Տգիտութի՞ւն թէ սատանայամիտ խորամանկութիւն

Նի­կոլ Փա­շինեան Հա­յաս­տա­նի ժո­ղովրդա­կան յե­ղափո­խու­թեան փա­ռահեղ յաղ­թա­նակով նստաւ վար­չա­պետի աթո­ռին։ Նո­րըն­տիր վար­չա­պետին կը սպա­սեն բազ­մա­թիւ եւ բազ­մաբնոյթ խնդիր­ներ, որոնց լու­ծումը կ՚ակնկա­լուի ամ­բողջ հայ ազ­գի կող­մէ։

Նկա­տի ու­նե­նալով Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պետու­թեան հա­րեւան եր­կու եր­կիրնե­րու թշնա­մական եւ յա­ճախ սպառ­նա­ցող մեր­ձե­ցու­մը, եր­րորդի մը անվստա­հելիու­թիւնը եւ չոր­րորդին ալ վեր­ջերս ալ աւե­լի սրո­ւած կեր­պով մատ­նո­ւած ամե­րիկեան հա­լածան­քը, գլխա­ւոր խնդի­րը մնալ կը շա­րու­նա­կէ երկրի անվտան­գութիւ­նը։

Թուրքիա եւ Ատրպէյ­ճան հա­յոց եր­րորդ հան­րա­պետու­թեան հիմ­նադրուած օրէն իսկ կը պա­հեն վա­նող, հետզհե­տէ շրջա­փակ­ման մի­ջոցով Հա­յաս­տա­նը մե­կու­սացնել ջա­նացող ռազ­մա­վարու­թիւն մը։ Եր­կու հա­րեւան եր­կիրներն ալ պե­տական քա­ղաքա­կանու­թեան մի­ջոցով ար­տադրած ատե­լու­թիւնով կ՚աշ­խա­տին թու­նա­ւորել սե­փական ժո­ղովուրդը։ Հա­յատեաց պատ­գամնե­րով կը փոր­ձեն ամ­րապնդել իրենց իշ­խա­նու­թիւնը։

Եր­րորդ հա­րեւան Վրաս­տան, ի տար­բե­րու­թիւն Հա­յաս­տա­նի հան­րա­պետու­թե­նէ, ան­կա­խացու­մէ ետք նա­խընտրեց հե­ռանալ ռու­սա­կան ազ­դե­ցու­թեան տա­րած­քէն եւ հե­տեւե­լով Ուկրա­նիոյ օրի­նակին, մեր­ձե­ցաւ արեւմտեան եր­կիրնե­րու ու անոնց իշ­խած մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պութիւննե­րուն։

Հա­յաս­տա­նի սահ­մա­նակից չոր­րորդ եր­կի­րը Պարսկաս­տանն է, որուն սահ­մա­նային տա­րած­քը կար­ճա­գոյնն է բաղ­դատմամբ միւսնե­րուն։ Իրան, յատ­կա­պէս ձմրան ամիս­նե­րուն դժո­ւար ան­ցա­նելի պարսկա­կան լեռ­նա­դաշ­տին հիւ­սի­սային ծայ­րա­մասէն կը հաս­նի Զան­գե­զու­րի շրջա­նին։ Աւե­լին՝ Թրամ­բի հա­կաիրա­նական քա­ղաքա­կանու­թիւնն ալ կրկնա­կի կը դժո­ւարաց­նէ այդ երկրի նոյ­նիսկ իր բա­րեկամ եր­կիրնե­րու հետ մի­ջազ­գա­յին յա­րաբե­րու­թիւնը։

Հա­յաս­տան եւս շփման մէջ է Եւ­րո­միու­թեան հետ, բայց զգու­շօ­րէն կը պա­հէ որոշ հա­ւասա­րակշռու­թիւն մը հա­կադ­րո­ւած բե­ւեռ­նե­րու մի­ջեւ։

Յայտնի դար­ձաւ որ նո­րըն­տիր վար­չա­պետն ալ հե­ռու պի­տի մնայ ար­կա­ծախնդրա­կան շե­ղումնե­րէ, նա­ւար­կե­լու հա­մար խա­ղաղ ջու­րե­րու վրայ։

