ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

Երա՛զ իմ երկիր, Հայաստան

dzovinarlok@gmail.com

Երա­զի մէ՞ջ ենք, այս ինչ է կա­­­­տար­­­­ւում մեզ հետ։ Մենք իրօք դառ­­­­նում ենք մեր երկրի տէ­­­­րը, ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կանը, վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետը եւ հպարտ քա­­­­ղաքա­­­­ցին։ Բաւ է մտնել այ­­­­սօր որե­­­­ւէ պե­­­­տական ծա­­­­ռայու­­­­թեան հիմ­­­­նարկ եւ կը տես­­­­նէք, որ շար­­­­քա­­­­­­­­­­­­­­­յին մար­­­­դուն այ­­­­լեւս չեն նա­­­­յում վե­­­­րեւից ներ­­­­քեւ։ Մենք բնոյ­­­­թով եւ­­­­րո­­­­­­­­­­­­­­­պացի ենք, բայց առանց կա­­­­շառ­­­­քի հնա­­­­րաւոր չէր լու­­­­ծել ինչ-որ հարց։ Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանը սկսեց առա­­­­ջին հեր­­­­թին ար­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­տախիլ անել կա­­­­շառ­­­­քի գա­­­­ղափա­­­­րը։ Ինչպէ՞ս։

Ժա­­­­մանա­­­­կին Սա­­­­հակա­­­­շուի­­­­լին հե­­­­ռաց­­­­րեց գոր­­­­ծից 16,000-ոց ճա­­­­նապար­­­­հա­­­­­­­­­­­­­­­յին ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կանա­­­­կան կազ­­­­մը, որ­­­­պէսզի վերջ դնի կա­­­­շառա­­­­կերու­­­­թեանը այդ ոլոր­­­­տում։ Մեր ընտրած վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետը ազա­­­­տեց միայն ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կանա­­­­պետ՝ գնդա­­­­պետ Վլա­­­­տիմիր Գաս­­­­պա­­­­­­­­­­­­­­­րեանին, իսկ մնա­­­­ցած­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին դի­­­­մեց խօս­­­­քով։ Տո­­­­ւեալ դէպ­­­­քում խօս­­­­քը պի­­­­տի աւե­­­­լի մեծ ուժ ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­նայ, քան գոր­­­­ծո­­­­­­­­­­­­­­­ղու­­­­թիւնը։ Եւ մենք դա տե­­­­սանք։ Վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետն ու­­­­զում է, որ հա­­­­յաս­­­­տանցին իր երկրում միայն տու­­­­գանք մու­­­­ծող չլի­­­­նի. «Մի՛ պատ­­­­ժէք, այլ կան­­­­խարգե­­­­լէ՛ք»,-դի­­­­մեց նա ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կան­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին։ Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանի ասա­­­­ծը իս­­­­կոյն հաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­տեցին. ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կանը ճա­­­­նապար­­­­հին կանգնեց­­­­րեց օրի­­­­նազանցնե­­­­րին եւ սի­­­­րալիր խնդրեց այ­­­­լեւս կար­­­­գը չխաղ­­­­տել։

