Յատուկ հանդիսութեամբ մը Մարսիլիոյ մէջ նշուեցաւ «Յառաջ»ի թիւերու թուայնացման լրացումը

Արեւմտահայերէն լրատուական կայք «Եռագոյն»ի թղթակցութիւնով վերահասու կ՚ըլլանք փարիզահայութեան պատմական օրաթերթ «Յառաջ»ի 80-ամեայ հաւաքածոյի թուայնացման լուրին։ Ներկայ ժամանակներու կարեւորագոյն հրամայականն է տպագրութեան յատկապէս ալ պատմական արժէք ներկայացնող օրինակներուն թուայնացումը։ Թուայնացումը ինքնին բնութեան բնական աւերին դէմ պայքարելու եղանակն է, որու շնորհիւ բազմաթիւ գրականութիւն կ՚ազատուի փճանալու հաւանական աղտէն։ Ստորեւ մեր ընթերցողներուն ուշադրութեան կը ներկայացնենք այս շատ կարեւոր աշխատութեան մանրամասնութիւններուն։

Մար­­­սի­­­­­­­լիոյ մէջ գոր­­­ծող «Յի­­­շողու­­­թեան հե­­­տազօ­­­տու­­­թեան եւ տո­­­մարագ­­­րութեան հայ­­­կա­­­­­­­կան ըն­­­կե­­­­­­­րակ­­­ցութիւ­­­ն»՝ ԱՐԱՄ-ը 2011-ին նա­­­խաձեռ­­­նած էր «Յա­­­ռաջ» թեր­­­թի թի­­­ւերու թո­­­ւայ­­­նացման աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քին, թուղթէ տար­­­բե­­­­­­­րակին յանձնո­­­ւած աւե­­­լի քան 80-ամեայ պատ­­­մութիւ­­­նը ժա­­­մանա­­­կի անո­­­ղոք ճի­­­րան­­­նե­­­­­­­րէն փրկե­­­լու, նաեւ հա­­­մացան­­­ցի մի­­­ջոցաւ՝ ամ­­­բողջ աշ­­­խարհի հա­­­յութեան հա­­­սանե­­­լի դարձնե­­­լու նպա­­­տակով։

ԱՐԱՄ «Յա­­­ռաջ»-ի բո­­­վան­­­դակ հա­­­ւաքա­­­ծոն ու­­­նէր իր տրա­­­մադ­­­րութեան տակ, շնոր­­­հիւ INALCO-ի BULAC գրա­­­դարա­­­նին հետ կնքած գոր­­­ծընկե­­­րու­­­թեան հա­­­մաձայ­­­նութեան. այսպէս, վեր­­­ջինս թեր­­­թին՝ տա­­­րի առ տա­­­րի հսկայ հա­­­տոր­­­նե­­­­­­­րու ձե­­­ւով կազ­­­մո­­­­­­­ւած հա­­­ւաքա­­­ծոնե­­­րու ամ­­­բողջու­­­թիւնը կը դնէր ԱՐԱՄ-ի տրա­­­մադ­­­րութեան տակ։ «Յա­­­ռաջ»-ի տնօ­­­րէնու­­­հի Տի­­­կին Ար­­­փիկ Մի­­­սաքեան ալ տո­­­ւած էր անհրա­­­ժեշտ ար­­­տօ­­­­­­­նու­­­թիւնը՝ թո­­­ւայ­­­նացման այս աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քին եւ այ­­­նուհե­­­տեւ ալ՝ webaram.com-ի կող­­­մէ թեր­­­թին թո­­­ւայ­­­նա­­­­­­­ցուած թի­­­ւերուն՝ հա­­­մացան­­­ցի վրայ հրա­­­պարակ­­­ման հա­­­մար։

