Քանի մը շաբաթ առաջ «Ակօս» այցելութիւն կատարեց հեզ ու գրաւիչ անձնաւորութիւն մը։ Ան նկարիչ Տիգրան Մատուլեանի դուստրն է եւ մեր հայրիկին հետ վառվռուն զրոյցներուն մասնակցելով մէկ մէկ խօսքի կը խառնուէր եւ իր մեղմ ու հանդարտ ձայնով մեզ տեղեկութիւններ կու տար իր Պոլսոյ այցելութեան մասին։
Չքնաղ աշխարհի նուրբ անձնաւորութիւն մըն է Մարգարիտա Մատուլեան։ Երբ, որ ըսին Մարգարիտան քանդակագործ է եւ մանկավարժ, մտքէս անգամ չէր անցներ, թէ այսքան խորիմաստ գործեր ունի։ Բայց երբ, որ տեսայ իր ստեղծագործութիւնները միանգամայն ամչցայ տգիտութենէս՝ «Ամօ՛թ ինձ որ մինչեւ հիմա իրեն չեմ ճանչնար» մրմնջացի։ Մարգարիտա կը փայլի ջահի մը նման անձայն, անշշուկ, բայց երիտասարդ արուեստագէտի լոյսը հասաւ մինչեւ Թուրքիա։ Բարի եկար ու անցար Պոլսէն՝ Մարգարիտա Մատուլեան, յուսամ այս գալդ ցուցահանդէսի առիթ ընծայէ, որ մենք բոլորս աւելի մօտէն ճանչնանք քեզ։
ԼՈՒՍՅԷՆ ՔՈՓԱՐ
lusyenkopar81@hotmail.com
ԼՈՒՍՅԷՆ ՔՈՓԱՐ- Առաջին անգամ կ՚այցելէ՞ք Պոլիս։ Ինչ առիթով եկա՞ծ էք։
ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ՄԱՏՈՒԼԵԱՆ- Այո, առաջին անգամ առիթ ունեցայ Պոլիս այցելելու։ Չեմ կրնար բացատրել անչափ տպաւորուած եւ հիացած եմ։ Միշտ ցանկութիւն ունեցած եմ այցելել Պոլիս։ Ես շատ կը ճամբորդեմ եւ յատկապէս կ՚աշխատեմ տեսնել պատմական եւ մշակութային մեծ արժէք ունեցող կոթողները։ Տեսած եմ՝ Հնդկաստանի մէջ Թաջ Մահալը, Վատիկանի մէջ Սուրբ Պետրոսի բազիլիկը…։ Պոլսոյ մէջ առիթ ունեցայ տեսնել պատմամշակութային կոթողները, այցելել ճարտարապետական գլուխգործոցներ, յատկապէս բիւզանդական ժամանակաշրջանի «անգին քարը»՝ Սուրբ Սոֆիայի տաճարը։ Շատ ուրախ եմ, որ նաեւ այս ճամբորդութիւնը հնարաւորութիւն ընծայեց ինձ այցելելու Պոլսահայ ազգականներուս։
Լ.Ք.- Գիտեմ որ նախ մասնագիտութիւն ըլլալով պատմութիւն ուսանել ուզած էք։ Ձեր որոշումը ե՞րբ եւ ինչպէս փոխուեցաւ։
Մ.Մ.- Միշտ սիրած եւ հետաքրքրուած եմ հին ժամանակներու հայոց պատմութիւնով եւ ոչ միայն հայոց պատմութիւնով, այլ նաեւ համաշխարհային պատմութիւնով։ Դպրոցական տարիներուն մեծ ցանկութիւն ունէի կրթութիւնս շարունակել հէնց այդ ուղղութիւնով, բայց ձգտումը դէպի ստեղծագործելու նոյնպէս շատ էր։ Աւարտական դասարան սորվելուս զուգահեռ սկսայ յաճախել մասնագիտացուած նկարչութեան դասերուն, որոնք ինձ լիովին գրաւեցին։ Կը կարծեմ հէնց այդ եղաւ արուեստը որպէս մասնագիտութիւն ընտրելուս պատճառը։ Անկախ անկէ, որ ես ծնած եւ մեծցած եմ արուեստագէտներու ընտանիքի մէջ, այդ լիովին իմ որոշումն էր եւ հիմնուած էր միայն իմ՝ արուեստի եւ ստեղծագործելու հանդէպ ունեցայ մեծ սիրոյ վրայ։ Շատ ուրախ եմ, որ ընտրած եմ արուեստը, կը կարծեմ արուեստը, պատմութիւնը եւ մեր կեանքը անբաժանելի կապուած են իրար։
Լ.Ք.- Ձեր ուսման մասին տեղեկութիւններ կրնա՞ք փոխանցել։
Մ.Մ.- 2002 թուին աւարտած եմ երկրորդական դպրոցը։ Ապա 2002-2007թ. ուսանած եմ Երեւանի Գեղարուեստի պետական ակադեմիոյ, դիզայնի բաժնին, որտեղ քանդակագործութեան ուսումնասիրութիւնը ու դասերը պարտադիր առարկայ էր։ Այստեղ ես սիրեցի քանդակը, հասկացայ, որ քանդակագործութիւնը այն է, ինչով ես կ՚ուզեմ զբաղուիլ։
