Տարեցները ազատութեան կը կարօտի

ԹԱԼԻՆ ՍՈՒՃԻԵԱՆ

65տա­­­­րեկա­­­­նը անց բո­­­­լոր, մայ­­­­րիկ­նե­­­­­­­­­րը, հայ­­­­­րիկնե­­­­­րը, մեծ մայ­­­­­րիկնե­­­­­րը եւ մեծ հայ­­­­­րիկնե­­­­­րը աւե­­­­­լի քան ամիս մըն է, որ բան­­­­­տարկո­­­­­ւած են տու­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րու մէջ։ Նոյ­­­­­նիսկ որ հե­­­­­ռուէն հե­­­­­տեւինք կը նշմա­­­­­րենք թէ օր ըստ օրէ կը խան­­­­­գա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րուի անոնց տրա­­­­­մադ­­­­­րութիւ­­­­­նը, կը տկա­­­­­րանայ մտա­­­­­յին եւ մարմնա­­­­­կան կա­­­­­րողու­­­­­թիւննե­­­­­րը։ Անոնք ու­­­­­րախ են որ գո­­­­­նէ նո­­­­­ւազա­­­­­գոյն կա­­­­­րիք­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րը հո­­­­­գալու ի վի­­­­­ճակի են։ Բայց միւս կող­­­­­մէ կը նկա­­­­­տենք որ փո­­­­­ղոց չել­­­­­լե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լը, ծա­­­­­նօթի մը հան­­­­­դի­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­պելով բա­­­­­րեւե­­­­­լը եւ նման պարզ բա­­­­­ներ այս տա­­­­­րիքի մարդկանց հա­­­­­մար շատ կա­­­­­րեւոր են։

Հա­­­­­ւանա­­­­­կան բնա­­­­­կանո­­­­­նացու­­­­­մը Թուրքիոյ պայ­­­­­մաննե­­­­­րու մէջ նո­­­­­ւազա­­­­­գոյն ամիս մը ետք կա­­­­­րելի պի­­­­­տի ըլ­­­­­լայ։ Նոյ­­­­­նիսկ այդ պայ­­­­­մաննե­­­­­րով իսկ 65 տա­­­­­րեկա­­­­­նէն վեր եղող­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րուն են­­­­­թարկո­­­­­ւած սահ­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նափա­­­­­կու­­­­­մը պի­­­­­տի կրնայ շա­­­­­րու­­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­կուիլ։ Այս հե­­­­­ռան­­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րով պե­­­­­տէ է ըն­­­­­դունինք որ կա­­­­­տարո­­­­­ւածը հետզհե­­­­­տէ կան­­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­միջոց մը ըլ­­­­­լա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լէ աւե­­­­­լի բռնու­­­­­թեան վե­­­­­րածո­­­­­ւած է։ Եթէ տո­­­­­ւեալ պայ­­­­­մաննե­­­­­րու մէջ պի­­­­­տի չու­­­­­զենք որ մե­­­­­կու­­­­­սա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ցու­­­­­մը ան­­­­­ձայն անշշուկ անոնց մտա­­­­­յին կա­­­­­րողու­­­­­թիւններն ալ խան­­­­­գա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րէ ստի­­­­­պուած ենք յա­­­­­տուկ կար­­­­­գադրու­­­­­թիւններ պա­­­­­հան­­­­­ջե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լու։ Ազատ օդ շնչե­­­­­լը, քա­­­­­լելը, իր տան մօտ շրջե­­­­­լը, հա­­­­­մաճա­­­­­րակին ամե­­­­­նաբուռն կեր­­­­­պով ապ­­­­­րո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւած Իտա­­­­­լիոյ կամ Գեր­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նիոյ մէջ ալ չէր ար­­­­­գի­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լուած։

Ար­­­­­դէն մկան­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րը տկա­­­­­րացած, քա­­­­­լելու դժուարա­­­­­ցող, կէս ժամ շէն­­­­­քին առ­­­­­ջեւ որ ել­­­­­լէ շնչած թթո­­­­­ւածի­­­­­նէն գլխապ­­­­­տոյտ ապ­­­­­րող զան­­­­­գո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւածի մը մա­­­­­սին կը խօ­­­­­սինք։ Կեան­­­­­քէ ամե­­­­­նաշատ հա­­­­­ճոյք ստա­­­­­ցած պարզ սո­­­­­վորու­­­­­թիւննե­­­­­րէն իսկ զրկո­­­­­ւած տա­­­­­րեց­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րը հա­­­­­սարա­­­­­կու­­­­­թեան ամե­­­­­նադիւ­­­­­րա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­բեկ հա­­­­­տուա­­­­­ծը կը ներ­­­­­կա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­յաց­­­­­նեն։ Կան­­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­միջոց­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րուն դի­­­­­մելով փո­­­­­ղոց ել­­­­­լել, պայ­­­­­ծառ օդի եւ արե­­­­­գակի բա­­­­­րիք­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րէն օգ­­­­­տո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւիլը պէտք է դի­­­­­տել մար­­­­­դու իրա­­­­­ւունք ըլ­­­­­լա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լով։ Ու­­­­­րեմն ստի­­­­­պուած ենք այդ իրա­­­­­ւունքը պաշտպա­­­­­նելու։