«Յա­­­ռաջ», որ 1925-ին հիմ­­­նո­­­­­­­ւած է Շա­­­ւարշ Մի­­­սաքեանի կող­­­մէ, հան­­­դի­­­­­­­սացած է Եւ­­­րո­­­­­­­պայի հա­­­յու­­­թեան առա­­­ջին օրա­­­թեր­­­թը։ 1957 Յու­­­նո­­­­­­­ւար 26-ին հիմ­­­նա­­­­­­­դիրին մա­­­հէն ան­­­մի­­­­­­­ջապէս ետք թեր­­­թին ղե­­­կը ստանձնած է Տի­­­կին Ար­­­փիկ Մի­­­սաքեան։

Թեր­­­թը իր վեր­­­ջին թի­­­ւը մա­­­մու­­­լին յանձնեց 2009 Մա­­­յիս 30-ին, այդպէ­­­սով վերջ դնե­­­լով 84-ամեայ ան­­­ցեալի մը, ի բաց առեալ Ֆրան­­­սա­­­­­­­յի՝ գեր­­­մա­­­­­­­նական գրաւ­­­ման տա­­­րինե­­­րը, որոնց ըն­­­թացքին Շա­­­ւարշ Մի­­­սաքեան կա­­­մովին դադ­­­րե­­­­­­­ցու­­­ցած էր հրա­­­տարա­­­կու­­­թիւնը, զերծ մնա­­­լու հա­­­մար գեր­­­մա­­­­­­­նական խիստ գրաքննու­­­թե­­­­­­­նէ եւ հար­­­կադրա­­­բար գոր­­­ծիք չդառ­­­նա­­­­­­­լու հա­­­մար նա­­­ցիական քա­­­րոզ­­­չութեան։ Այդ եր­­­կար տաս­­­նա­­­­­­­մեակ­­­նե­­­­­­­րու ըն­­­թացքին լոյս տե­­­սած է 22.214 թիւ։

Տի­­­կին Ար­­­փիկ Մի­­­սաքեանի կող­­­մէ ԱՐԱՄ-ին նո­­­ւիրո­­­ւած են թեր­­­թին վեր­­­ջին թի­­­ւի էջե­­­րուն կա­­­պարեայ կա­­­ղապար­­­ներն ալ, որոնք կը ցու­­­ցադրո­­­ւին ըն­­­կե­­­­­­­րակ­­­ցութեան աշ­­­խա­­­­­­­տանո­­­ցին մէջ։ 1925-էն առաջ, «Յա­­­ռաջ»-ի քա­­­նի մը թիւ, – նոյն անու­­­նով – լոյս տե­­­սած է Երե­­­ւանի մէջ։ Այդ թի­­­ւերու պատ­­­կե­­­­­­­րանի­­­շի (logo) բո­­­ցավառ յատ­­­կա­­­­­­­նիշը պահ­­­պա­­­­­­­նուած է 1925-էն մե­­­զի ծա­­­նօթ «Յա­­­ռաջ»-ի ճակ­­­տին տեղ գրա­­­ւածին մէջ եւս։

Թո­­­ւայ­­­նացման աշ­­­խա­­­­­­­տանքնե­­­րը կա­­­տարած է այդ բնա­­­գաւա­­­ռին մէջ մաս­­­նա­­­­­­­գիտա­­­ցած COPEIA ըն­­­կե­­­­­­­րու­­­թիւնը։ Այս աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քի իրա­­­գործման եւ այդ նպա­­­տակով ստա­­­ցուած նո­­­ւէր­­­նե­­­­­­­րով միասին՝ անհրա­­­ժեշտ գու­­­մարնե­­­րը լրաց­­­նե­­­­­­­լու հա­­­մար ԱՐԱՄ ձեռք ձգած է նաեւ զա­­­նազան գան­­­ձատրումներ՝ Ֆրան­­­սա­­­­­­­յի Մշա­­­կոյ­­­թի եւ հա­­­ղոր­­­դակցու­­­թեան նա­­­խարա­­­րու­­­թե­­­­­­­նէն, CEPAC-էն (Փրո­­­վան­­­սի, Ալ­­­պեան­­­նե­­­­­­­րու, Գոր­­­սի­­­­­­­քայի, ինչպէս նաեւ Անդրծո­­­վեան տա­­­րածքնե­­­րու յա­­­տուկ դրա­­­մատուն, խնա­­­յողու­­­թեան սնտուկ մը), Պիւլլիւ­­­քեան հիմ­­­նադրա­­­մէն (1960-1969 ժա­­­մանա­­­կաշրջա­­­նի թո­­­ւայ­­­նացման հա­­­մար), եւ յատ­­­կա­­­­­­­պէս Կիւլպէն­­­կեան հիմ­­­նարկու­­­թե­­­­­­­նէն (1970-էն 2009 ժա­­­մանա­­­կաշրջա­­­նին հա­­­մար)։