Այդ զսպո­ւածու­թեան մէջ իսկ հա­րեւան Թուրքիոյ հետ առանց եր­րորդ եր­կիրնե­րու մի­ջամ­տութեան բա­նակ­ցե­լու առա­ջար­կը, որ յա­րիր է բո­լոր քա­ղաքա­կիրթ կա­ռավա­րու­թիւննե­րու, բա­խաւ թրքա­կան աւան­դա­կան դժկա­մու­թեան։ Թուրքիոյ վար­չա­պետ Պի­նալի Եըլ­տը­րըմ լրագ­րողնե­րու այս մա­սին հար­ցումնե­րուն պա­տաս­խա­նելու ժա­մանակ ան­գամ մը եւս ներ­կա­յացուց նա­խապայ­ման մը, պա­հան­ջե­լով թէ Հա­յաս­տան հրա­ժարի Թուրքիոյ հո­ղերու նկատ­մամբ իր պա­հան­ջէն։

Եըլ­տը­րըմ թե­րեւս տգէտ է եւ չի գի­տեր թէ Եր­րորդ հան­րա­պետու­թեան նա­խորդ բո­լոր կա­ռավա­րու­թիւննե­րը պաշ­տօ­նապէս եւ բա­զում ան­գամներ յայ­տա­րարած են այս մա­սին։ Կամ ալ սա­տանա­յական խո­րաման­կութեամբ կը փոր­ձէ ան­գամ մըն ալ Նի­կոլ Փա­շինեանին պար­տադրել Խորհրդա­յին միու­թեան հետ կնքո­ւած պայ­մա­նագ­րի Հա­յաս­տա­նի կող­մէ ալ վա­ւերա­ցու­մը։ Պար­տադրանք մը՝ որ խստիւ ու վճռա­կան կեր­պով մեր­ժո­ւած էր նա­խորդ նա­խագահ­նե­րու կող­մէ։

Ինչ զար­մա­նալի է, որ նա­խագահ Էր­տո­ղան ալ Անգլիա, «Չեթմ Հաուզ»ի մէջ ու­նե­ցած ելոյ­թին կ՚անդրա­դառ­նայ Հա­յաս­տա­նի թնճու­կին եւ իր երկրին կղպած անե­լը յաղ­թա­հարե­լու հա­մար Հա­յաս­տա­նէն կ՚ակնկա­լէ բա­նիմաց մեր­ձե­ցում։

Փաս­տա­ցի եւ անու­րա­նալի իրո­ղու­թիւն է թէ հա­յոց բնօր­րա­նը եր­կար դա­րերէ ի վեր գրա­ւուած է զա­նազան­նե­րու կող­մէ, որոնց վեր­ջինն է Թուրքիոյ հան­րա­պետու­թիւնը։ Հա­մայն հա­յու­թեան ար­դար երա­զանքն է պատ­մա­կան հայ­րե­նիքի ազա­տու­թիւնը շե­փորող ար­շա­լոյ­սը, իսկ պե­տական միտ­քը գործ չու­նի երազ­նե­րու հետ։ Ան պայ­մա­նաւո­րուած է տի­րացած եր­կի­րը ար­կա­ծախնդրու­թիւննե­րէն զերծ պա­հելու մտադ­րութիւ­նով։ Մին հրա­պու­րիչ է ինչպէս ոմանց Թու­րա­նի երա­զան­քը, որ կը մի­տի չի­նական պա­րիսպնե­րէն մին­չեւ Ատ­րիաթիկ ծով եր­կա­րող թրքա­կան աշ­խարհի մը տի­րանալ։ Իսկ միւ­սը իրա­ւացի, առ­կայ երկրի բնակ­չութեան բար­գա­ւաճ­ման հե­ռան­կա­րով։ Թող մէ­կը եր­կուքին տարբերութիւնը յիշեցնէ Թուրքիոյ վարչապետին ու նախագահին։

pakrates@yahoo.com