Լ.Ք.- Ձեր աշխատանքներուն մէջ քար չեմ տեսած։ Ո՞ր նիւթերով կ՚աշխատիք։
Մ.Մ.- Ես կ՚աշխատիմ բրոնզով, պղնձով եւ թղթով։ Չնայած յաճախ կը փորձեմ նոր նիւթեր, այդպէս օրինակ ստեղծուեցան իմ թղթէ քանդակները։
Լ.Ք.- Հայաստան փողոցներու վրայ յաճախ կը հանդիպինք արձաններու, իսկ դուք ունի՞ք յատուկ տեղ մը տեղադրուած արձան։
Մ.Մ.- Իմ քանդակները փոքր չափերով են, մանրաքանդակ կը կոչուին եւ բացօթեայ տեղադրելու համար յարմար չեն։ Մեծ չափսով քանդակներ չեմ ըրած, իմ ամենամեծ աշխատանքի չափը 60 սմ. է։ Ես կը սիրեմ մանրաքանդակ եւ կ՚աշխատեմ այդ ոճով գործել։ Քանդակներս կը ցուցադրուին Հայաստանի Նկարիչների միութեան մէջ կազմակերպուող ցուցահանդէսներուն, «Արամէ» պատկերասրահի մէջ, մասնաւոր հաւաքածուներուն, անհատական եւ խմբային ցուցահանդէսներու սահմանումով Երեւանի նաեւ արտասահմանի մէջ։
Լ.Ք.- Նաեւ մանկավարժ էք։ Մանկավարժութեան ե՞րբ եւ ինչպէս սկսաք։
Մ.Մ.- Այո, ես կը դասաւանդեմ։ 2010 թուականին ես կազմակերպեցի իմ անհատական թղթէ քանդակներու ցուցահանդէսը, որը մեծ հետաքրքրութեան եւ արձագանգի արժանացաւ, յետոյ ես ստացայ դասաւանդելու հրաւէր՝ Հենրիկ Իգիթեանի անուան Գեղագիտութեան Ազգային Կենդրոնի կողմէ։ Եւ որոշեցի փորձել դասաւանդել երախաներուն թղթէ քանդակ։ Շատ սիրով կը դասաւանդեմ, տեսնելով երախաներու ոգեւորութիւնն ու հետաքրքրութիւնը քանդակի նկատմամբ։ Կը փորձեմ առաւելագոյնս հետաքրքիր եւ արդիւնաւէտ կազմակերպել դասերը՝ փոխանցելով անոնց իմ գիտելիքները եւ սէրը արուեստի նկատմամբ։
Լ.Ք.- Ունի՞ք յատուկ աշխատանոց։
Մ.Մ.- Այո։ Գիտէք իմ հայրը նկարիչ է եւ մենք միասին կ՚աշխատենք մեր արուեստանոցի մէջ։ Շատ կը սիրեմ մեր արուեստանոցը, մեծ եւ լուսաւոր, որի պատուհանը կը բացուի հիանալի տեսարանի մը առջեւ։
Լ.Ք.- Ձեր ցուցահանդէսներու մասին տեղեկութիւններ կրնա՞ք փոխանցել։
Մ.Մ.- Երեւանի մէջ բազմաթիւ ցուցահանդէսներ ունեցած եմ։ Բացի 2006-ի
Ալպերտ եւ Թով Պոյաճեան պատկերասրահի, 2010-ին Ակադեմիոյ պատկերասրահի մէջ թուղթէ արձաններու եւ 2016-ին Դանիոյ մայրաքաղաք Կոպենհագենի մէջ սարքուած անհատական ցուցահանդէսներուն, մասնակցած եմ նաեւ բազմաթիւ խառն ցուցահանդէսներու։ Այսպէս իմ գործերը ծանօթ եղան նաեւ Լիբանանի կամ ԱՄՆ-ի նման օտար երկիրներու արուեստասէրներուն։
Յատուկ նշանակութիւն ունին հօրս նկարչական գործերուն հետ միասին իմ գործերուս ալ ներկայացուած ցուցահանդէսները Երեւանի եւ արտասահմանի մէջ։ Կ՚ուզեմ յայտնել, որ տակաւին բազմաթիւ ծրագիրներ ունինք հօրս հետ միասին ներկայացնելու համար մեր ստեղծագործութիւնները։
Լ.Ք.- Կ՚ուզէ՞ք Պոլսոյ մէջ ցուցահանդէս կազմակերպել։
Մ.Մ.- Կարծեմ այո։ Եթէ նման առիթ ունենամ մեծ սիրով, քանի որ հայրս մի քանի ամիս առաջ իր նկարներու ցուցահանդէսը ներկայացուց Պոլսոյ մէջ։ Ցուցահանդէսը շատ լաւ անցաւ, շատ մեծ հետաքրքրութեան արժանացաւ, ինչը ինձ շատ ոգեւորեց։
