ԼՈՒՑԻՔԱ ՏՈՒՏՈՒ

Լուցիքա Տուտու

Յարգ չկիտնալու իլլէթ

Հա­մայնք ըլ­լա­լով ըռէս­մէն յարգ չգիտ­նա­լու իլ­լէթ մը ու­նինք վէս­սէ­լամ։ Զա­թը էզէլ-էպէտ «աֆէ­րիմ» ըսե­լը էն զօր պա­­նը էղած է, ան չբա­­ւերի պէս, մէյ մըն ալ. ով քիմ ար­­ժէնքա­­ւոր է, ով քիմ ֆայ­­տա կը պե­­րէ, անի­­կա եա չտես­­նա­­­լու կու գաք, եա տա մրո­­տելով կետ­­նէ կե­­տին զար­­նե­­­լու ճամ­­բայ մը կը կտնաք։ Պա­­զի մարդ աճի պի­­պէր ու­­տե­­­լը ան խը­­տար կը սի­­րէ քիմ. իւլսէր կ՚ըլ­­լայ, պա­­սուր կ՚ըլ­­լայ, տա­­պազ­­ներ կը թա­­փէ կե­­նէ ալ ու­­տե­­­լէն վազ չ՚անցնիր։ Ըսես նէ քիմ. «պի­­պէր մ՚ու­­տեր, էն­­կի­­­նար կեր» «էօ էօ…» կ՚ընէ։ Չ՚սի­­րեր չիւնքիւն, ֆայ­­տա­­­լը պա­­նը չ՚սի­­րեր։ Տուք ալ թըփ­­խը աս մօ­­տելն էք, ծե­­զի ֆայ­­տա պե­­րելիք պա­­նին իթի­­պար չէք ըներ։

Հա, մէյ մըն ալ ընդհա­­նուր ըլ­­լա­­­լով պուտ մը սիւմսիւք եւ սմսե­­ղուկ էք. ինչ կ՚ու­­զէ ըլ­­լայ, ով ինչ կ՚ու­­զէ ընէ, կը բա­­ւէ քիմ ծե­­րին ըռա­­հաթը չփա­­խի։ Փա­­րայի կոր­­ծե­­­րը իտա­­րէ ընող­­նե­­­րը ծե­­րին տե­­ղը որո­­շում կու տան. չհաւ­­նիք նէ էն առաջ պուտ մը մը­­զըլ­­տանմիշ կ՚ըլ­­լաք, էտէ­­ւէն շուտ մը կը վար­­ժուիք, եայըլ­­միշ կ՚ըլ­­լաք կը նստիք։ Աս պի­­չիմ «կեն+վօ=կօ» կ՚եր­­թայ իշ­­տէ։

Պատ­­րիար­­քին փո­­խանոր­­դէն գոհ չէք ամա թա­­համ­­միւլ կ՚ընէք, ին­­չո՞ւ. չիւնքիւմ կարգ մը պատ­­ճառնե­­րով պա­­զի ան­­ձե­­­րուն կոր­­ծին կու գայ։ Ո՞վ էն անոնք. էս ի՜նչ կիտ­­նամ, տուք պրպտե­­ցէք. տէ չա­­րէն նա­­յեցէք։ Ետ­­քը դպրոց­­նե­­­րուն կա­­ցու­­թիւնէն, կէն­­ճե­­­րուն հա­­յերէն չգիտ­­նա­­­լէն, ու­­սուցի­­չի պա­­կասու­­թիւնէն գոհ չէք։ Փէք աղէկ, ի՞նչ կ՚ընէք. թա­­ղական­­նե­­­րը ին­­չի որո­­շում տան նէ «հա» կ՚ըսէք եա տա չօ­­ճոխ­­նիդ օտար դպրոց կը տնէք։ Թա­­ղական­­նե­­­րը ի՞նչ կ՚ընեն. եա էշ-տօ՞ստ հա­­թըր-կէօնիւլ, եա տա կա­­ռավա­­րութեան եաղ­­ճիու­­թիւն։ Ին­­չո՞ւ՝ ան ալ էս չի­­տեմ տուք պրպտե­­ցէք։ Անոնք ալ աս պի­­չիմ, իրենց կէօրէ պատ­­ճառնե­­րով, խօ­­շեր­­նուն չկա­­ցած, կոր­­ծերնուն չե­­կած տնօ­­րէն­­նե­­­րուն, ու­­սուցիչ­­նե­­­րուն կոր­­ծերնուն շախ տէ­­յիմ վերջ կու տան, ճիշ­­տը ըսե­­լով—առանց խպնե­­լու կը վռնտեն։ Տա­­հա Եշիլ­­գիւղի տնօ­­րէնին խնդի­­րը թա­­զէ իքէն, կիւ­­զէ­­­լիմ չօ­­ճոխ Սե­­ւան Տէ­­յիր­­մենճեանիս խնդի­­րը էլաւ։ Ին­­սաֆ չու­­նիք ին­­սաֆ… ասանկ ար­­ժէնքա­­ւոր չօ­­ճոխ­­նե­­­րը խօ­­լայ չեն հաս­­նիր կոր։ Թէք թիւք էլ­­լայ նէ վրան թո­­ղալու էք, տուք ի՞նչ կ՚ընէք կոր. ամէն ատե­­նուան պէս. Քէօս­­տէք։ Միշտ կ՚ըսեմ, շատ իրա­­ւունք ու­­նիմ մեն­­ծա­­­մաս­­նութիւ­­նը ինչ է նէ փոք­­րա­­­մաս­­նութիւնն ալ անոր էօզէն­­թի մէկ քօփ­­յան է։ Պօ­­շա չեն ըսեր «պա­լըք պաշ­տան քօ­քար» տէ­յիմ։ Ասանկ հո­տեցէք իշտէ։