1968-ի գարնան Փարիզի մէջ բռնկած երիտասարդական ցոյցերը շուտով տարածուեցաւ ամբողջ Եւրոպային եւ օրակարգի բերին զանազան նիւթերու մէջ ցարդ գործող կաղապարներու կոտրուելու գործընթացը։ Գեղարուեստէն գրականութիւն ամէն ինչ կ՚ենթարկուէր շատ լուրջ փոփոխութեան, որմէ զերծ չէին մնացած մինչեւ այդ տիրող բարոյական արժէքները։ Սիմոն Տէ Պուար, Վիլհեմ Ռէիչ ջահակիրները հանդիսացան սեռային ազատութեան մը գաղափարին։ Ինչպէս անհամար նիւթեր, մարդկանց սեռային յարաբերութիւններն ալ սահմանուած էին կաղապարներով եւ նոր հասկացողութիւնը կու գար այդ կաղապարները ջարդուփշուր ընելու։ Ինչպէս բոլոր յեղափոխութիւններ, այս նորն ալ իր մէջ ունէր չափազանցութեան բնոյթ մը, որ ազատութիւն տենչալու հետ բերած էր նաեւ այլասեռման լուրջ սպառնալիք մը։ Ճիշդ է որ երիտասարդութիւնը ձանձրացած էր իրեն պարտադրուած սահմանումներէն, բայց մոլորած էր այդ սահմանումներու բացակայութեամբ գոյացող այլասեռման դիմաց։ Քանի մը տասնամեակ տեւող այդ շուարածութեան երեւոյթը վերջապէս յանգեցաւ ամբողջովին տարբեր ազդակի մը հետեւանքով։ Նորայայտ վարակ մը մարդկանց կը պարտադրէր աւելի զգոյշ սեռային կեանք։ HIV կոչուած ժահրը կը պարտադրէր աւելի զուսպուածութիւն։ Բայց վերջ ի վերջոյ անգամ մը շարժած էին կիրքերը եւ կարելի չէր հին արժէքները նոյնութեամբ շարունակել։ Մինչեւ այդ հասարակութեան մէջ զանազան ճնշումներու հետեւանքով քօղարկուած միասեռական հակումները համարձակութիւն գտած էին հասարակութեան մէջ աւելի ազատ իրենց ներկայութիւնը բերելու։ Անշուշտ որ բազմաթիւ եկեղեցիներ վերապահութեամբ կը դիտէին այդ երեւոյթը եւ Սուրբ Գրային խրատներով կը նշէին Ղովտի ցեղին պատմութիւնը։ Եկուր տես որ այդ նոյն տարիներուն կաթողիկէ կամ անգլիական եկեղեցիներն ալ կը ցնցուէին բարձրաստիճան հոգեւորականներու մանկապղծութեան լուրերով։ Վերջապէս գոյացաւ համաձայնութիւն մը եւ եկեղեցին յօժարեցաւ նարօտով պսակել միասեռական ամուսնութիւնները։
Այս զարգացումներու հետ զուգահեռ մահմէտական աշխարհի մէջ հետզհետէ թափ կը ստանար իգական սեռի թլփատման անմարդկային սովորութիւն մը։ Սկսելով Ափրիկեան երկիրներէ հետզհետէ կը տարածուէր այդ չարիքը, որուն հիմնական միտքն էր սեռային յարաբերութեան ընթացքին կին արարածի հաճոյք ստանալը արգիլել։ Պահպանողական միտքը անգամ մը եւս հնարքը ըրած էր անմարդկային գործադրութեան մը, յանուն բարոյական արժէքներու պահպանման։
Այս բոլորը մտաբերեցինք, երբ Թուրքիոյ օրակարգին իրարայաջորդ կերպով յայտնուեցան մանկապղծութեան երեւոյթներ։ Ի՛նչ զարմանալի է որ բարոյական արժէքներու նկատմամբ այդքան բծախնդիր գտնուող եկեղեցին եւ մոլլաները գլխաւոր դերակատարները նաեւ կը հանդիսանան այս տեսակի բարոյազրկութիւններու։
Այս օրերուս Թուրքիա կը պատրաստուի վերջնականապէս լքել Իսթանպուլեան համաձայնագիրը։ Ըստ երեւոյթի նոյն ոգեւորութեամբ լցուած են Հայաստանեան հոգեւորականաց դասը եւ Թուրքիոյ մոլլաները։ Չէ որ երկուքն ալ շատ դիւրաւ համակերպեցան նոյն Սատանային դէմ պայքարելու համար։
Այս պահուն կ՚արժէ հարցնել թէ իրաւ Սատանան կնոջ ազատութեա՞ն մէջ պէտք է փնտռել, թէ ոչ մոլլաներու եւ հոգեւորականաց դաշինքին մէջ։
pakrates@yahoo.com