Հե­­­­րոս­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րով լի մեր Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նում չկար սա­­­­կայն առաջ­­­­նորդ։ Սերժ Սարգսեանն ու իր ռե­­­­ժիմը ամա­­­­յաց­­­­րել էին քա­­­­ղաքա­­­­կան դաշ­­­­տը իր ընդդի­­­­մադիր­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րով։ Եւ երբ ես այ­­­­սօր յի­­­­շում եմ «Ելք» դա­­­­շին­­­­քի ընտրար­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­ւը 2017-ի խորհրդա­­­­րանա­­­­կան ընտրու­­­­թիւննե­­­­րում, թէ ինչպէս էին Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանն ու Էտ­­­­մոն Մա­­­­րու­­­­քեանը մտնում շէն­­­­քի բա­­­­կեր եւ բա­­­­ցական­­­­չում «Ելք կայ, ելք կայ» եւ ոչ ոք չէր ար­­­­ձա­­­­­­­­­­­­­­­գան­­­­գում, իմ լացն է գա­­­­լիս։ Դա­­­­շին­­­­քը հա­­­­ւաքեց մէկ տա­­­­րի առաջ ձայ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րի 7.77%-ը։ Այժմ, ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­նալով ֆաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­ցի ողջ բազ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­միլիոնա­­­­նոց հա­­­­յոր­­­­դի­­­­­­­­­­­­­­­ների հա­­­­ւանու­­­­թիւնը, «Ելք»-ը այ­­­­նո­­­­­­­­­­­­­­­ւամե­­­­նայ­­­­նիւ մնում է խորհրդա­­­­րանում որ­­­­պէս քա­­­­ղաքա­­­­կան փոք­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­մաս­­­­նութիւն։ Նման բան չէր եղել, որ փոք­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­մաս­­­­նութիւ­­­­նը ձե­­­­ւաւո­­­­րի կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թիւն։ Երեք օրում վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետը նշա­­­­նակեց նա­­­­խարար­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին եւ հա­­­­ւաքեց իր շուրջ նո­­­­ւիրեալ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին։ Նրանք գի­­­­տակ­­­­ցում են, թէ ինչ բեռ ըն­­­­կաւ նրանց ու­­­­սե­­­­­­­­­­­­­­­րին։ Ի՛նչ ահ­­­­ռե­­­­­­­­­­­­­­­լի պա­­­­տաս­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նատո­­­­ւու­­­­թիւն, քան­­­­զի նախ­­­­կին կա­­­­ռավա­­­­րու­­­­թիւնից ոչ ոք լաւ բան չէր սպա­­­­սում բա­­­­ցի հա­­­­րուած­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րից։ Օրի­­­­նակ, երբ ու­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­ցանք ապ­­­­րի­­­­­­­­­­­­­­­լեան քա­­­­ռօրեայ պա­­­­տերազմ եւ Սերժ Սարգսեանը ազա­­­­տեց Սեյ­­­­րան Օհա­­­­նեանին պաշտպա­­­­նու­­­­թեան նա­­­­խարա­­­­րի պաշ­­­­տօ­­­­­­­­­­­­­­­նից եւ նշա­­­­նակեց Վի­­­­գէն Սարգսեանին, ապա նո­­­­րան­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­նակ Վի­­­­գէն Սարգսեանի առա­­­­ջին քայ­­­­լը եղաւ 1000 դրամ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րի նա­­­­խագի­­­­ծը։ Այ­­­­սինքն այ­­­­սուհետ ամէն աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տող պի­­­­տի աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տավար­­­­ձից 1000 դրամ տրա­­­­մադ­­­­րէր ապա­­­­գայում զո­­­­հուած կամ վի­­­­րաւո­­­­րուած զի­­­­նուո­­­­րի ըն­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նիքին։ Իսկ հի­­­­մա ծնո­­­­ղին, որը պա­­­­հում էր իր զա­­­­ւակին բա­­­­նակում, ու­­­­ղարկե­­­­լով ամի­­­­սը մէկ ան­­­­գամ ծան­­­­րոցներ ու­­­­տե­­­­­­­­­­­­­­­լիքով եւ հի­­­­գիենիկ պա­­­­րագա­­­­ներով, կտրուկ ար­­­­գի­­­­­­­­­­­­­­­լուեց շա­­­­րու­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­կել այդ աւան­­­­դոյթը, քա­­­­նի որ սահ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­նը պա­­­­հող զի­­­­նուո­­­­րին պար­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­ւոր է պե­­­­տու­­­­թիւնը պա­­­­հել։ Երա՞զ ենք տես­­­­նում, ինչ է։

Մենք յետ­­­­սո­­­­­­­­­­­­­­­վետա­­­­կան երկրնե­­­­րի շար­­­­քում ենք եւ կար կարծրա­­­­տիպ, որ Ռու­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­տանը թոյլ չի տայ որե­­­­ւէ մէ­­­­կին դուրս գալ իր գե­­­­րագոյն են­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­կայու­­­­թիւնից։ Երբ Վրաս­­­­տանն ու Ուկրա­­­­նիան որո­­­­շեցին քայլ անել դէ­­­­պի արեւ­­­­մուտք, դէ­­­­պի ժո­­­­ղովրդա­­­­վարու­­­­թիւն, նրանք Ռու­­­­սաստա­­­­նի ձե­­­­ռամբ կորցրե­­­­ցին տա­­­­րածքներ։ Սա­­­­կայն մեր յե­­­­ղափո­­­­խու­­­­թեան ատեն Ռու­­­­սաստա­­­­նը չը մի­­­­ջամ­­­­տեց եւ յայ­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­րարեց, որ դա մեր երկրի ներ­­­­քին խնդիրն է։ Այստեղ կոտ­­­­րո­­­­­­­­­­­­­­­ւեց մի առաս­­­­պել, որի հա­­­­մաձայն Ռու­­­­սաստա­­­­նը թոյլ չի տա մեզ փո­­­­խել հա­­­­մակար­­­­գը եւ վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետ ընտրել փո­­­­ղոցում՝ առանց իր հա­­­­ւանու­­­­թեան։ Ռու­­­­սաստա­­­­նը սա­­­­կայն ան­­­­հանգստա­­­­ցաւ, ար­­­­դեօք Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նը Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանի վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետու­­­­թեան գա­­­­լուց յե­­­­տոյ կը մնայ ԵԱՏՄ-ում (Եւ­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­սիական տնտե­­­­սական միու­­­­թիւն) եւ չի խզի կա­­­­պերը ՌԴ-ան հետ, դառ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­լով արեւմտա­­­­մէտ։ Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանը պա­­­­տաս­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նեց ՌԴ-ն լրագ­­­­րողնե­­­­րին, որ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նը ոչ միայն չի խզի կա­­­­պերը Ռու­­­­սաստա­­­­նի հետ, այլ՝ կը բա­­­­րելա­­­­ւուի եւ նոր հնա­­­­րաւո­­­­րու­­­­թիւններ կ՚օգ­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­գոր­­­­ծի, սա­­­­կայն Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նը չի լի­­­­նի ռու­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­մէտ կամ եւ­­­­րո­­­­­­­­­­­­­­­պամէտ, իրա­­­­նամէտ կամ ամե­­­­րիկա­­­­մէտ, այլ միայն ու միայն հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նամէտ՝ յա­­­­նուն պե­­­­տու­­­­թեան սե­­­­փական շա­­­­հերի։

