Տարօրինակ հանդիպում, տարօրինակ պատգամներ

24Հոկտեմբեր Երեքշաբթի օր պատ­րիար­քա­կան ընտրու­թեան խնդի­րով զբա­ղուող չորս հո­գինոց խմբակ մը տե­ղապահ սրբա­զանի բա­ցակա­յու­թեան պայ­մաննե­րուն տակ, այ­ցե­լու­թիւն մը տուաւ Իս­թանպու­լի Կու­սա­կալ Վա­սիբ Շա­հինին։ Ինչպէս յայտնի է տե­ղապահ սրբա­զանը մի­ջոցի մը հա­մար մեկ­նած է իր նախ­կին պաշ­տօ­նավայր Գեր­մա­նիա, ուրկէ կը վե­րադառ­նայ 30 Հոկ­տեմբե­րին։ Եւ դար­ձեալ ծա­նօթ է որ սրբա­զանը իր մեկ­նումէն առաջ պատ­րիար­քա­րանի մէջ կա­յացած մամ­լոյ ժո­ղովի ըն­թացքին յայտնած էր, որ պե­տական պաշ­տօ­նեանե­րու հետ հան­դի­պելու հա­մար պրն. Պետ­րոս Շի­րինօղ­լուէն եր­կու ան­գամ խնդրած էր որ ժա­մադ­րութիւն մը ապա­հովէ, բայց այդ խնդրան­քին պա­տաս­խան չէր ստա­ցած։ Այժմ բա­ւական իմաս­տա­լից է, այս հան­դի­պու­մի Պէք­ճեան սրբա­զանի բա­ցակա­յու­թեան կա­յանա­լը, յատ­կա­պէս ալ երբ կը խօ­սուի պե­տու­թեան Պէք­ճեան սրբա­զանի դէմ դժկա­մու­թեան մա­սին։

Մենք յստա­կօրէն ըսած էինք թէ եթէ պե­տու­թիւնը այդ տե­սակի հա­մոզում մը ու­նի, պար­տի այդ հա­մոզու­մը բա­ցայայ­տօ­րէն Պէք­ճեանին փո­խան­ցել։ Ան­գամ մը եւս չկա­տարուեցաւ պատ­շա­ճը եւ ընդհա­կառա­կը խնդի­րը հա­սարա­կու­թեան կը փո­խան­ցուի բո­լորո­վին զար­տուղի եղա­նակ­նե­րով։ Հա­սած տե­ղեկու­թիւննե­րու հա­մաձայն կու­սա­կալ Շա­հին եւ իրեն ըն­կե­րակ­ցող բարձրաս­տի­ճան պե­տական պաշ­տօ­նեանե­րը ծան­րա­ցած են Թուրքիոյ քա­ղաքա­ցի եր­կու եպիս­կո­պոս­նե­րու Արամ Արք.ի եւ Սա­հակ Մա­շալեանի գոր­ծակցու­թեամբ ըն­թա­ցող նոր շրջա­նի մը վրայ։ Պոլ­սա­հայ այլ թեր­թե­րու հա­մաձայն պե­տու­թիւնը չի ճանչնար ընտրեալ տե­ղապահ Պէք­ճեան սրբա­զանը եւ Նա­խաձեռ­նարկ Մար­մի­նը։ Եթէ գոր­ծադրուի իրենց առա­ջադ­րած կար­գադրու­թիւնը ար­դէն գոր­ծել պի­տի սկսին ընտրու­թեան տա­նող աշ­խա­տու­թիւննե­րը։ «Ակօս»ին քա­ղած լսումնե­րուն հա­մաձայն կու­սա­կալ Վա­սիբ Շա­հինէն պա­հան­ջուած է այս առա­ջարկնե­րուն գրա­ւոր փո­խան­ցումը։ Իսկ Շա­հին առար­կութիւն չէ ու­նե­ցած այս պա­հան­ջին դի­մաց։