Մար­­­­­դիկ կեան­­­­­քի կը կա­­­­­պուին իրենց մշա­­­­­կած ըն­­­­­կե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րային յա­­­­­րաբե­­­­­րու­­­­­թիւննե­­­­­րով։ Այժմ բո­­­­­լորը հասկցած են, որ այդ յա­­­­­րաբե­­­­­րու­­­­­թիւննե­­­­­րը պէտք է տե­­­­­ղի ու­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նան որոշ ֆի­­­­­զիկա­­­­­կան հե­­­­­ռաւո­­­­­րու­­­­­թիւնը պա­­­­­հելով։

Գեր­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նիոյ Պա­­­­­ւարիա նա­­­­­հան­­­­­գին մէջ ամե­­­­­նախիստ կան­­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­միջոց­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րը կը կի­­­­­րար­­­­­կո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւին։ Ամիս մըն է որ կը շա­­­­­րու­­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­կուի փո­­­­­ղոց ել­­­­­լե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լու ար­­­­­գելքը։ Բայց գնումնե­­­­­րը, քա­­­­­լելը, բժիշ­­­­­կի կամ աշ­­­­­խա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­տան­­­­­քի եր­­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լը այդ ար­­­­­գելքի սահ­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նու­­­­­մէն դուրս է։ Եր­­­­­բեք չէ կի­­­­­րար­­­­­կո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւած տա­­­­­րիքով սահ­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նուած փո­­­­­ղոց ել­­­­­լե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լու ար­­­­­գելք մը։ Ընդ հա­­­­­կառա­­­­­կը միշտ խրա­­­­­խու­­­­­սո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւեցաւ ազատ օդ շնչել, առան­­­­­ձին կամ ըն­­­­­տա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նիքի ան­­­­­դամնե­­­­­րով մարմնա­­­­­մար­­­­­զութիւն ընել։ Հա­­­­­ւանա­­­­­բար յա­­­­­ռաջի­­­­­կայ շրջան­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րուն եւս պի­­­­­տի շա­­­­­րու­­­­­նա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­կուի ճամ­­­­­բորդու­­­­­թեան սահ­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­նափա­­­­­կումնե­­­­­րը։ Ամիս­­­­­ներ շա­­­­­րու­­­­­նակ կա­­­­­րելի պի­­­­­տի չըլ­­­­­լայ բազ­­­­­մա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­թիւ եր­­­­­կիրներ ճամ­­­­­բորդել։ Նոյ­­­­­նիսկ կողք կող­­­­­քի առանց պատշգամ­­­­­բի տու­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րէն ել­­­­­լե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լով ամա­­­­­րանոց եր­­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լը ան­­­­­գամ խնդիր պի­­­­­տի ըլ­­­­­լայ։ Մինչդեռ այս դժո­­­­­ւար ժա­­­­­մանա­­­­­կը յաղ­­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­հարե­­­­­լու հա­­­­­մար հաց ու ջու­­­­­րի աս­­­­­տի­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ճանով անհրա­­­­­ժեշտ է դուրսը ժա­­­­­մանակ անցնել։ Ար­­­­­դէն կ՚ապ­­­­­րինք նոր «բնա­­­­­կանո­­­­­նու­­­­­թիւն»ներ։ Ալ աւե­­­­­լի կարծրա­­­­­ցած է բռնա­­­­­տիրա­­­­­կան վար­­­­­չա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ձեւե­­­­­րը։ Ներ­­­­­կայ ճգնա­­­­­ժամը կը գե­­­­­րազան­­­­­ցէ բո­­­­­լոր պե­­­­­տու­­­­­թիւննե­­­­­րուն տնտե­­­­­սական կա­­­­­րողու­­­­­թիւնը։ Զան­­­­­գո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւած­­­­­նե­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­րը ար­­­­­դէն առ­­­­­կայ նիւ­­­­­թա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­կան ան­­­­­բա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւարա­­­­­րու­­­­­թիւննե­­­­­րու կող­­­­­քին կը մատ­­­­­նո­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ւին նոր մղձա­­­­­ւան­­­­­ջի։ 65 տա­­­­­րեկա­­­­­նէն աւե­­­­­լի մե­­­­­ծերը ազատ օդ շնչե­­­­­լէ զրկե­­­­­լը պե­­­­­տու­­­­­թեան առող­­­­­ջա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­պահա­­­­­կան դրու­­­­­թեան վրայ նոր բե­­­­­ռեր պի­­­­­տի բե­­­­­րէ։ Ոչ թէ ամ­­­­­բողջա­­­­­կան ար­­­­­գի­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­լումնե­­­­­րով, այլ որոշ կար­­­­­գադրու­­­­­թիւննե­­­­­րով կա­­­­­րելի է կեան­­­­­քը նոյ­­­­­նիսկ հա­­­­­մաճա­­­­­րակի պայ­­­­­մաննե­­­­­րուն տակ աւե­­­­­լի տա­­­­­նելի դարձնել։ Սա պար­­­­­զա­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­պէս նա­­­­­խապա­­­­­տուու­­­­­թեան խնդիր է։