Վատ է, երբ նախարարները
յաճախ կը փոխւուին,
սակայն աւելի վատ է, երբ վատ
նախարարները երկար կը մնան»:
Պելէ դը լա Լոջեր
ՌՈՒԲԷՆ ՅՈՎԱԿԻՄԵԱՆ
Հինաւուրց զրոյց է յոյներէն մնացած, թէ ազգերը կը վերանան ինքնասպանութեամբ կամ եղբայրասպանութեամբ։ Կենդանական աշխարհի կարիճն է միակ կենդանին, որ վտանգի անխուսափելիութիւնը զգալով բնազդաբար՝ ինքնախայթումով ինքնասպան կ՚ըլլայ։
Կարդալով հայրենի եւ սփիւռքահայ մամուլը, տեսնելով տիրող մթնոլորտը այն կարծիքը կը ծագի, թէ ոմանք, առանց բացառութեան երեւոյթները կը ներկայացնեն դիտաւորեալ խեղաթիւրումներով, չթաքնուած ատելութեամբ եւ դառը մաղձով մանաւանդ պետական կառոյցներու նկատմամբ։
Աներկբայ է, որ պատրուակները անպակաս են։ Դժուար է հասկնալ, թէ այդքան ատելութիւն ու մաղձ ինչպէ՞ս կուտակուած է հայ խմբագիրներու ու անոնց սպասարկող յօդուածագիրներու մէջ։
Երկար տարիներու փորձառու թերթեր կը մատուցեն հայհոյանքի, չարախօսութեան մեծ փաթեթ փորձառու իր յօդուածագիրներու գրութեամբ. «Պատահարները միաժամանակ խարանող քննադատութիւն են Հայաստանի իշխանախումբին հասցէին, որովհետեւ, ինչպէս ծանօթ է, Արցախը, գերիները եւ ընդհանրապէս Հայ դատը՝ իր Արարատով ու Կիլիկիայով, դուրս դրուած են օրակարգէ։ Ընդհակառակն, անոնք իւրաքանչիւր քայլափոխի եւ օրը քանի մը անգամ ապացոյցներ կը ցուցահանեն, թէ լիովին կը ծառայեն թուրք-ատրպէյճանական հաշիւներուն... արդեօք պաշտօնազըրկումի ալիքնե՞րն ալ ալիեւեան ու էրտողանական ներշնչումով կ՛ըլլան…»։
Բառակոյտի այս տեսակը, որ տրամաբանութեան հետ որեւէ աղերս չունի, զուտ յերիւրանք է ու խժաձայնութիւն (cacophonie), անյայտ է, թէ որո՞ւ կը ծառայեն եւ ի՞նչ նպատակով։ Այս տողերու հեղինակը, ինչպէս նաեւ ողջ իր համախոհ մամուլը, Արցախի, Հայ դատի, գերիներու՝ Արարատի ու Կիլիկիայի խնդիրները իրենց սեփականութիւնը դարձուցած են եւ դեռ չեն հասկցած, կը հասկանա՞ն արդեօք, եթէ իմաստութեան նշոյլ ունենան, որ օրակարգի մէջ ըլլալու առաջին պայմանն է, որ ըլլանք նուազագոյնը նոյնքան ուժեղ եւ զինուած որքան Ատրպէյճանն ու Թուրքիան, ունենանք առաւել բնակչութիւն եւ զօրք, առկայ չըլլայ ստոր քաղաքական ընդդիմութիւն, որ հայրենի ԱԺ-ը դարձուցած է շուկայ կամ հաշուեյարդարի մրցադաշտ։
Անոնք բացակայ են նիստերու դահլիճէն բոլոր լուրջ հարցերու քննարկման պահուն, վճարուած են, բայց Արցախ կ՚ազատեն իրենց նստարաններուն դրօշակ ցցելով, որ միեւնոյն արժէքի է եւ յար նման՝ երբ Էջմիածինը եւ Անթիլիասը միասին բոլոր հայ եկեղեցիներու մասնակցութեամբ՝ ի սփիւռս աշխարհի կաթողիկոսական պատարագ կը մատուցեն Արցախի հայութեան իրաւունքներու վերահաստատման նպատակով։
Հնարաւոր երբեւէ եղա՞ծ է, թշնամի երկրներու միջեւ խնդիր լուծել աղօթքով կամ դրօշակ ծածանելով։
Անհեթեթութի՞ւն է այս, թէ՞ տխմարութիւն...
