Դէպի լղրճուած ընտրութիւն

Նախապէս հա­ղոր­դած էին, թէ պատ­րիար­քի ընտրու­թեան գոր­ծընթա­ցը դա­սաւո­րելու հա­մար կազ­մո­ւած Նա­խաձեռ­նարկ Մար­մի­նը հա­մակեր­պած է Ներ­քին Գոր­ծոց Նա­խարա­րու­թեան ղրկած կա­նոնագ­րին եւ մեր­ժած է, կա­նոնագ­րի դէմ առար­կե­լու պա­հան­ջը։ Այսպէ­սով Պոլ­սոյ 85-րդ պատ­րիար­քը պի­տի ընտրուի նա­խարա­րու­թեան սահ­մա­նափա­կած թեկ­նա­ծու­նե­րէն զուրկ։ Տրո­ւած ըլ­լա­լով թէ Նա­խաձեռ­նարկ Մար­մի­նէ ներս այս մա­սին ձայ­նե­րը հա­ւասար մնա­ցած էին եկած կա­նոնա­գիրը մեր­ժել եւ ըն­դունիլ առա­ջար­կողնե­րու մի­ջեւ, որ­պէս լու­ծում որո­շուած էր ընդլայ­նո­ւած ժո­ղովով մը կար­ծի­քը առ­նել հա­մայնքա­յին հաս­տա­տու­թիւննե­րու ներ­կա­յացու­ցիչնե­րուն։

Ահա այդ ընդլայ­նո­ւած ժո­ղովն է, որ կա­յացաւ 3 Հոկ­տեմբեր հինգշաբ­թի օր Պատ­րիար­քա­րանի մէջ եւ աւար­տին ձայ­նե­րու մե­ծամաս­նութիւ­նով ըն­դունո­ւեցաւ ընտրու­թիւնը կա­տարել պար­տադրո­ւած կա­նոնագ­րի հի­ման վրայ։

Փակ դռնե­րու ետին կա­յացող այս ժո­ղովէն ետք դժգո­հու­թիւննե­րու ալի­քը դեռ կը շա­րու­նա­կուի հա­մայնքէ ներս, քա­նի որ կարգ մը թա­ղական խոր­հուրդնե­րու ներ­կա­յացու­ցիչներ կը պնդեն թէ որո­շու­մը կա­յացած է ճնշումնե­րու տակ։

Այս զար­գա­ցումնե­րէն ետք կարգ մը թա­ղակա­նու­թիւններ ստի­պուած զգա­ցին մամ­լոյ հա­ղոր­դումնե­րով իրենց ընդվզու­մը յայտնե­լու։ Այսպէս Պո­յաճը­գիւ­ղի եկե­ղեց­ւոյ թա­ղակա­նու­թիւնը ափ­սո­սանք յայտնեց, որ հա­մայնքին հա­մար այսքան կեն­սա­կան նշա­նակու­թիւն ու­նե­ցող խնդրի մը մէջ ան­գամ ոմանք կը փոր­ձեն վախ ու սար­սա­փի մթնո­լոր­տով պար­տադրել իրենց կամ­քը։ Այստեղ ակ­նարկո­ւածը յա­ճախա­կիօրէն որոշ շրջա­նակ­նե­րու կող­մէ «Պե­տու­թիւնը այսպէս կը պա­հան­ջէ» թե­լադ­րանքն է։

Անոնցմէ ոչ մէ­կը հա­մար­ձա­կու­թիւն կ՚ու­նե­նան «Պե­տու­թիւնը թող իր գոր­ծին նա­յի» ըսե­լու։ Ընդ հա­կառա­կը սպառ­նա­լիքի գա­ւազան մը ըլ­լա­լով կը դի­տեն իբ­րեւ թէ պե­տու­թե­նէն եկած բո­լոր թե­լադ­րանքնե­րը։ Այս ան­ճա­րակու­թեան հա­մայ­նա­պատ­կե­րին մէջ յա­ճախա­կի կեր­պով հրա­ժարա­կան­ներ կը լսո­ւին Նա­խաձեռ­նարկ Մարմնէն։

Այս հա­կու­մին յստա­կացու­մէն ետք առա­ջին հրա­ժարո­ղը եղած էր իրա­ւաբան Սեդ­րակ Տա­ւութհան։ Ապա անոր օրի­նակին հե­տեւե­ցան Կար­պիս Տու­րասլան, Նա­զարէդ Էօզ­սա­հակեան եւ Գէորգ Էր­քան։ Լսումնե­րու հա­մաձայն ու­րիշ անուններ եւս կը պատ­րաստո­ւին իրենց հրա­ժարու­մը ներ­կա­յաց­նե­լու։

Այս մա­սին յայ­տա­րարու­թիւնով մը հան­դէս եկաւ նաեւ Նա­խաձեռ­նարկ Մարմնի ան­դամնե­րէն Սե­լինա Տո­ղան, որ իր դիր­քը նկա­րագ­րեց հե­տեւեալ կեր­պով. «Գոր­ծընթա­ցին մէջ մնա­լու հա­մար կը խու­սա­փիմ հրա­ժարե­լէ։ Մե­զի հա­մար ան­յարմար կա­նոնագ­րի մը վե­րատե­սու­թեան են­թարկե­լու պա­հան­ջը ին­չո՞ւ հա­մար աղէ­տի մը վար­կած կը դի­տուի հասկցած չեմ։ Վա­խէ սնա­նելո՞վ է որ խնդիր­ներ պի­տի լու­ծենք» ըսաւ Սե­լինա Տո­ղան։

Միւս կող­մէ Նա­խաձեռ­նարկ Մարմնի կող­մէ իբ­րեւ թեկ­նա­ծու վա­ւերա­ցուած երեք եպիս­կո­պոս­նե­րէն Գա­րեգին արք. Պէք­ճիեան եւս քննա­դատեց Նա­խաձեռ­նարկ Մարմնի որո­շու­մը եւ «Ակօս»ին յայտնեց թէ չէ հասկցած թէ ին­չո՞ւ չեն առար­կած կա­նոնագ­րութեան դէմ։

«Մեր աւան­դութիւննե­րուն մէջ նման սահ­մա­նափա­կում մը գո­յու­թիւն չու­նի։ այս որո­շու­մը կա­յաց­նե­լու ժա­մանակ ար­դեօք մտա­ծա՞ծ են ապա­գայի մա­սին։ Յու­սամ կը զղջան այս սխա­լին հա­մար»։

Պէք­ճիեան սրբա­զան «Ակօս»ին իր թեկ­նա­ծու­թեան մա­սին հար­ցումին ալ պա­տաս­խա­նեց հե­տեւեալ կեր­պով. «Տե­ղապահ ընտրու­թեան ժա­մանակ ալ ան­տե­սուած էր մեր աւան­դութիւննե­րը, պատ­րիար­քի ընտրու­թեան ժա­մանակ ալ նոյնպէս։ Ես եր­բեք չեմ յայ­տա­րարած պատ­րիար­քի թեկ­նա­ծու­թիւնս։ Ար­դէն այս ուղղու­թիւնով հրա­ւէր մըն ալ չեմ ստա­ցած։ Եթէ ստա­նամ կը խոր­հիմ ու ըստ այնմ կը շար­ժիմ»։