ԲԱԳՐԱՏ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ

Բագրատ Էսդուգեան

Աշխատող Կանանց Համաշխարհային Օրը Շնորհաւոր

Այսօ­րուայ սե­րունդնե­րուն հա­մար դժո­ւար ըմբռնե­լի երե­ւոյթ մըն է անընդհատ 16 ժամ տե­ւող աշ­խա­տան­քա­յին օրը։ Նշենք որ որ­քան ալ դժո­ւար հա­ւատա­լի ըլ­լայ յստակ իրո­ղու­թիւն մըն էր այս եւ արեւմտեան եր­կիրնե­րու մէջ աշ­խա­տան­քի այդ ծանր պայ­մաննե­րը պատ­մութեան ան­ցան իբ­րեւ վայ­րագ դրա­մապաշ­տութեան շրջան։ Այդ ծանր աշ­խա­տան­քը հա­նապա­զօրեայ բուռ մը հա­ցի տի­րանա­լու հա­մար էր։ Մար­դիկ իրենց ան­չա­փահաս երա­խանե­րով կ՚եր­թա­յին գոր­ծա­րան­ներ եւ զար­գա­ցող ճար­տա­րագի­տու­թիւնը կը բարձրա­նար նաեւ այդ մա­նուկնե­րու ճակ­տի քրտին­քով եւս։ Ո՛չ արհմիու­թիւններ գո­յու­թիւն ու­նէին, ոչ ալ ապա­հովագ­րութեան նման պե­տու­թիւննե­րու կար­գադրու­թեամբ ձեռք բե­րուած իրա­ւունքներ։ Ծե­րանա­լով թո­շակա­ռու դառ­նա­լու հա­ւանա­կանու­թիւնը բո­լորո­վին բա­ցառո­ւած էր։ Աշ­խա­տան­քի պայ­մաննե­րու բա­րելա­ւու­մը յա­մառ պայ­քարնե­րու հե­տեւանք է։

Այ­սօր երբ կը յի­շենք Կա­նանց Հա­մաշ­խարհա­յին օրը, ստի­պուած ենք յի­շելու նաեւ 8 Մարտ 1857 թո­ւակա­նը։ Այդ օր ամե­րիկա­ցի բա­նուո­րու­հի­ներ իրենց աշ­խա­տան­քի պայ­մաննե­րու բա­րելաւ­ման պա­հան­ջով գործադրում կազ­մա­կեր­պե­ցին։ Օրո­ւայ կա­ռավա­րու­թիւնը ոս­տի­կանա­կան ու­ժով փոր­ձեց ար­գելք ըլ­լալ այդ ցոյ­ցին։ Գոր­ծա­տէրը բա­նուո­րու­հի­ները կղպեց գոր­ծա­րանին մէջ եւ ապա ծա­գած հրդե­հը ահա­գին կեան­քեր խլեց այդ դա­ժան մի­ջամ­տութեան աւար­տին։ Մարդկու­թեան հա­մար ամօ­թի պատ­կեր մըն է այ­սօր տես­նել թէ այդ նոյն ոս­տի­կան ու­ժը նման բռնու­թեամբ քա­ղաքի փո­ղոց­նե­րը կը փա­կէ 8 Մար­տի յի­շատակ­ման ար­գելք ըլ­լա­լու նպա­տակով։ Կրնանք են­թադրել թէ կարգ մը եր­կիրնե­րէ ներս գոր­ծա­տէրե­րու մտա­վախու­թիւնը նոյն թա­փով կը շա­րու­նա­կուի աշ­խա­տան­քի պայ­մաննե­րը բա­րելա­ւել ու­զող բա­նուոր­նե­րուն դի­մաց։

Մենք այս երե­ւոյ­թը ար­դէն յա­ճախ կը նկա­տենք, երբ որ բնա­պահ­պաններ կամ հա­սարակ ժո­ղովուրդը կ՚առար­կէ երկրի բնա­կան պա­շար­նե­րու թա­լան­ման դէմ։ Այստեղ եւս ոս­տի­կան­ներ կամ բա­նակա­յին­ներ պատ­նէշ կը կազ­մեն մարդկանց դի­մաց, պաշտպա­նելու հա­մար փո­ղատէ­րերու իրա­ւունքնե­րը։ Սա­կայն եկուր տես որ ընդհա­նուր դժգո­հու­թիւնը ծա­ւալած է իրենց ալ եւ Թուրքիոյ մե­ծահա­րուստ գոր­ծա­տէրե­րու փա­ղան­գը եւս կը դա­տուի իշ­խա­նու­թեան դրդու­մով։

Զար­մա­նալի երե­ւոյթնե­րու հետ դէմ­հանդի­ման կը գտնո­ւինք եւ այս բո­լորը կ՚ապա­ցու­ցեն մէկ բան միայն՝ այ­լեւս Թուրքիա կորսնցու­ցած է բո­լոր հա­ւասա­րակշռու­թիւննե­րը եւ հետզհե­տէ կը մխրճո­ւի քաօսա­յին պայ­մաննե­րու։

Առանց պատ­մա­կան այս ան­ցեալի յի­շատակ­ման, 8 Մար­տը պի­տի մնայ իմաս­տա­զուրկ։ Մեծ անի­րաւու­թիւն է 8 Մար­տը գե­ղեցիկ ցե­ղի գո­յու­թիւնը շնոր­հա­ւորե­լու մի­ջոցառ­ման վե­րածե­լը։ Լոկ այս պատ­ճա­ռաւ է որ մենք ամէն տա­րի կը տօ­նենք ո՛չ թէ կա­նանց, այլ աշ­խա­տող կա­նանց հա­մաշ­խարհա­յին օրը։ Հա­ւատա­րիմ կը մնանք Գլա­րա Զետ­քի­նի առա­ջադ­րած սկզբունքին եւ օրը կը նշենք իր իմաս­տով։ Անոր հա­մար ալ Շնոր­հա­ւոր ըլ­լայ 8 Մար­տը, Աշ­խա­տող Կա­նանց Հա­մաշ­խարհա­յին Օրը։