Ընտրական պատկերներ

ՍԵՒԱՆ ՏԷՅԻՐՄԵՆՃԵԱՆ

narekian2000@yahoo.com

Նա­խա­գա­­հա­կան ու խորհրդա­­րանա­­կան ընտրու­­թիւննե­­րը վեր­­ջա­­­ցան շա­­տերուն հա­­մար անակնկալ ար­­դիւնքնե­­րով։ Նա­­խագա­­հական ընտրու­­թեան պա­­րագա­­յին գո­­նէ երկրորդ փու­­լի մը ակնկա­­լու­­թիւն գո­­յացած էր հա­­սարա­­կու­­թեան մօտ… ՀՏՓ-ի՝ տա­­սը տո­­կոսի պատ­­նէ­­­շը յաղ­­թա­­­հարե­­լով խորհրդա­­րան մուտքը փոք­­րիկ մխի­­թարու­­թիւն մը պար­­գե­­­ւեց սա­­կայն, այ­­լա­­­պէս շատ աւե­­լի թանձր պի­­տի ըլ­­լար մար­­դոց տխրու­­թիւնը։ Հա­­յազ­­գի Կա­­րօ Փայ­­լան դար­­ձեալ մեր երես­­փո­­­խանն է խորհրդա­­րանին մէջ, այս ան­­գամ՝ Տիգ­­րա­­­նակեր­­տէն. քա­­ղաք մը, որ հայ­­կա­­­կան հոտ մը դեռ կը պա­­հէ իր վրայ։ ԱՔՓ֊ՄՀՓ-ի կազ­­մած ազ­­գայնա­­կան ճա­­կատն ալ թէեւ ու­­նի հա­­յազ­­գի Մար­­գար Էսաեանը, սա­­կայն ինչպէս ան­­ցեալ շրջա­­նին, այս ան­­գամ եւս որե­­ւէ յոյս կամ յոյս մը ու­­նե­­­նալու որե­­ւէ կռո­­ւան չու­­նինք այս անու­­նէն։

Ընտրու­­թիւննե­­րու ար­­դիւնքը, ճի՛շդ է, որե­­ւէ կաս­­կած չ՚արթնցներ. այ­­սինքն նի­­շերը, որոնք յայ­­տա­­­րարո­­ւեցան հան­­րութեան, ըն­­դունե­­լի են։ Միաժա­­մանակ, նա­­խընտրա­­կան շրջա­­նին, քա­­րոզար­­շա­­­ւի անար­­դար ու ան­­հա­­­ւասար պայ­­մաններն ալ կաս­­կա­­­ծէ դուրս են։ Տպա­­գիր ու տե­­սողա­­կան միակեդ­­րոն մա­­մու­­լի մը ստեղ­­ծումը պատ­­ճառ դար­­ձաւ որ «այ­­լընտրան­­քա­­­յին» կամ «լու­­սանցքա­­յին» որա­­կուին բո­­լոր այն տե­­սակէտ­­նե­­­րը, կար­­ծիքնե­­րը, քննա­­դատու­­թիւննե­­րը, որոնք կը տար­­բե­­­րէին կեդ­­րո­­­նէն մա­­տու­­ցո­­­ւած­­նե­­­րուն։ Կամ, ըսենք, նա­­խագա­­հու­­թեան թեկ­­նա­­­ծու­­նե­­­րէն Սե­­լահատ­­տին Տե­­միր­­թաշ կա­­լան­­քի տակ էր եւ կա­­րելիու­­թիւն չու­­նե­­­ցաւ մաս­­նակցե­­լու հան­­րա­­­հաւաք­­նե­­­րու, քա­­ղաքա­­ցինե­­րու հետ հան­­դի­­­պումնե­­րու, ասու­­լիսնե­­րու, այլ բա­­ւակա­­նացաւ հա­­մացան­­ցա­­­յին քա­­նի մը սփռումնե­­րով։ Իշ­­խա­­­նու­­թիւննե­­րը եւ գոր­­ծող նա­­խագա­­հը՝ մեծ մա­­սամբ քա­­ղաքա­­ցինե­­րու տուրքով գո­­յացած պե­­տու­­թեան բո­­լոր հնա­­րաւո­­րու­­թիւննե­­րը գոր­­ծա­­­ծեցին ի նպաստ իրենց քա­­րոզար­­շա­­­ւին։ Այս բո­­լորը եւ աւե­­լին, որ դժբախ­­տա­­­բար կ՚ան­­տե­­­սուին ար­­դիւնքնե­­րու յայ­­տա­­­րար­­ման իսկ պա­­հուն, բաւ են շու­­քի տակ ձգե­­լու հա­­մար ընտրու­­թեան ար­­դիւնքնե­­րը։ Ասի­­կա ալ ան­­կիւն մը գրենք…

