսկ նշած էինք, որ այդ ազ­գա­յին նա­խածան­ցի մաս ստա­ցած բազ­մա­գիւտ գոր­ծա­ծու­թիւննե­րէն մէկն էր այն։

Յա­ջոր­դող օրե­րը կրկին ան­գամ թե­լադ­րե­ցին այդ մա­սին մտա­ծել։

Եր­կար տա­րիներ առաջ էր, երբ եր­ջանկա­յիշա­տակ Մես­րոպ Բ. Պատ­րիարք առա­ջին ան­գամ յղա­ցաւ Նա­ւասար­դեան խա­ղեր կազ­մա­կեր­պել Գնա­լը կղզիի մէջ։ Ան դի­տել կու տար թէ Նա­ւասար­դեան խա­ղերը խիստ նմա­նու­թիւն ու­նին յու­նա­կան ողիմ­պիական խա­ղերուն հետ, ու կը նշո­ւէին ար­քունի հո­վանա­ւորու­թեամբ։

Նշենք թէ նոյն Մես­րոպ Բ. Պատ­րիար­քը առա­ջին մտայ­ղա­ցող­նե­րէն էր Թարգման­չաց Տօ­նի առ­թիւ մշա­կու­թա­յին մի­ջոցա­ռումնե­րու կազ­մա­կերպման։

Ափ­սոս որ թէ Թարգման­չաց յի­շատակ­ման շա­բաթի հա­մար նա­խատե­սուած մի­ջոցա­ռումնե­րը եւ թէ Նա­ւասար­դեան խա­ղերը չու­նե­ցան որոշ հե­տեւո­ղակա­նու­թիւն ։ Կը յի­շենք նաեւ թէ Պատ­րիարք սրբա­զանը տա­կաւին Սեպ­տեմբեր ամի­սէն, նոյ­նիսկ աւե­լի կա­նուխ իր մօտ կը կան­չէր սա­նուց միու­թիւննե­րու վար­չա­յին­նե­րը եւ իրենց յոր­դո­րէր որոշ յո­բելե­նական յի­շատա­կումներ կամ նիւ­թեր։

Եթէ բա­ցառու­թիւն հա­մարենք Կեդ­րո­նական վար­ժա­րանէ ներս տնօ­րէնու­հի Սիլ­վա Գու­յումճեան Մար­կո­սեանի կամ Տա­տեան Վար­ժա­րանէ ներս նախ­կին տնօ­րէնու­հի օրիորդ Հեր­մի­նէ Պեն­լիօղ­լո­ւի ջան­քե­րով հան­րութեան մա­տու­ցուած գե­ղարո­ւես­տա­կան ու մշա­կու­թա­յին ձեռ­նարկնե­րը, կա­րելի է ըսել թէ պոլ­սա­հայ հա­մայնքը իր կա­ռոյցնե­րով չէ կրցած յա­ջողիլ Մես­րոպ Պատ­րիար­քի երա­զան­քին ար­ժա­նի կեր­պով ար­ձա­գանգ հան­դի­սանալ։

Սա­նուց միու­թիւննե­րը միայն մէկ կամ եր­կու բա­ցառու­թիւնով առ­հա­սարակ կորսնցու­ցած են իրենց առա­քելու­թիւնը։ Իսկ պոլ­սա­հայոց եր­կու մար­զա­կումբներն ալ բա­ցի մար­զա­կան գետ­նի վրայ իրենց մատ­նո­ւած ան­բա­ւարա­րու­թե­նէ, հա­սարա­կու­թեան հետ շփո­ւելու հա­մար ու­նին միակ մի­ջոց մը, որն է Գնա­լը կղզիի լո­ղաւա­զանի մօտ սար­քած ճաշ­կե­րոյթնե­րը։

Այս բո­լորը մտա­բերե­ցինք երբ հետեւեցանք «Լոյս» հե­ռուստաէկ­րա­նի սփռած Նա­ւասար­դեան խա­ղերու մրցա­նակա­բաշխման հան­դէ­սին։ Ցա­ւով նկա­տեցինք թէ այդ մի­ջոցառ­ման ըն­թացքին հայ­կա­կան ոչ մէկ շունչ, ոչ մէկ ոգի կար եւ նաեւ հա­յերէ­նով ոչ մի բառ հնչեց։

Եր­կու հա­ղոր­դա­վար­ներ Գա­րոլին Մա­միկո­նեան եւ Սա­րօ Պենկլիեան ամ­բողջ մրցանակատուուչութեան ընթացքին զգու­շութեամբ շրջան­ցե­ցին հա­յերէ­նը։ Մրցա­նակա­տուու­չութեան յա­ջոր­դեց երգչու­հի Հան­տէ Եէնե­րի հա­մեր­գը։ Յա­ջորդ օր ըն­կե­րային ցան­ցե­րու մէջ տա­րածո­ւող տե­սանիւ­թե­րը աւե­լի յստա­կօրէն պար­զե­ցին մի­ջոցառ­ման մա­կար­դա­կը։

Ար­դեօք յո­ռետե­սու­թիւն պի­տի հա­մարո­ւի այս բո­լորը դի­տելով եթէ ըսենք «Այս մենք ենք ու վերջ»։

Նո­րէն ալ յոյ­սը վառ պա­հենք եւ գիտ­նանք թէ այս շրջանն ալ հաս­նի իր աւար­տին եւ կրկինք ան­գամ կը վե­րապ­րինք զար­թօնքի նոր շրջան մը, որ կ՚ամ­րացնէ մեր նախ ան­հա­տական ու ապա հետզհե­տէ հա­մայնքին ու վեր­ջա­պէս ազ­գա­յին գի­տակ­ցութիւ­նը։

pakrates@yahoo.com