ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

Յո՞ Երթաս, Հայաստան

Ալիեւը շտա­պում է, նոյ­նիսկ ամե­նավար­դա­­գոյն երազ­­­նե­­­­­­­րում նա չէր կա­­­րող վա­­­յելել նման յա­­­ջողու­­­թիւն, երբ թշնա­­­մական եր­­­կի­­­­­­­րը այդքան հլու կը կա­­­տարէր բո­­­լոր իր պա­­­հանջնե­­­րը. պա­­­տերազ­­­մում նա­­­հան­­­ջում էր, թոյլ տա­­­լով ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նական ու­­­ժե­­­­­­­րի առաջ­­­խա­­­­­­­ղացու­­­մը, առանց որե­­­ւէ կրա­­­կոցի յանձնեց Հադրու­­­թը, Շու­­­շին եւ Քել­­­բա­­­­­­­ջարը (Քար­­­վա­­­­­­­ճար)։ Զար­­­մա­­­­­­­նալի է, թէ ինչպէս է Ալիեւի սիր­­­տը դի­­­մանում, որով­­­հե­­­­­­­տեւ չափն ան­­­ցած ամէն բան մա­­­հաբեր է, նոյ­­­նիսկ ու­­­րա­­­­­­­խու­­­թիւնը։

Աշ­­­խարհում չի լսո­­­ւած բան

Յու­­­նի­­­­­­­սի 20-ին Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նի խորհրդա­­­րանա­­­յին ընտրու­­­թիւննե­­­րը ստո­­­ւերե­­­ցին մի պահ նրա ու­­­րա­­­­­­­խու­­­թիւնը, սա­­­կայն երբ կրկին յաղ­­­թեց պար­­­տո­­­­­­­ւած իշ­­­խող քա­­­ղաքա­­­կան ու­­­ժը, նրա ու­­­րա­­­­­­­խու­­­թիւնը խառ­­­նո­­­­­­­ւեց մե­­­ծագոյն զար­­­մանքի հետ։ az.sputniknews.ru կայ­­­քը փո­­­խան­­­ցեց նրա CNN Türk հե­­­ռուստաալի­­­քին տո­­­ւած հար­­­ցազրոյ­­­ցը, որ­­­տեղ Ալիեւը ակ­­­նարկեց մաս­­­նա­­­­­­­ւորա­­­պէս հե­­­տեւեալը. «Հայ ժո­­­ղովուրդը հաշ­­­տո­­­­­­­ւեց պա­­­տերազ­­­մի ար­­­դիւնքնե­­­րի հետ։ Հայ­­­կա­­­­­­­կան ղե­­­կավա­­­րու­­­թիւնը նոյնպէս հաշ­­­տո­­­­­­­ւեց պար­­­տութեան հետ, եւ Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նի վեր­­­ջին խորհրդա­­­րանա­­­կան ընտրու­­­թիւննե­­­րը դա փաս­­­տե­­­­­­­ցին։ Դա պատ­­­մութեան մէջ եր­­­բե­­­­­­­ւէ չլսո­­­ւած բան էր, որ պար­­­տո­­­­­­­ւած ղե­­­կավա­­­րու­­­թիւնը կրկին ստա­­­նում է ժո­­­ղովրդի ձայ­­­նե­­­­­­­րը»։ Ալիեւը նաեւ ասաց, որ հարկ չկայ, որ­­­պէսզի ՌԴ-ը զի­­­նի Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նը։ Իր ցան­­­կութիւնն է՝ խա­­­ղաղու­­­թեան պայ­­­մա­­­­­­­նագ­­­րի վա­­­ւերա­­­ցու­­­մը, դա նշա­­­նակում է, որ Հա­­­յաս­­­տանն ու Ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նը պի­­­տի ճա­­­նաչեն միամեանց ամ­­­բողջա­­­կանու­­­թիւնը եւ կա­­­տարեն սահ­­­մա­­­­­­­նազա­­­տում... Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նեան ղե­­­կավա­­­րու­­­թիւնը բո­­­լորո­­­վին էլ դէմ չէ։ Ինչ վե­­­րաբեր­­­ւում է Սիւ­­­նի­­­­­­­քի հա­­­մայնքա­­­պետե­­­րին, ապա նրանց կա­­­րելի է ձեր­­­բա­­­­­­­կալել, որ­­­պէսզի չդի­­­մադ­­­րեն։ Նոյ­­­նիսկ եթէ հա­­­մայնքա­­­պետե­­­րից եր­­­կուսը ընտրուեցին ԱԺ-ի պատ­­­գա­­­­­­­մաւոր։ Այ­­­սօր երեք պատ­­­գա­­­­­­­մաւոր­­­ներ ձեր­­­բա­­­­­­­կալո­­­ւած են, իսկ մնա­­­ցած ընդդի­­­մու­­­թեանը «հանգստաց­­­նե­­­­­­­լու» հա­­­մար ՊՊԾ-ի աշ­­­խա­­­­­­­տակից­­­ներ են հրա­­­ւիրո­­­ւած ԱԺ։ Սա էլ է աշ­­­խարհում նա­­­խադէ­­­պը չ՚ու­­­նե­­­­­­­ցող երե­­­ւոյթ։