Մեր հիաս­­­­քանչ յե­­­­ղափո­­­­խու­­­­թիւնը, որը բարձրաց­­­­րեց Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի վար­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­նիշը բո­­­­վան­­­­դակ աշ­­­­խարհի աչ­­­­քի առաջ, կա­­­­տարո­­­­ւեց ներ­­­­քե­­­­­­­­­­­­­­­ւից վե­­­­րեւ։ Մի ամ­­­­բողջ ժո­­­­ղովուրդ ծա­­­­ռայում էր քա­­­­ղաքա­­­­կան վեր­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­խաւին, որը զբա­­­­ղուած էր միայն իր բիզ­­­­նես-շա­­­­հերով, որի հա­­­­մար եւ մտել էր գոր­­­­ծա­­­­­­­­­­­­­­­դիր եւ օրէնսդիր իշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­թիւն։ Ուր որ է կորցնում էինք Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նը եւ մեր տաս­­­­նեակ հա­­­­զարա­­­­մեակ­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րի պատ­­­­մութիւ­­­­նը աւար­­­­տի էր հաս­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­լու։ Ալիեւը իրա­­­­ւացիօրէն ասում էր, որ քիչ է մնա­­­­ցել՝ Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նը կը պար­­­­պո­­­­­­­­­­­­­­­ւի եւ մենք դհոլ ու զուռնա­­­­յով կը մտնենք Երե­­­­ւան… Մեր­­­­ժո­­­­­­­­­­­­­­­ւաց հան­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­պետա­­­­կան կու­­­­սակցու­­­­թիւնը, որը չի կի­­­­սում հա­­­­մաժո­­­­ղովրդա­­­­կան ու­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­խու­­­­թիւնը, խօ­­­­սում է ատե­­­­լու­­­­թեան մթնո­­­­լոր­­­­տի մա­­­­սին։ Նրանց ֆի­­­­զիկա­­­­պէս չը ոչնչաց­­­­րին, ինչպէս դա կա­­­­տար­­­­ւում էր միւս երկրնե­­­­րում յե­­­­ղափո­­­­խու­­­­թիւննե­­­­րի ատեն, թո­­­­ղեցին որ ապ­­­­րեն, բայց զրկե­­­­ցին իշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­թիւնից, որն էր նրանց գո­­­­յատեւ­­­­ման պար­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­դիր պայ­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­նը։ Չգի­­­­տես ին­­­­չի հան­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­պետա­­­­կան­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը իրենց ան­­­­պարտ զօրք էին զգում, կար­­­­ծե­­­­­­­­­­­­­­­լով, թէ իշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­թիւնը դա միայն ու միայն իրենց մե­­­­նաշ­­­­նորհն է։ Երբ յե­­­­ղափո­­­­խու­­­­թիւնը եկել թա­­­­կում էր նրանց դու­­­­ռը, ապա նրանք կրկին չէին հաս­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­նում, թէ ինչ է կա­­­­տար­­­­ւում.