Գի­­տէ՛ք, այս երկրին մէջ ամէն բան մար­­զա­­­դաշ­­տա­­­յին տրա­­մադ­­րութեամբ կ՚ար­­տա­­­յայ­­տո­­­ւի եւ մենք ալ շատ ան­­գամ ակա­­մայ կը տա­­րուինք այս հո­­սան­­քին, առանց մտա­­ծելու շատ ան­­գամ։ Ընտրու­­թիւններն ալ բա­­ցառու­­թիւն մը չէին կրնար կազ­­մել, ան­­շուշտ։ Ահա­­ւասիկ եր­­կու օրի­­նակ…

Ընտրու­­թեան ար­­դիւնքնե­­րը մեծ մա­­սամբ ար­­դէն յայտնի դար­­ձած էին հե­­ռատե­­սիլի վրայ, սա­­կայն կա­­յին վէ­­ճեր վերջնա­­կան ար­­դիւնքնե­­րու շուրջ, եւ հան­­րութիւ­­նը կը սպա­­սէր Բարձրա­­գոյն ընտրա­­կան խոր­­հուրդի նախ­­նա­­­կան յայ­­տա­­­րարու­­թեան։ ԱՔՓ-ի ու Էր­­տո­­­ղանի հա­­մակիր­­նե­­­րը ար­­դէն փո­­ղոց­­ներն էին ու ֆութպո­­լի խաղ մը յաղ­­թա­­­նակա­­ծի նման կը բա­­ցագան­­չէին… Էր­­տո­­­ղան իսկ տա­­կաւին պատշգամ կամ որե­­ւէ տեղ չէր ելած։ Եւ յան­­կարծ ԹՌԹ-ի վրայ կար­­դա­­­ցինք Արամ Աթէ­­շեանին շնոր­­հա­­­ւորան­­քը։ Զար­­մա­­­ցա՞նք։ Ան­­շուշտ չզար­­մա­­­ցանք։ Իրեն հե­­տեւե­­ցան խա­­խամա­­պետին եւ Հայ­­կա­­­կան վա­­քըֆ­­նե­­­րու միու­­թեան (ասի­­կա ԹՌԹ-ի բնո­­րոշումն էր, մենք ալ չհասկցանք ինչ ըլ­­լա­­­լը) ատե­­նապետ Պետ­­րոս Շի­­րինօղ­­լո­­­ւին շնոր­­հա­­­ւորանքնե­­րը։ Եղ­­բա՛յր, կը հասկնամ, շատ կը սի­­րէք, խենթ կ՚ըլ­­լաք Էր­­տո­­­ղանին, ըսե­­լիք չու­­նինք, բայց յար­­գե­­­լով ձեր ղե­­կավա­­րել յա­­ւակ­­նած հա­­մայնքա­­յին դա­­րաւոր հաս­­տա­­­տու­­թիւննե­­րը՝ գո­­նէ պաշ­­տօ­­­նական կամ նախ­­նա­­­կան յայ­­տա­­­րարու­­թեան մը սպա­­սէիք եւ ոչ թէ դուք ձեզ յանձնէիք ամ­­բո­­­խի հոս­­քին… Վեր­­ջա­­­պէս ձեր ան­­ձը չէ որ կը ներ­­կա­­­յաց­­նէք։ Չեմ գի­­տեր… Թե­­րեւս դուք ալ ձեր ան­­ձը ի մի ձու­­լած էք ձեր ղե­­կավա­­րած հաս­­տա­­­տու­­թիւննե­­րուն հետ, ինչպէս որ ա՛լ պե­­տու­­թիւն ու կա­­ռավա­­րու­­թիւն ու կու­­սակցու­­թիւն ու Էր­­տո­­­ղան նոյ­­նա­­­ցած ու ի մի ձու­­լո­­­ւած են։