Զո­­­հեր Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նի բո­­­լոր
սահ­­­մաննե­­­րի վրայ

Մեզ հա­­­մար ար­­­դէն սո­­­վորա­­­կան դար­­­ձաւ, որ զի­­­նուոր պի­­­տի զո­­­հուի պա­­­տերազ­­­մից յե­­­տոյ, որ իշ­­­խա­­­­­­­նու­­­թիւն կո­­­չուա­­­ծը պի­­­տի գե­­­րեզ­­­մա­­­­­­­նական լռու­­­թեամբ ար­­­ձա­­­­­­­գան­­­գի։ Ամէն բա­­­կում աղ­­­բիւր են տե­­­ղադ­­­րում ան­­­մա­­­­­­­հացած զի­­­նուո­­­րի յի­­­շատա­­­կին։ Յա­­­ճախ մի քա­­­նի զի­­­նուո­­­րինե­­­րի յի­­­շատա­­­կին։

Օգոս­­­տո­­­­­­­սի 16-ին ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նական ԶՈՒ –ի ստո­­­րաբա­­­ժանումնե­­­րը սադ­­­րանքի դի­­­մեցին հայ-ադրբե­­­ջանա­­­կան սահ­­­մա­­­­­­­նի նա­­­խիջե­­­ւանեան ուղղու­­­թեամբ, Երաս­­­խի հա­­­տուա­­­ծում եւ ար­­­դիւնքում 3 զին­­­ծա­­­­­­­ռայող զո­­­հուե­­­ցին։