Եթէ այս լսումնե­րը ճիշդ են սա բա­ցայայտ ապա­ցոյցն է պե­տու­թեան պատ­րիար­քա­կան ընտրու­թեան մի­ջամուխ ըլ­լա­լուն։ Պե­տու­թիւնը ի՞նչ պատ­ճա­ռաբա­նու­թեամբ կը մեր­ժէ տե­ղապահ սրբա­զանը եւ Նա­խաձեռ­նարկ Մար­մի­նը։ Ի՞նչ իմաստ ու­նի Աթէ­շեան եւ Մա­շալեան սրբա­զան­նե­րու թրքահ­պա­տակ ըլ­լա­լու մա­սին շեշ­տադրու­մը։ Բո­լորս գի­տենք որ պատ­րիար­քա­կան ընտրու­թեան մաս­նակցե­լու իրա­ւունք ու­նին, բո­լոր անոնք որոնք ծնած են Թուրքիոյ մէջ, կամ նոյ­նիսկ եթէ ոչ իրենք՝ իրենց ծնող­նե­րը թուրքիացի եղած են։ Եթէ այստեղ մատ­նանշուածը Պէք­ճեան սրբա­զանն է, այս դի­տողու­թիւնը դար­ձեալ ան­տե­ղի է, քա­նի որ Պէք­ճեան եւս Թուրքիա ծնած է եւ Թուրքիոյ Պատ­րիար­քա­կան Աթո­ռի են­թա­կայ եպիս­կո­պոսն է։ Ու­րեմն ո՞ր չա­փանիշն է գոր­ծադրուածը։ Պե­տու­թիւնը պատ­րիար­քա­կան ընտրու­թեան խնդրին մէ՞ջ ալ իր նա­խապա­տուու­թիւնը կը շնոր­հէ տե­ղական եւ ազ­գա­յինի վրայ։ Ափ­սոս որ գոր­ծընթա­ցը, թէ պե­տու­թեան այս տե­սակի տա­րօրի­նակ մի­ջամ­տութիւննե­րով եւ թէ կարգ մը ազ­գա­յին­նե­րու այդ տե­սակ մի­ջամ­տութիւննե­րու գե­տին պատ­րաստող ըն­թացքնե­րով յա­րատե­ւօրէն անե­լի կը մատ­նուի։

Պոլ­սա­հայու­թիւնը ար­ժա­նի չէ այս տե­սակի տա­րօրի­նակ խա­ղերու։ Այս հա­մայնքը ինը տա­րիէ ի վեր ար­ժա­նի կեր­պով պատ­րիարք մը ընտրե­լու հա­մար իր բո­լոր կա­րելին կը գոր­ծադրէ։ Պէք­ճեան սրբա­զան ու­րիշ աշ­խարհէ չէ եկած դէ­պի մեր քա­ղաքը։ Ան ընտրուած է Հո­գեւոր Խոր­հուրդի որո­շու­մով։ Նոյնպէս Նա­խաձեռ­նարկ Մար­մի­նը կազ­մուած է հա­մայնքա­յին հաս­տա­տու­թիւննե­րու ժո­ղովին հե­տեւան­քով։ Այդ բո­լորը պաշ­տօ­նի կո­չուած են ընտրու­թիւնը ար­դա­րօրէն իրա­կանաց­նե­լու հա­մար։ Վեր­ջա­պէս պատ­րիար­քը ժո­ղովուրդի ձայ­նե­րով պի­տի ընտրուի։ Հե­տեւա­բար մա­նաւանդ ալ տեղապահ սրբա­զանի բա­ցակա­յու­թեան կա­յացած այս տե­սակի ժո­ղով­նե­րը գոր­ծընթա­ցը ալ աւե­լի դժուարաց­նե­լէ զատ ար­դիւնք մը չեն կրնար տալ։ Այս հա­մայնքին կարգ մը դե­րակա­տար­նե­րը տա­րիներ շա­րու­նակ իրենց շուրջ բո­լորը լո­լոզե­ցին «պե­տու­թիւնը այսպէս կ՚ու­զէ կամ այնպէս կ՚ու­զէ» ըսե­լով։ Ափ­սոս որ այդ սո­վորու­թիւնը վեր­ջին տա­րինե­րուն ալ աւե­լի տե­սանե­լի կը դառ­նայ։ Մենք կը կա­րօտինք թա­փան­ցի­կու­թեան։ Պե­տու­թիւնը թող հրա­պարա­կէ Պէք­ճեան սրբա­զանի կամ Նա­խաձեռ­նարկ Մարմնի ան­դամնե­րուն հան­դէպ իր դժկա­մու­թեան պատ­ճառնե­րը։ Նոյ­նը պար­տին ընել պատ­րիար­քա­կան ընտրու­թեան գոր­ծընթա­ցի բո­լոր դե­րակա­տար­նե­րը։ Ապա թէ ոչ ամ­բողջ հա­մայնքը պի­տի մատ­նուի ծա­ծուկ սպառ­նա­լիք­նե­րով ուղղու­թիւն տրուած հա­ւաքա­կանու­թեան մը դիր­քին։ Մենք այս դիրքին արժանի չենք։