Եր­­­կար տա­­­րինե­­­րու նշեալ աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քէն ետք, ԱՐԱՄ այ­­­սօր վեր­­­ջա­­­­­­­պէս իր տրա­­­մադ­­­րութեան տակ ու­­­նի թո­ւայ­­­նա­­­­­­­ցուած տար­­­բե­­­­­­­րակ­­­նե­­­­­­­րու ամ­­­բողջու­­­թիւնը, այ­­­սինքն՝ 1925-էն 2009՝ եր­­­կար տաս­­­նա­­­­­­­մեակ­­­նե­­­­­­­րու բո­­­լոր թի­­­ւերը, թո­­ւայ­­­նա­­­­­­­ցուած։

Այս առ­­­թիւ Հինգշաբ­­­թի, Ապ­­­րիլ 5-ին ներ­­­կա­­­­­­­յաց­­­ման ձեռ­­­նարկ մը տե­­­ղի ու­­­նե­­­­­­­ցաւ ԱՐԱՄ-ի Մար­­­սի­­­­­­­լիոյ կեդ­­­րո­­­­­­­նատե­­­ղիին մէջ։ Նախ խօսք առաւ ԱՐԱՄ-ի նա­­­խագահ Ժաք Ու­­­լուսեան, որ բա­­­րիգալստեան եւ նե­­­րածա­­­կանի հան­­­գա­­­­­­­մանք կրող իր ելոյ­­­թին մէջ նշեց գլուխ հա­­­նուած գոր­­­ծին կա­­­րեւո­­­րու­­­թիւնը, յատ­­­կա­­­­­­­պէս ֆրան­­­սա­­­­­­­հայ հա­­­մայնքի պատ­­­մութեան պահ­­­պանման տե­­­սան­­­կիւնէն։ Իրենց կար­­­գին՝ «Յա­­­ռաջ»-ին եւ կա­­­տարո­­­ւած աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քին քա­­­ջածա­­­նօթ գրող Գրի­­­գոր Պըլ­­­տեան, թեր­­­թի տա­­­րինե­­­րու խմբա­­­գիր Ար­­­փի Թո­­­թոյեան եւս ող­­­ջունե­­­ցին կա­­­տարո­­­ւած աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քին ար­­­ժէքն ու կա­­­րեւո­­­րու­­­թիւնը։ Խօսք առին նաեւ BULAC-ի գի­­­տական տնօ­­­րէն Պեն­­­ժա­­­­­­­մէն Կի­­­շառ, COPEIA ըն­­­կե­­­­­­­րու­­­թեան թո­­­ւայ­­­նացման բաժ­­­նի պա­­­տաս­­­խա­­­­­­­նատու Ռե­­­ժիս Ռո­­­ժէ, ԱՐԱՄ-էն Մի­­­շէլ Ահա­­­րոնեան եւ Կիւլպէն­­­կեանի արեւմտա­­­հայե­­­րէնի զար­­­գացման բաժ­­­նի պա­­­տաս­­­խա­­­­­­­նատու Անի Կար­­­մի­­­­­­­րեան։

Kategoriler

ԱՌՕՐԵԱՅ