Երեք օր անց Օգոս­­­տո­­­­­­­սի 19-ին լու­­­րե­­­­­­­րում իմա­­­ցանք, որ «Օգոս­­­տո­­­­­­­սի 19-ին, ժա­­­մը 02։15-ի սահ­­­մաննե­­­րում, հան­­­րա­­­­­­­պետու­­­թեան հա­­­րաւ-արե­­­ւելեան ուղղու­­­թեամբ տե­­­ղակա­­­յուած ՀՀ ԶՈՒ. զօ­­­րամա­­­սի պահ­­­պա­­­­­­­նու­­­թեան տա­­­րած­­­քում գտնո­­­ւող մար­­­տա­­­­­­­կան յե­­­նակէ­­­տում յայտնա­­­բերո­­­ւել են շար­­­քա­­­­­­­յին­­­ներ, 2002թ. ծնո­­­ւած Մու­­­րադ Աշո­­­տի Մու­­­րա­­­­­­­դեանի, 2002 թ. ծնո­­­ւած Լե­­­ւոն Ռա­­­ֆաէլի Յա­­­րու­­­թիւնեանի, եւ 2002թ. ծնո­­­ւած Գոռ Ար­­­տա­­­­­­­կի Սա­­­հակեանի դիերը՝ հրա­­­զէնա­­­յին վի­­­րաւո­­­րումնե­­­րով։ Այս մա­­­սին տե­­­ղեկաց­­­նում է ՊՆ մա­­­մու­­­լի ծա­­­ռայու­­­թիւնը»։ Հա­­­րաւ-արե­­­ւելեան է գրո­­­ւած, ին­­­չու՞ Սիւ­­­նիք չեն գրում։ Ինչն էր այս երեք տղա­­­ների մա­­­հուան պատ­­­ճա­­­­­­­ռը, որով­­­հե­­­­­­­տեւ թշնա­­­մին ազատ ելու­­­մուտ է անում Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նի տա­­­րածքնե­­­րը։ Պաշտպա­­­նու­­­թեան նա­­­խարար Ար­­­շակ Կա­­­րապե­­­տեանը մար­­­դու իրա­­­ւունքնե­­­րի պաշտպան Ար­­­ման Թա­­­թոյեանի հետ զրոյ­­­ցում հեր­­­քեց թշնա­­­մու ներ­­­թա­­­­­­­փանցման հե­­­տեւան­­­քը որ­­­պէս պատ­­­ճառ։ Եւ մար­­­դու իրա­­­ւունքնե­­­րի պաշտպա­­­նու­­­թեան գրա­­­սենեակը տա­­­րածեց հե­­­տեւեալ հա­­­ղոր­­­դագրու­­­թիւնը.

«Հա­­­շուի առ­­­նե­­­­­­­լով, որ խօս­­­քը վե­­­րաբե­­­րում է մեր երկրի զի­­­նուոր­­­նե­­­­­­­րի իրա­­­ւունքնե­­­րի, այդ թւում՝ մա­­­հացած զին­­­ծա­­­­­­­ռայող­­­նե­­­­­­­րի կեան­­­քի իրա­­­ւունքի պաշտպա­­­նու­­­թեանը, Ար­­­ման Թա­­­թոյեանի որոշ­­­մամբ սե­­­փական նա­­­խաձեռ­­­նութեամբ սկսո­­­ւել է վա­­­րոյթ։ Մի­­­ջադէ­­­պի հետ կա­­­պուած՝ պար­­­զա­­­­­­­բանումներ ստա­­­նալու նպա­­­տակով գրու­­­թիւններ կ՚ու­­­ղարկո­­­ւեն իրա­­­ւասու պե­­­տական մար­­­միննե­­­րին»։

Յե­­­տոյ հան­­­րութեանը ՊՆ-ից տե­­­ղեկաց­­­րին, որ եղել է նաեւ չոր­­­րորդ զին­­­ծա­­­­­­­ռայող, որը չի սպա­­­նուել եւ գու­­­ցէ հէնց նա է սպան­­­նել զին­­­ծա­­­­­­­ռայա­­­կից­­­նե­­­­­­­րին։

Իսկ Յու­­­լի­­­­­­­սի 14-ին ըստ պաշ­­­տօ­­­­­­­նական հա­­­ղոր­­­դագրու­­­թեան՝ լու­­­սա­­­­­­­դէմին, մա­­­ռախու­­­ղի պայ­­­մաննե­­­րում, ամ­­­րակցո­­­ւած զի­­­նուո­­­րական ավ­­­տո­­­­­­­մեքե­­­նայով ծա­­­ռայո­­­ղական պար­­­տա­­­­­­­կանու­­­թիւննե­­­րը կա­­­տարե­­­լու ըն­­­թացքում կո­­­րել է կա­­­պը մեր եր­­­կու զին­­­ծա­­­­­­­ռայո­­­ղի հետ, որից ան­­­մի­­­­­­­ջապէս յե­­­տոյ մեկ­­­նարկել են որո­­­նողա-փրկա­­­րարա­­­կան աշ­­­խա­­­­­­­տանքներ։ Քա­­­նի օր է ան­­­ցել, մին­­­չեւ հի­­­մա 2 զին­­­ծա­­­­­­­ռայո­­­ղին չեն գտել։