-Եթէ ժո­­­­ղովուրդը դուրս է եկել փո­­­­ղոց, ու­­­­րեմն ասե­­­­լիք ու­­­­նի եւ մենք կը յար­­­­գենք նրա կար­­­­ծի­­­­­­­­­­­­­­­քը։

Բայց դե­­­­րերը փո­­­­խուե­­­­ցին. հան­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­պետա­­­­կան­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րը այ­­­­սուհետ լի­­­­նելու են ընդդի­­­­մու­­­­թիւն։ Սա­­­­կայն քա­­­­նի որ առա­­­­ջին ան­­­­գամն է, երբ ժո­­­­ղովուրդը ինքն է ընտրել իր ղե­­­­կավա­­­­րին եւ սի­­­­րում է նրան, ու­­­­րեմն այ­­­­լուհետ ընդդի­­­­մու­­­­թիւն նշա­­­­նակե­­­­լու է ընդդէմ ժո­­­­ղովրդի եւ իր վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետի։

Ներ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­յաց­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­լով նո­­­­րան­­­­շա­­­­­­­­­­­­­­­նակ ԱԱԾ-եան (Ազ­­­­գա­­­­­­­­­­­­­­­յին Անվտան­­­­գութեան ծա­­­­ռայու­­­­թիւն) տնօ­­­­րէն Ար­­­­թուր Վա­­­­նեցեանին, Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանը յոր­­­­դո­­­­­­­­­­­­­­­րեց աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տակից­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին.

«Դա­­­­դարել քա­­­­ղաքա­­­­կան հա­­­­կառա­­­­կորդնե­­­­րի հե­­­­տապնդման գոր­­­­ծիք լի­­­­նելուց»։

Իսկ ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կանու­­­­թեան աշ­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­տակից­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին յի­­­­շեց­­­­րեց.

«Ոս­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­կանու­­­­թիւնը պի­­­­տի ապա­­­­ցու­­­­ցի, որ իր եւ ժո­­­­ղովրդի մի­­­­ջեւ չկան փշա­­­­լարեր, վա­­­­հան­­­­ներ եւ յա­­­­տուկ մի­­­­ջոց­­­­ներ»։

Այ­­­­սօր, մա­­­­յիսի 14-ին, Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանը Սո­­­­չիում է, որ­­­­տեղ մեր Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի մեծ մի հա­­­­տուածն է ծո­­­­ւարել։ ԵԱՏՄ-ի գա­­­­գաթ­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­ժողո­­­­վի է մեկ­­­­նել։ Խօ­­­­սում եմ մի հա­­­­յի հետ, որը բնա­­­­կուել է Մոս­­­­կո­­­­­­­­­­­­­­­ւայում, խօ­­­­սակ­­­­ցութեան աւար­­­­տին ասում է. «Դէ տես­­­­նենք ինչ կա­­­­սի Փու­­­­թի­­­­­­­­­­­­­­­նը…»։ Սա ռուսհա­­­­յի կայ­­­­սե­­­­­­­­­­­­­­­րապաշտ Փու­­­­թի­­­­­­­­­­­­­­­նապաշտ մտա­­­­ծողու­­­­թիւն է, որի հա­­­­մար Հա­­­­յաս­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­նի վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետից վեր ռու­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­կան ցարն է։ Մեծ եղ­­­­բայրը։ Հայ­­­­րը։ Այո՚, այնպէս ստա­­­­ցուեց, որ մեր Նի­­­­կոլ Փա­­­­շինեանը տա­­­­րիքով ամե­­­­նաերի­­­­տասարդն է այն ղե­­­­կավար­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րից, որոնք այ­­­­սօր միացել էն ԵԱՏՄ-ում, սա­­­­կայն դա­­­­րով նա աւե­­­­լի մեծ է, քան­­­­զի նա ար­­­­դէն պատ­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­նում է լիովին 21-րդ դա­­­­րի մար­­­­տահրա­­­­ւէր­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­րին, իսկ նրանք դէ­­­­ռեւս չեն կտրո­­­­ւել 20-րդ դա­­­­րից։ Օրի­­­­նակ, Ղա­­­­զախստա­­­­նի նա­­­­խագահ Նա­­­­զար­­­­բաեւը 77 տա­­­­րեկան է, նա­­­­խագա­­­­հում է 1990-ից, Փու­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­նը 65 տա­­­­րեկան է, երկրի ղե­­­­կին է 2000-ից, Լու­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­շեն­­­­կով 63 է, բայց Պե­­­­լառու­­­­սի նա­­­­խագահն է 1994-ից…։ Վա­­­­խեցած են երի­­­­տասարդ Նի­­­­կոլից։ Գու­­­­ցէ այդ պատ­­­­ճա­­­­­­­­­­­­­­­ռով մեր վար­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­պետը մօ­­­­րու­­­­քով է հան­­­­դէս գա­­­­լիս, որ­­­­պէսզի տա­­­­րիքով աւե­­­լի մեծ երեւայ։