Նեւրոզն ու Զատիկը դիմադրութեան խորհրդանիշ

Աշխարհասփիւռ քրտական սփիւռքը յատկա­պէս Արեւմտեան Եւ­րո­պայի զա­նազան քա­ղաք­նե­րու մէջ բո­ղոքի ցոյ­ցե­րով փոր­ձե­ցին հա­մաշ­խարհա­յին հան­րա­յին կար­ծի­քի ու­շադրու­թիւնը ուղղել դէ­պի Աֆ­րին, ուր քրտա­կան զի­նեալ ջո­կատ­ներ բուռն կեր­պով կը դի­մադ­րէին Թուրքիոյ զի­նեալ ու­ժե­րու դէ­պի իրենց քա­ղաքը ներ­խուժման դէմ։ Դի­տելով այդ դի­մադ­րութեան կամքն ու կո­րովը ոչ ոք կը մտա­բերէր թէ քա­ղաքը այսքան հեշտ կեր­պով անձնա­տուր պի­տի ըլ­լայ այս յար­ձա­կու­մին դի­մաց։ Եթէ ընդհա­նուր պատ­կե­րը այդ էր այ­սօր տա­կաւին շա­տեր կը յա­մառին պնդե­լու թէ քա­ղաքը անձնա­տուր չէ եղած այլ պար­զա­պէս քրտա­կան ու­ժե­րը որո­շած է ու­րիշ հար­թա­կի մը փո­խադ­րել դի­մադ­րութեան եղա­նակը։ Ահա այս պայ­մաննե­րու տակ է որ վրայ կը հաս­նի Մի­ջին Արե­ւել­քի մէջ մին­չեւ օրս մեծ ժո­ղովրդա­կանու­թիւն վա­յելող գար­նա­նամու­տի տօն՝ Նեւ­րո­զը։

Ու­շագրաւ էր քուրտ քա­ղաքա­կան գոր­ծիչ Օս­ման Պայ­տե­միրի Նեւ­րո­զի առ­թիւ Եթե­սիոյ Սի­վերեք քա­ղաքի մէջ խօ­սած ճա­ռը։ Պայ­տե­միր զու­գա­հեռ­ներ կը կազ­մէր Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան գլխա­ւոր մե­ղաւոր Թա­լադ եւ Էն­վեր փա­շանե­լու եւ այ­սօ­րուայ Թուրքիոյ քա­ղաքա­կան գոր­ծիչնե­րու մի­ջեւ։ Բա­ւական յան­դուգն ու խի­զախ ելոյթ մը կ՚ու­նե­նար Պայ­տե­միր ակ­նարկե­լով դար­բին Քա­ւայի դի­մադ­րութեան ոգիին ու կ՚ըսէր թէ այ­սօ­րուայ բռնա­կալ­ներն ալ պի­տի մատ­նուին այն նոյն պար­տութեան, որուն ար­ժա­նացած էր ան­գութ Տե­հաք։

Կայ­սե­րապաշտ գեր­պե­տու­թիւննե­րուն 100 տա­րի առաջ այս տա­րածաշրջա­նի ժո­ղովուրդնե­րուն հա­մար ձե­ւաւո­րած սահ­մա­նագի­ծը մին­չեւ այ­սօր կ՚արիւ­նի եւ որոշ է թէ այդ արիւ­նա­հոսու­թիւնը պի­տի չդադ­րի մին­չեւ այս հո­ղերու իրաւ տէ­րերուն ար­դար ու ար­ժա­նի բա­ժինը հաս­տա­տուի։ Մին­չեւ այդ օր մե­զի հա­մար իւ­րա­քան­չիւր Նեւ­րոզ կամ Զա­տիկ նոյն պայ­քա­րի ոգին պի­տի ներշնչեն։ Ահա այս գի­տակ­ցութեամբ՝ «Նեւ­րոզ Փի­րոզ­պէ» եւ մէկ շա­բաթ վերջ ալ «Շնոր­հա­ւոր Սուրբ Զա­տիկ»։