Գնանք հետ. Յու­­­լի­­­­­­­սի 28-ին, ժա­­­մը 03։40-ի սահ­­­մաննե­­­րում, ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նական ԶՈՒ ստո­­­րաբա­­­ժանումնե­­­րը հեր­­­թա­­­­­­­կան ան­­­գամ դի­­­մել են սադ­­­րանքի եւ խախ­­­տել հրա­­­դադա­­­րը հայ-ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նական սահ­­­մա­­­­­­­նի հիւ­­­սիս-արե­­­ւելեան հա­­­տուա­­­ծում։ Հա­­­յաս­­­տանն ու Ատրպէյ­­­ճա­­­­­­­նը հա­­­մաձայ­­­նել են Մոս­­­կո­­­­­­­ւայի միջ­­­նորդու­­­թեամբ դա­­­դարեց­­­նել կրա­­­կը։ Ճշդենք՝ այդ որ­­­տեղ է հիւ­­­սիս-արե­­­ւելեան հա­­­տուա­­­ծը՝ Տա­­­ւու­­­շի մարզ թէ՞ Գե­­­ղար­­­քունի­­­քի։ Պարզւում է Սոթ­­­քից մին­­­չեւ Վե­­­րին Շոր­­­ժա հա­­­տուածն է, ու­­­րեմն Գե­­­ղար­­­քունիք։ Յար­­­ձակման ար­­­դիւնքում կրկին երեք զի­­­նուոր զո­­­հուե­­­ցին։ Նրան­­­ցից մէ­­­կը Դա­­­ւիթ Քո­­­չարեանն էր, Տա­­­ւուշ մար­­­զի Բերդ հա­­­մայնքի Չին­­­չին գիւ­­­ղից։ Գիւ­­­ղը 2019-ին շրջա­­­նաւարտ չէր ու­­­նե­­­­­­­ցել, եւ 2021-ին չի ու­­­նե­­­­­­­ցել։ Դա­­­ւիթ Քո­­­չարեանը 2020-ի գիւ­­­ղի միակ շրջա­­­նաւարտն էր։ 2020-ի 44-օրեայ պա­­­տերազ­­­մին մաս­­­նա­­­­­­­կից էր եւ ողջ էր մնա­­­ցել...

Այսպի­­­սով տե­­­սանք, որ Հա­­­յաս­­­տա­­­­­­­նը խո­­­ցելի է դար­­­ձել ամէն կող­­­մից։ Տա­­­ւու­­­շի մա­­­սին դեռ չյի­­­շատա­­­կեցի՞։ Հա­­­մաձայն 2021–ի Օգոս­­­տո­­­­­­­սի 19-ի ՀՀ կա­­­ռավա­­­րու­­­թեան որոշ­­­ման Տա­­­ւու­­­շի մար­­­զի վտան­­­գա­­­­­­­ւոր տա­­­րածքնե­­­րից բնակ­­­չութեան տար­­­հանման նոր ծրա­­­գիր է մշա­­­կուել։

Մին­­­չեւ Յու­­­նի­­­­­­­սի 20-ը երկրի ճա­­­կատագ­­­րի պա­­­տաս­­­խա­­­­­­­նատուն մէկ անձն էր իր կու­­­սակցու­­­թեան հետ։ Յու­­­նի­­­­­­­սի 20-ի ընտրու­­­թիւննե­­­րից յե­­­տոյ երկրի ճա­­­կատագ­­­րի պա­­­տաս­­­խա­­­­­­­նատ­­­ւութիւ­­­նը մէկ ան­­­ձի հետ կի­­­սում են այդ ան­­­ձին եւ իր կու­­սակցու­­թեան վե­­րընտրող­նե­րը։