Աւելի նողկալի կը դառնայ յօդուածագիրը, երբ կը գրէ՝ «Եթէ մէկը ուղեղ եւ ճիգ գործածելու ատակ ըլլայ՝ չի բաւականանար պեխմօրուք ածիլելով ու անմիջական գործակիցները «գլխատելով» (երբեմն ա՛յդ ալ կարեւոր է), Հայաստանի, Արցախի եւ հայութեան շահերուն ի նպաստ աշխատանք կը տանի, շահակիցներ կը գտնէ եւ կեցուածք կը ներդաշնակէ, քաղաքական բեմը չի զբաղեցներ ուշադրութիւնները էական հարցերէ շեղող դատարկաբանութիւններով»։ Այս տողերը գրողը գիտէ՞ արդեօք իր ուղեղի տեղը եւ ունակութիւնը՝ կասկածելի է եւ հաւանաբար չգիտէ։ Այս մարդը ինքը, ատակ չըլլալով ուղեղը շարժելու, հասաւ վարչապետի պեխ ու մօրուքին, վաղը թերեւս աղմուկ աղաղակով վարչապետի գլխարկով կամ տաբատով անհանգստանայ։
Կ’ուզեմ նշել, որ ներկայ յօդուածը գրելու շարժառիթը եղաւ «Ասպարէզ»ի յօդուածագիրը, բայց այն ուղղուած է բոլորին, որոնց գերագոյն հաճոյքն է ամէն պատեհ թէ անպատեհ առիթով քարկոծել ՀՀ իշխանութիւնը եւ ի վերջոյ անոնք բազում են, որոնց շարքին է նաեւ նախքին Արտաքին Գորոց Նախարարը, Հայաստանի Հանրապետութեան 1998-2008 թուկաններուն Քոչարեանի նախկին Արտաքին Գործերի Նախարարը, որ «Արցախի հարցերու գծով յանձնախումբ»-ի համակարգող դարձած է եւ կը համարձակի լկտի ձեւով կ՚ահազանգէ թէ արցախցիներու վերադարձի իրաւունքի հետապնդման հիմնական խոչընդոտը ՀՀ կառավարութիւնն է Փաշինեանի ղեկավարութեամբ, քանզի ան բազմիցս խուսափած է այդ հարցին անդրադառնալէ, ուստի վարչապետի իր աթոռը պէտք է զիջի Բագրատ Գալստանեանին։
Խելքին աշեցէք պիտի ըսէր գուսանը, կամ՝ «Նման զնմանն սիրէ», եւ «Շունը շանից, երկուսն էլ մի տանից»։
Զարմանալի չեն նման բարբաջանքները, քանզի մէկը որ 10 տարի անընդմէջ քոչի թեւի տակ, նրա հսկողութեամբ եւ ցուցմունքներով աշխատած է, չէ կարողացած քաղաքականութեան ու պետականութեան տարրական սկզբունքները հասկնալ, իւրացնել, որ դիւանագիտութեան, պետականութեան ճարտարապետութիւնը բազմակառոյց է։ Կը պահանջէ պետական մտածողութիւն։
Այլ կերպ հնարաւոր չէ, որ նոյնիսկ երկրի կարեւոր պաշտօնեայ՝ նախկին դիւանագէտը, տարբեր տարաձայնութիւններու հետ կը հնչեցնէ ցնդաբանութիւններ եւ տիրող անկարգութիւնները բարդէ մէկ անձի վրայ։ Ինչպէս շատեր, ան եւս կը մոռնայ, որ իր 10 տարի անընդմէջ ՀՀ Ատաքին Գործերի Նախարար ըլլալով ոչ մէկ քայլ ըրած է Արցախի կնճռոտ խնդրի լուծման ուղղութեամբ։ Իսկ այնտեղի աւազակաբարոյ ղեկավարները խիստ զբաղուած էին անկախ պետութիւն խաղալով եւ թալանելու սրբազան գործով։
Ի՞նչ է այս, եթէ ո՛չ ինքնքսպանութիւն։
