ՍԵՒԱՆ ՏԷՅԻՐՄԵՆՃԵԱՆ
narekian2000@yahoo.com
Նոր տարուան քանի մը օր մնացած քանի մը տող գրելու սա փոքրիկ փորձը հետզհետէ գիտեմ որ պիտի վերածուի տաժանակիր աշխատանքի, քանի որ անցեալ տարուան ու անցեալ տարիներու դէպքերը, իրադարձութիւնները միտքս այդքա՜ն կ՚աղմկեն, որ զանոնք մէկիկ-մէկիկ հոս դնել ուզելով հանդերձ, անոնց շուքն իսկ էջին տալը ես իմ յաջողութիւնս պիտի համարիմ։
Պիտի փորձեմ ո՛չ միայն ամփոփել Աթէշեանի ու իր մանկլաւիկներուն յառաջացուցած խնդիրները, որոնք մեր հասարակութիւնը ջլատող իրենց անհատական անկարութիւններուն ցուցադրասրահն է, նաեւ պիտի ուզեմ քանի մը խօսք ըսել մարդկային խեղճուկրակութեան վերաբերեալ, որոնց առջեւ խղճահարութիւն կը զգամ միայն։ Պիտի ուզեմ խօսիլ, գրել ազգայինճիներու ապիկարութեան քովն ի վեր, անոնց կոյր ու բացի կռիւէ ոչինչ տեսնելու կարող աչքերուն ու խլացած ականջներուն իսկ առջեւ ծլող, ծաղկող, հասակ առնող բոլոր այն գործերուն մասին, զորս կը կատարեն նուիրեալ անձեր ու հաստատութիւններ՝ հրատարակելով գիրքեր, պեղելով պատմութիւնը, կազմակերպելով գրական ու գիտական ձեռնարկներ, ծանօթացնելով մեր հայրերուն քաղաքները, մերազնեաց ու այլազգեաց սորվեցնելով հայկեան լեզուն ու մաշտոցեան այբուբենը… Եւ այն մէկ (չգիտցար՝ երկու) ինքնազոհ մարդը անպայման պիտի ուզեմ դնել տեղ մը այս գրութեան մէջ, որ ի հեճուկս իւրայիններուն կերած ապուրներուն օրինաւորապէս խնդիր լուծել կը ջանայ, բայց հեռու ու մօտիկ մայրաքաղաքի մը մէջ վատաբար կը քննադատուի գառնազգեստ գայլին կողմէ։
Այո, կ՚ուզեմ գրել, ըսել, պատմել այս ամէնը, մինչ միտքս կը խճողեն դեռ ուրիշ շատ բաներ. անարդարութիւններուն մեծագոյնը՝ պետական ճնշումը զօրութեամբ իրենց հետզհետէ վտտած ու թուլցած մարմիններուն, սակայն նոյնքան զօրաւոր ու ուժեղ հոգիներուն վրայ զգացող Նուրիյէին ու Սեմիհին խօսքը կ՚ուզեմ բանալ, զինք բանտարգելումի առաջնորդող «մանուկներ չմեռնին» մաղթանքը բարձրաձայնած Այշէն անպայման կ՚ուզեմ յիշել, եւ դեռ այն ուսուցիչները, ակադեմական դասախօսները, ճշմարտութեան պաշտպան բանտարկեալ լրագրողները, հիւսիսէն հարաւ, արեւելքէն արեւմուտք տաժանքով, բայց բաց ճակատով, մաքուր խղճով իրենց կեանքի օրերը անցընող յայտնի ու անյայտ հազարաւոր մարդիկը կ՚ուզեմ բարեւել, առանց մոռնալու սակայն շքանշանի մը կամ միութենական սեղանի մը առջեւ աթոռի մը սիրոյն իրենց կաշին ամէն օր վաճառող, չարշաֆահասակ յօդուածներով իրենց մտքի մերկութիւնը միայն ծածկել փորձող գրչակները…
2017-ի վերջին եւ 2018-ի առաջին օրերուն կ՚ուզեմ ինքնամփոփուիլ. այո՛, քառասնեւերկամեայ այս հասակիս գիտեմ, որ տիեզերական յաւերժական ընթացքը ժամանակով կոտորակելը սոսկ խաբկանք մըն է, այնուամենայնիւ տարիներուն նետուած յետադարձ ու յառաջընթաց հայեացքները, մտային ու մարմնական առողջութեան տարած մեր հոգը զգաստ կը պահէ մեզ, հանրային ու անհատական կեանքի մէջ մեր ունեցած կամ մեզի վերագրուած պատասխանատուութիւնները փոքրիշատէ յաջողութեամբ իրականացնելու, մեր մտային ու հոգեկան խաղաղութիւնն ու հաւասարակշռութիւնը առողջ պահելու ճանապարհին խրախոյս մը կը հանդիսանայ։ Այո՛, մեր ներքին խաղաղութիւնը ամուր խարիսխ մըն է խաղաղ պահելու համար մեր եւ մերայիններուն նաւահանգիստը։ Փոքրիկ Իշխանին պէս մաքուր ու կանոնաւոր պահելու համար մեր սենեակը, մեր տիեզերքը։
Նոր տարիէն շնորհ ակնկալելը մաղթանք մըն է միայն, յոյս մը, որ հաւանաբար երբեք պիտի չիրականանայ, պիտի մնայ որպէս պատրանք։ Բայց թող ըլլայ… Եզրափակեմ Զահրատի հետեւեալ տողերով.
«Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Մէկ բան կը բաւէ - ոչ ծառ ոչ ալ զարդ -
Ատիկա խիճերն ադամանդ կարծող
Միամիտ հոգւոյս բարի խաբկանքն է
Կաղանդի ծառ մը շտկելու համար
Արդէն պատրանքը լրիւ կը բաւէ
Բարի տարի ձեզ եւ բարի պատրանք»։