Ասի­­կա ալ երկրորդ օրի­­նակս է։

Այս ընտրու­­թեան պատ­­կերնե­­րէն մէկն ալ հե­­տեւեալն էր ին­­ծի հա­­մար։ Հայ­­կա­­­կան վար­­ժա­­­րանի մը տնօ­­րէնու­­հին ֆէյսպուք դրած էր նա­­խարա­­րի մը՝ նոյն այդ հայ­­կա­­­կան վար­­ժա­­­րանի տնօ­­րէնու­­թեան գրա­­սեղա­­նին առ­­ջեւ եղած լու­­սանկա­­րը՝ յայտնե­­լով, թէ քո­­ւէար­­կած է յօ­­գուտ ԱՔՓ-ին։ Մե­­զի բնաւ չի հե­­տաքրքրեր իր տո­­ւած քո­­ւէն։ Իր քա­­ղաքա­­ցիական իրա­­ւունքն է։ Այդ նա­­խարա­­րին նկարն ալ կրնայ հրա­­պարա­­կել։ Հոն ալ խնդիր մը չկայ։ Բայց այդ նա­­խարա­­րը տնօ­­րէնու­­հիին տան ճա­­շասե­­նեակին մէջ չէ որ լու­­սանկա­­րուած է, այլ հա­­մայնքա­­յին հնա­­գոյն վար­­ժա­­­րանի մը տնօ­­րէնու­­թեան գրա­­սեղա­­նին առ­­ջեւ։ Ու­­րեմն ասի­­կա դիր­­քի շա­­հագոր­­ծում կը նշա­­նակէ եւ մե­­զի ալ իրա­­ւունք կու տայ քննա­­դատե­­լու, որ­­պէսզի կրթա­­կան, ինչպէս նաեւ հո­­գեւոր կամ հան­­րա­­­յին այլ դիր­­քեր քա­­ղաքա­­կան չա­­րաշա­­հու­­մի առար­­կայ չդառ­­նան։

Ընտրու­­թիւնը վեր­­ջա­­­ցաւ եւ բնա­­կան է որ մար­­դիկ ակնկա­­լեն նա­­խընտրա­­կան շրջա­­նին ստեղ­­ծո­­­ւած լա­­րուա­­ծու­­թեան թու­­լա­­­ցու­­մը։ Միամ­­տութի՞ւն։ Թե­­րեւս։ Թուրքիոյ ժո­­ղովրդա­­վարու­­թիւնը կամ, ըսենք, ժո­­ղովրդա­­վարու­­թեան թրքա­­կան ձե­­ւը նոր ձեւ ու կեր­­պար մը պի­­տի առ­­նէ յետ այ­­սու։ Ինչ ըլ­­լա­­­լիքը, նե­­րառեալ Էր­­տո­­­ղանն ալ, մարդ չի գի­­տեր… Իրա­­պէս, պի­­տի ապ­­րինք ու պի­­տի տես­­նենք։ Բայց հան­­րա­­­քուէէն մին­­չեւ այ­­սօր հան­­րութեան տրո­­ւած նա­­խաճա­­շակը յոյս մը չի ներշնչեր։

Նախ­­քան եզ­­րա­­­փակե­­լը…

Կար­­ծեմ պատ­­րիար­­քի ընտրու­­թեան հարց մը ու­­նէինք։ Ի՞նչ եղաւ, ի՞նչ պի­­տի ըլ­­լայ։ Հան­­րա­­­քուէն ան­­ցաւ, ընտրու­­թիւնն ալ ան­­ցաւ։ Հա­­զար ու մի ընտրու­­թիւն ան­­ցաւ, բայց սա մեր Պոլ­­սոյ թա­­ղերէն մէ­­կը լեց­­նե­­­լու քա­­նակու­­թեամբ հա­­մայնքին հա­­մար պատ­­րիարք մը չընտրո­­ւեցաւ։

Արամ Աթէ­­շեան ընտրու­­թիւննե­­րէն քա­­նի մը օր առաջ Կա­­րօ Փայ­­լա­­­նը վեր­­ջին ան­­գամ մը եւս սեւցնե­­լու հա­­մար հրա­­պարա­­կած յայ­­տա­­­րարու­­թեան մէջ կը նշէր, թէ պատ­­րիար­­քա­­­կան ընտրու­­թեան չկա­­տարո­­ւելուն մե­­ղաւո­­րը ոչ թէ պե­­տու­­թիւնն է, այլ ներ­­հա­­­մայնքա­­յին պա­­ռակ­­տո­­­ւածու­­թիւնը։ Ներ­­հա­­­մայնքա­­յին պա­­ռակ­­տո­­­ւածու­­թիւնը Աթէ­­շեանին տե­­սածն է ան­­շուշտ։ Մեր այս կող­­մէն որե­­ւէ պա­­ռակ­­տո­­­ւածու­­թիւն չկայ։ Հա­­մայնքը միաբե­­րան ու միակամ ընտրու­­թիւն կ՚ու­­զէ։ Մի՛ լո­­լոզէք…

Քա­­նի մը ամիս յե­­տոյ քա­­ղաքա­­պետա­­կան ընտրու­­թիւններ կան։ Ատի­­կա՞ սպա­­սենք հի­­մա ալ… Ի՞նչ կ՚ըսէք…

Kategoriler

ԱՌՕՐԵԱՅ