Յամառ պայքար մնացածը փրկելու

Թուրքիոյ տա­րած­քին գտնուող հա­յոց մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գը անխնա­մութեան եւ տրուած վնաս­նե­րու պատ­ճա­ռաւ ոչնչա­նալու վտան­գի հետ դէմ յան­դի­ման կը գտնուի։ Միւս կող­մէ կարգ մը դրա­կան զար­գա­ցումներ ալ կ՚ար­ձա­նագ­րուին։ Մշա­կոյ­թի Նա­խարա­րու­թիւնը թէեւ կարգ մը պատ­մա­կան հնու­թիւննե­րը նո­րոգած է, բայց անոնք հա­զարա­ւոր­նե­րու չնչին մէկ մասն են։ Հայ մշա­կոյ­թի ժա­ռան­գը փրկե­լու հա­մար ար­տա­սահ­մա­նի եւ Թուրքիոյ մէջ զա­նազան կազ­մա­կեր­պութիւններ աշ­խա­տան­ք կը տա­նին։

ԷՄՐԷ ՃԱՆ ՏԱՂԼԸՕՂԼՈՒ

misakmanusyan@gmail.com

Թուրքիոյ տա­րած­քին գտնուող հա­յոց մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գը անխնա­մութեան եւ տրուած վնաս­նե­րու պատ­ճա­ռաւ ոչնչա­նալու վտան­գի հետ դէմ յան­դի­ման կը գտնուի։ Միւս կող­մէ կարգ մը դրա­կան զար­գա­ցումներ ալ կ՚ար­ձա­նագ­րուին։ Մշա­կոյ­թի Նա­խարա­րու­թիւնը թէեւ կարգ մը պատ­մա­կան հնու­թիւննե­րը նո­րոգած է, բայց անոնք հա­զարա­ւոր­նե­րու չնչին մէկ մասն են։ Հայ մշա­կոյ­թի ժա­ռան­գը փրկե­լու հա­մար ար­տա­սահ­մա­նի եւ Թուրքիոյ մէջ զա­նազան կազ­մա­կեր­պութիւններ աշ­խա­տան­ք կը տա­նին։

Այս ուղղու­թեամբ կա­րեւոր գոր­ծունէու­թիւն ծա­ւալող միու­թիւննե­րէն մէկն է Սա­սուն, Պիթ­լիս, Պաթ­ման, Մուշ, Վան, Իս­թանպուլ եւ այլ տե­ղաց Հայ­կա­կան Գիւ­ղե­րու եւ Հա­յոց Օգ­նութեան Միու­թիւնը։ Միու­թեան ատե­նապետ Ազիզ Տաղ­ճը կը նշէ, թէ Մու­շի Սուրբ Կա­րապետ Վան­քի եւ պատ­մա­կան Անի քա­ղաքի հա­մար կա­տարած դի­մումնե­րէն դրա­կան ար­դիւնքներ առած է։ «Ափ­սոս որ Սաս­նայ Կոմք Եկե­ղեցին անմխի­թար վի­ճակի մէջ է» կ՚աւելցնէ Ազիզ Տաղ­ճը։

Տաղ­ճը Սուրբ Կա­րապե­տի տա­րած­քին մէջ կա­ռու­ցուած տու­նե­րը պար­պե­լու հա­մար դի­մում կա­տարած էր Խորհրդա­րանին։ Ան պա­հան­ջած էր որ դա­տական հար­ցաքննու­թիւն կա­տարուի եկե­ղեցին աւե­րող­նե­րու դէմ։ Ներ­կա­յիս վան­քի տա­րած­քին մէջ 48 բնա­կարան­ներ եւ 6 գո­մեր կը գտնուին։ Ազիզ Տաղ­ճը­յի ստա­ցած պա­տաս­խա­նի հա­մաձայն Տի­յար­պէ­քիրի Յու­շարձան­նե­րու Տնօ­րէնու­թիւնը վե­րանո­րոգ­ման նա­խագիծ մը կը պատ­րաստէ։ Իսկ վան­քի տա­րած­քին կա­ռուցուած շէն­քե­րու դա­տարկման հա­մար ալ Մուշ քա­ղաքի մշա­կոյթի եւ զբօ­սաշրջու­թեան տնօ­րէնու­թիւնը գոր­ծի լծուած է։

Տաղ­ճը սրբապղծու­թիւն կը հա­մարէ այս շի­նու­թիւննե­րը եւ կ՚ըսէ թէ ոչ մէկ պա­տուա­ւոր մարդ կ՚ըն­դունի նման անար­գանքը։

Անիի վե­րանո­րոգու­մը կը սկսի

Ազիզ Տաղ­ճը Խորհրդա­րանին աղեր­սա­գիր­նե­րու բաժ­նին դի­մելով տե­ղեկութիւն պա­հան­ջած է Մայր Տա­ճարի նո­րոգութեան մա­սին։ Այս առ­թիւ տրուած պա­տաս­խա­նին մէջ ալ կը նշուի որ այս տա­րի կը սկսի թե­քնի­կա­կան աշ­խա­տու­թիւննե­րը։

Այս յու­սադրիչ զար­գա­ցումնե­րէ ետք Տաղ­ճը կը յայտնէ որ բա­ւական տխուր է 1.500 տա­րուայ ան­ցեալ ու­նե­ցող Սաս­նայ Կոմք Եկե­ղեցին։ Թէեւ Մա­յիս ամ­սուան մէջ սկսած է վե­րանո­րոգ­ման աշ­խա­տու­թիւն մը, բայց եկե­ղեցին տա­կաւին կը շա­րու­նա­կուի իբ­րեւ ախոռ օգ­տա­գոր­ծուիլ։ «Գան­ձա­խոյզներն ալ անընդհատ կը պե­ղէն եկե­ղեցին։ Վախ­նամ որ մինչեւ վերանորոգութիւնը սկսի, կանգուն պատերն ալ փուլ գան» կ՚ըսէ Ազիզ Տաղճը։