ՈՒՅԿԱՐ ԿԻՒԼԹԷՔԻՆ
uygargultekin@agos.com.tr
Հրանդ Տինքի սպանութեան գործով շարունակուող դատավարութեան 12 Յունիսի նիստին մասնակցեցաւ ձերբակալուած եւ ազատ կարգ մը մեղադրեալներ։ Անոնց մէջ ուշագրաւ էր Իսթանպուլի նախկին կուսակալներէն Մուամմէր Կիւլերի բացատրութիւնները։ Ան նախքան իր յայտը ներկայացնել յիշեցուց որ այս ոճիրին հետ առնչուած նախապէս ալ թէ Խորհրդարանի հարցաքննիչ յանձնախումբին եւ թէ այլ հաստատութիւններու բացատրութիւններ փոխանցած է։ Ինչպէս ծանօթ է Հրանդ Տինք 24 Փետրուար 2004-ին Սապիհա Կէօքչենի մասին լուրը հրատարակելէ ետք հրաւիրու
ած էր Իսթանպուլի կուսակալութիւն եւ այնտեղ զգուշացուած էր յարմար լեզուով մը։ Հրանդ Տինք այս զգուշացումը ընկալած էր իբրեւ սպառնալիք։ Այս մասին Մուամմէր Կիւլեր դիտել կու տայ թէ ոճիրը գործուած է այն հանդիպումէն երկու տարի տասը ամիս եւ 25 օր վերջ։ «Սակայն որովհետեւ Հրանդ Տինք այս մասին գրած էր սպանութենէն անմիջապէս առաջ, այնպիսի տպաւորութիւն մը գոյացաւ թէ ոճիրը կայացած է այդ հանդիպումի պատճառաւ։ Հանդիպումի գլխաւոր նպատակն էր այդ լրատուութեան մասին իրմէ լրացուցիչ տեղեկութիւններ լսել եւ մանաւանդ ալ լրատուութեան աղբիւրը իմանալ։ Հրանդին հետ խօսողը կուսակալութեան փոքրամասնութիւններէ պատասխանատու պաշտօնեան էր։ Այդ հանդիպման մէջ ոչ սպառնալիք կար, ոչ ալ որեւէ ճնշում։ Արդէն հանդիպումի պահանջն ալ եկած էր այդ պաշտօնեայէն, քանի որ լրատուութիւնը դժգոհութեան ալիք մը ստեղծած էր եւ ուզած էինք հասարակութիւնը լուսաբանել։ Տինք անցնող ժամանակի ընթացքին կրնար այս մասին գրել, բայց ան լռութիւն պահեց մինչեւ ոճիրի նախորդող օրը։ Նշանակութիւն չունի թէ ով հրահանգած է նման տեսութեան մը իրականացումը։ Կարեւորը նոյն ինքն հանդիպումի կայացումն է։ Այդ մասին ալ իմ տեղակալը արդէն տեղեկացուցած է զիս»։
Այս բացատրութիւններէ ետք Հրանդ Տինքի իրաւապաշտպան Հաքան Պաքըրճըօղլու հարցուց թէ նման սպառնալիքներու թիրախ դարձած վիպագիր Օրհան Փամուք առանց իր կողմէ պահանջ մը ներկայացուելու պաշտպանուած էր թիկնապահ մը տրամադրելով։ Ինչո՞ւ համար նման միջոց մը չէ գործադրուած Տինքի պարագային։ Այս մասին ալ Մուամմէր Կիւլեր տուաւ հետեւեալ բացատրութիւնը։ «Ինք նման պահանջ մը չէր ներկայացուցած։ Այս մասին կանոնագրութիւնը յստակ է։ Ըստ կանոնագրութեան Լրաքաղութեան բաժիններն են որ թիկնապահի պաշտպանութիւն կը պահանջեն։ Տինքի համար այսպիսի պահանջ մը չէր կատարուած։ Հետեւաբար գործընթացն ալ չէր մեկնարկած։ Մնաց որ ինծի տեղեկացուցած էին թէ Հրանդ Տինք նման պահանջ մը չունի։ Նոյն ժամանակներուն Պատրիարք Մութաֆեան պաշտպանութեան համար դիմում կատարած էր եւ այդ դիմումն ալ արժանի կերպով գնահատուած պետութեան կողմէ»։
Այս անգամ յայտ ներկայացնողը ոճիրի ժամանակ Տրապիզոնի ոստիկան զօրաց պաշտօնեայ Ատեմ Փոլաթն էր։ Փոլաթ իր յայտնի մէջ նշեց թէ ոճիրէն մէկ օր առաջ Սաթըլմըշ Շահին Իսթանպուլ Էսէնլեր աւտոկայարանին մէջ տեսակցած է ոստիկանի մը հետ։ «Փախած զինուոր մը իր զօրամասին յանձնելու համար գացած էինք Էսէնլերի աւտոկայարանը։ Հոն ոստիկան Սաթըլմըշ Շահին իր ոստիկան մէկ բարեկամին հետ խօսեցաւ»։ Նոյնպէս Տրապիզոնի ոստիկան զօրաց հրամանատրութեան մէջ պաշտօնավարող Ռեճեփ Գոչփընար ալ յայտնեց թէ Տրապիզոնի Փելիթլի գաւառին մէջ Սաթըլմըշ Շահին պատահմամբ տեսած էր Օկիւն Սամասթը եւ որպիսութիւն հարցուցած։ Ականատեսներու մէջ էին նաեւ ոճիրի ժամանակ Ալփերեն Օճախներու նախագահ Մուսթաֆա Էօզթիւրքի հետ նոյն տունը բնակող Մուամմէտ Քըրմաճը եւ Տրապիզոնի Ահաբեկչութեան բաժնի ոստիկան Մուսթաֆա Քուլէթաշ։