Չիտեմ քիմ իմացա՞ք աճապամ. Լոս Անճըլըսի Պոլսահայ Միութիւնը Մաժակ Թոշիկեանիս եւ Պէրպէրեան Պէրճուկիս խաֆա խաֆայի տալով յօրինած Հրանդ Տինք Արդի Օրաթորիոյին քօնսէրը թէրդիպլէմիշ ըրաւ։ Հազըր հայերէնի թարգմանուած իքէն պարէմ հոնտեղի հայերն ալ մէյ մը վայելեն ըսին զաար։ Զաթը տահա հոստեղի Մխիթարեան Սանուց Միութեան թէրթիպլէմիշ ըրած քօնսէրը չիրականացած, Հայաստանի յաջողութենէն պիլէմ առաջ անոնք աս կործին թալիպ էղած էին։ Հաթթա հայերէնի թարգմանուելուն պատճառն ալ անոնք էին, Հայաստանինը արան մտաւ։ Ճիշտը ըսել պէտք է նէ էս տահա ինատով յոյս կ՚ընեմ կոր քիմ օր մը հոս մութլախա թուրքերէն ըլլալով ալ պիտի ներկայացուի։ Պէտք է քիմ ներկայացուի չիւնքիւմ մէջը, մտիկ ընողներուն աչքերը արցունքոտելիք անանկ խօսքեր կան քիմ, մենք անոնք զաթը կիտենք կոր, ասըլ թուրքերը պէտք է քիմ իմանան։
Հէրալտէ մենք հոստեղիններս ալ կը հաւաքուինք կ՚երթանք տէ պօյ մը անցած տարձածին աչք կը նետենք։ Հէլպէթ քիմ մինակ քօնսէրով չեմ մնար էս. մութլախա ֆըր կը տարնամ էթրաֆը։ Հաթթա հոնտեղի հայերուն վարժութիւններուն, ապրելակերպին, տուներուն ֆալան ալ աչք պիտի նետեմ եւ ով կիտէ ինչեր պիտի զարնէ աչքիս։ ամա արթըխ ըսի ըսաւները տահա վերջուան կը պահեմ կոր։ Օղջ էղած ատենս մէյ մը կացած էի շատ տարի առաջ, նայինք ան օրէն աս օր ինչեր փոխուեր էն։ Նայինք երկրին աս տակն ու վրայ վիճակին էրեսէն կէնճերը հոնտեղները ղրկելը տահա ճիշտ կ՚ըլլայ մի չըլլար մի. պիտի տեսնամ։ Չիտեմ արթըխ, պիտի պրպտեմ, պիտի մտմտամ եւ ծեզի թիւյօներ պիտի տամ։ Կէրչի տուք ասոնք կարդալն իքէն քօնսէրն ալ էղած լմնցած պիտի ըլլայ, պէլքիմ ալ անցած տարձածը զաթը իմացած պիտի ըլլաք։ Էօյլէ եա հիմա ատ ինթէրնէթ ըսուած պանով հիչ մէկ պան չպահուիր կոր, միլլէթին կացածը էկածը, ըրածը, թողածը, կերածը, խմածը շախ տայիմ օրթալըխն է։ Լուցիքան մինչեւ քիմ հասնի տէ, էսկի ուսուլ էրկու սաթըր գրէ նէ, պատկերները պաները ան քէրթէյին օրթալըխ կը թափին կոր վըզըր վըզըր։ Նէյսէ նէ, կենէ ալ վստախ կրնաք ըլլալ քիմ. անոնք ուրիշ պաներ էն, իմին ըսելիքներս ուրիշ պիտի ըլլալ հէրալտէ։