14Մայիսի խորհրդարանական եւ 28 Մայիսի նախագահական ընտրութիւններէ ետք թափ ստացած է մշակոյթի եւ արուեստի նախաձեռնութիւններու դէմ արգելքներու հոսանքը։ Այդ արգելքները կը կայանան յետադիմական շրջանակներու սոցցանցերու միջոցաւ բարձրաձայնած զրպարտութիւններու եւ բողոքներու միջոցաւ։ ՏԵղական իշխանութիւնները այդ պնդումները նկատի առնելով կամայական որոշումով կ՚արգիլեն նախաձեռնութիւնները կամ բեմադրութիւնները։
Այդ ծիրէն ներս Թունճելի քաղաքի Անվտանգութեան ծառայութեան որոշումով չեղեալ համարուեցաւ Տէրսիմի Հայոց Հարթակի կազմակերպած համերգն ու բանախօսութիւնը։ Բանախօսւթեան համար Տէրսիմ հրաւիրուած էր «Ակօս»ի հայերէն էջերու աշխատակից Լուսյէն Քոփար։ Տիկին Քոփար պատրաստած էր իր զեկոյցը, ուր նիւթ կ՚ունենար հայ ժողովուրդի կողմէ ալ ընդհանրապէս անտեսուած գաղութի մը յայտնութեան դրուագները։ Տեղին էր նիւթի այս ընտրութիւնը, քանի որ տիկին Քոփար իբրեւ «Ակօս»ի հայերէն էջերու երկարամեայ աշխատակից բազմաթիւ վկայութիւններ ունէր յատկապէս հայերէն էջերու նախկին աւագ խմբագիր Սարգիս Սերովբեանի տէրսիմահայերու հետ ունեցած շփումներէն։ Այդ հանդիպումները յաճախ կը կայանային «Ակօս»ի խմբագրատան մէջ եւ բոլորէն առաջ մենք՝ թերթի աշխատակիցներս տեղեակ կ՚ըլլայինք հայ ժողովուրդի անտեսուած, անգոյ համարուած բեկորներու խնդիրներուն։
Տէրսիմի հայերը տարիներու հոլովոյթով յաջողեցան հայրենակցական միութեան սահմանումով իրենց գոյութիւնը պարտադրել, թէ տեղւոյն ալեւի հասարակութեան եւ թէ պոլսահայութեան։
Արդարեւ Տէրսիմի Հայ Հարթակը իր ծրագրած միջոցառման արգելումէն ետք մամլոյ յայտարարութիւնով մը հանդէս եկաւ Տէրսիմի Մարդու Իրաւունքներու Միութեան մէջ։ Այստեղ ելոյթ ունեցաւ Տէրսիմի Հայ Հարթակի անունով Ահմետ Ասատուր Պալքըս։ ան նախքան իր յայտարարութիւնը յատուկ շնորհակալութիւն յայտնեց իրենց զօրաըցող տեղական հասարակական կազմակերպութիւններուն, լրագրող Արիս Նալճըին եւ «Ակօս»ի խմբագրութեան, որոնք իրենց հաղորդումներով արձագանգ կը հանդիսանան տէրսիմահայութեան։ Ապա ան ընթերցեց հարթակի պաշտօնական յայտարարութիւնը, որ կը ներկայացնենք ստորեւ։
«Մենք՝ հայերս, որպէս Տէրսիմի տեղացի ժողովուրդ եւ բնիկ ժողովուրդ զուրկ ենք ամենափոքր տեղաշարժի հնարաւորութենէն։
Ոչ մի հաստատութիւն չի համարձակիր մեր կողքին կանգնելու։ Մտադիր էինք, մեր ուժերով ու հնարաւորութիւններով միջոցառումներ կազմակերպել հայ ժողովուրդը համախմբելու համար։ Բայց չունեցանք այդ հնարաւորութիւնը։
Գիտենք այս տեսակ վախի պատճառները։ Մեր պարտքն է այդ մասին յայտնել հանրութեան։ Դուն կարող ես ըլլալ ամէն ինչ, բայց չես կարող ըլլալ հայ։ Հայկական ինքնութեան տէր կանգնիլը, ինքնին քաղաքական մօտեցում է։
Տէրսիմի մէջ հայկական ինքնութեան, մշակոյթի եւ պատմութեան հետ առնչուած գիտակցութիւնը անբաղձալի է։ Տարածաշրջանի հայոց համար դժուար է վերադառնալ իրենց նախնեաց ինքնութեան ու հաւատքին։ Այդ դժուարութեան գլխաւորն է արտայայտուելու դէմ յարուցուած արգելքները։
Հետեւցնելով ներկայ իրողութենէն կարելի է ըսել, թէ 2023 թուականին ցեղասպանութիւնը կը շարունակուի այս հողերուն վրայ»։
Տէրսիմի Հայ Հարթակ