ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ

ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ

Շնորհակալութիւն Սերժ Սարգսեանին

Հայաստանի Հանրա­պետու­թեան եր­րորդ նա­խագա­հը ան­շուշտ որ միակ մե­ղաւո­րը չէ երկրի ներ­կայ դժուարու­թիւննե­րուն։ Ո՛չ տնտե­սական շրջա­փակու­մը, ո՛չ կա­շառա­կերու­թիւնը եւ ո՛չ ալ ար­տա­գաղ­թը իր հնա­րած­ներն են։ Իր գոր­ծունէու­թիւնը շա­րու­նա­կու­թիւնն է իր­մէ առաջ ձե­ւաւո­րուած օլի­կարխնե­րու հա­մակար­գին։

Բո­լորին ծա­նօթ է հա­յոց եր­րորդ հան­րա­պետու­թեան հիմ­նադրու­թեան պայ­մաննե­րը։ Կազ­մա­լու­ծուած Խորհրդա­յին կայսրու­թիւնը իր ետին թո­ղած էր ճար­տա­րագի­տական թա­փածոյ մը միայն։ Երկրի տնտե­սու­թեան շար­ժա­կը հան­դի­սացող հսկայ գոր­ծա­րան­նե­րը չէին պատ­շա­ճաց օրուայ պա­հանջնե­րուն։

Խորհրդա­յին պե­տու­թե­նէ դէ­պի ան­կա­խու­թեան անցման շրջա­նին եր­կի­րը ար­դէն մատ­նուած էր օր­հա­սական ինչ ինչ հար­ցե­րու։ Ազ­գը փոր­ձուած էր կոր­ծա­նիչ երկրա­շար­ժով։

Ղա­րաբա­ղի հա­յու­թիւնը եւս կ՚ապ­րէր օր­հա­սական ժա­մանակ­ներ, երբ Ատրպէյ­ճան կը սպառ­նար տա­րած­քի ինքնա­վարու­թեան։

Ան­կախ պե­տու­թեան առա­ջին գոր­ծունէու­թիւններն էին Երե­ւանը շնչա­հեղձ ընող «Նաիրիտ» կաու­չուկի գոր­ծա­րանի եւ Մե­ծամօ­րի ատո­մակա­յանի աշ­խա­տու­թեան դա­դարե­ցու­մը։ Մա­նաւանդ այդ երկրոր­դը շատ սուղ ար­ժած էր ու­ժա­նիւ­թի ճգնա­ժամի մատ­նուած երկրին հա­մար։

Կրկին բո­լորին ծա­նօթ է թէ այդ տա­րինե­րուն ինչպէս թա­լանուեցան ան­տէ­րու­թեան մատ­նուած գոր­ծա­րան­նե­րու հաս­տոցնե­րը եւ սար­քե­րը։ Մար­դիկ ինչպէս թռիչ­քի տոմ­սի գնով վա­ճառե­ցին իրենց նոր սե­փակա­նատէր դար­ձած բնա­կարան­նե­րը եւ բռնե­ցին գաղ­թի ճամ­բան։

Ան­ցումա­յին շրջա­նի այս ձա­խողու­թիւննե­րու հե­տեւան­քով ամ­բողջ հան­րա­պետու­թեան տնտե­սու­թիւնը դար­ձաւ եր­կու կամ երեք տաս­նեակ ըն­տա­նիք­նե­րու, այլ խօս­քով օլի­կարխնե­րու մե­նաշ­նորհը։

Այդ օրուայ նա­խագա­հը Լե­ւոն Տէր Պետ­րո­սեան, յա­ջոր­դը Ռո­պէրթ Քո­չարեան եւ դուք իբ­րեւ եր­րորդ նա­խագահ Սերժ Սար­գի­սեան հա­ւասար կեր­պով պա­տաս­խա­նատու էք ազ­գին այ­սօ­րուայ վի­ճակէն։

Բնա­կան էր որ հա­սարա­կու­թեան զայ­րոյթը ուղղուէր ձեզ։

Անբնա­կանը, օրի­նակե­լին ձեր վե­հանձն կե­ցուած­քը եղաւ մե­ծայարգ Սարգսեան, որուն հա­մար մեր ժո­ղովուրդը երախ­տա­պարտ է ձեզ։ Շնոր­հա­կալու­թիւն ձեր հրա­ժարա­կանին մէջ նշուած այդ երեք բա­ռերուն, «Ատի­կա ի՛մը չէ» ար­տա­յայ­տութեան հա­մար։

Բո­վան­դակ հա­յաշ­խարհը Ար­ցա­խեան յաղ­թա­նակէն ետք առա­ջին ան­գամ է որ կ՛ապ­րի միաս­նա­կան ու­րա­խու­թիւն։ Որ­քան հա­կասա­կան է թէ այդ ու­րա­խու­թեան պատ­ճառն է ձեր հրա­ժարու­մը, բայց նոյնքան կա­րեւո­րը, այդ հանգրուանին առանց արիւ­նա­հոսու­թեան հաս­նե­լու իրո­ղու­թիւնը։ Դուք ձեր ար­դար բա­ժինը ու­նիք եր­կու երե­ւոյ­թին մէջ հա­ւասա­րապէս։ Սխալ ըն­թացքը պէտք էր խա­փանուէր եւ դուք կը ներ­կա­յանա­յիք որ­պէս այդ ըն­թացքի գլխա­ւոր դե­րակա­տար։ Հա­յու­թիւնը վախ ու թո­ղով կը հե­տեւեր զար­գա­ցումնե­րուն, միշտ յի­շելով տա­սը զո­հեր խլած Մար­տի մէ­կի դէպ­քե­րը։ Ճա­կատու­մի շե­մին էին ձեզ բո­ղոքե­լու հա­մար փո­ղոց իջ­նողներն ու իբ­րեւ թէ կար­գա­պահու­թիւնը ապա­հովե­լով պաշ­տօ­նակո­չուած ոս­տի­կան­նե­րը։ Եթէ կող­մե­րու մի­ջեւ արիւ­նա­լի դէպ­քեր չեն պա­տահած, սա կը վե­րաբե­րի պա­րագ­լուխնե­րուն՝ ձեր եւ պա­րոն Փա­շինեանի աչա­լուրջ մեր­ձեցման։ Այժմ դուք պա­րոն Սարգսեան, Պի­ղատո­սի նման լուացած եք ձեր ձեռ­քե­րը, իսկ մենք՝ որ­պէս ժո­ղովուրդ յայտնի է որ տա­կաւին որոշ ժա­մանակ պի­տի տա­ռապինք ար­ձա­նագ­րուած յաղ­թա­նակը բո­լորին պի­տանի լու­ծումի մը տա­նելու հա­մար։

Արար աշ­խարհ տե­սաւ թէ հա­յու միաս­նա­կան կամ­քը ար­ժա­նի է յա­ջողու­թեան, ու­րեմն չենք կրնար ի սպառ հա­նել գո­յացած այս ակնկա­լու­թիւնը։

Պի­տի յա­ջողինք, ան­պայման պի­տի յա­ջողինք եւ պա­րոն Սար­գի­սեան, դուք ու­նիք մեզ յա­ջողու­թեան տա­նող ճա­նապար­հի մէջ ձեր թան­կա­գին ներդրու­մը։

pakrates@yahoo.com