Անտրէս Պարպայի «Լոյսի Երկիրը»

ՔՈՒՐԹՈՒԼՈՒՇ ՊԱՇԹԸՄԱՐ

Սէր ու վա­խը ու­նին հա­սարա­կաց եզր մը։ Եր­կուքին դէմ ալ թէ խա­բուե­լու եւ թէ ուղղոր­դո­ւելու պատ­րաստ ենք։ Մեր հա­ւատ­քին եւ յատ­կա­պէս ալ ճա­կատագ­րին ըն­թացքը ու­րի­շի մը ձեռ­քե­րուն յանձնած կ՚ըլ­լանք։ Սպա­նացի գրող Անտրէս Պար­պա «տա­րօրի­նակ» կամ «այլ» ըլ­լա­լով դա­սաւո­րուած խմբա­կի մը մի­ջոցաւ հա­սարա­կու­թեան հրա­շալի հա­մայ­նա­պատ­կեր մը կը ներ­կա­յաց­նէ «Լոյ­սի Եր­կի­րը» անուն գոր­ծով։

Քա­ղաք մը երե­ւակա­յեցէք, ուր ամէն ոք եր­ջա­նիկ ըլ­լայ։ Ոչ ոք դժգոհ է։ Հանգստա­ւէտ պայ­մաննե­րու մէջ ապ­րող այս հա­սարա­կու­թեան իւ­րա­քան­չիւր ան­հատ իր ան­դորրը կը փայ­փա­յէ։ Երբ գլխա­ւոր տես­լա­կանը ան­հա­տի սե­փական ան­դորրն է այդ նոյն ան­դորրի խան­գարման հա­ւանա­կանու­թիւնն ալ կը դառ­նայ մե­ծագոյն մղձա­ւան­ջը։

Հանգստա­ւէտ հա­սարա­կու­թիւննե­րու մէջ ինքնա­պաշտպա­նու­թիւնը հա­զիւ ամա­ռուայ եղա­նակին երա­խանե­րը մժե­ղին խայ­թո­ցէն պահ­պա­նելու հա­մար օգ­տո­ւած շղար­շի մը չափ ազ­դե­ցու­թիւն կ՚ու­նե­նայ։

Յան­կարծ ըն­կե­րային ծա­ռայու­թիւննե­րու պաշ­տօ­նեայ մը կը նշա­նակո­ւի այդ քա­ղաքին եւ իր դի­տար­կումնե­րով նոր աշ­խարհ մը կը պար­զէ աչ­քե­րու առ­ջեւ։ Այդ յայտնա­բերու­մէ ետք Սան Քրիս­տո­պալի մէջ ամէն բան տար­բեր կ՚ընդհա­նայ։

Առեւ­տուրի կեդ­րո­նի մը կողոպուտով ամէն բան փո­խուած է այդ խա­ղաղ քա­ղաքի մէջ։ Կողոպուտի հե­ղինակ­նե­րը «32-նոց­ներ» ըլ­լա­լով կո­չուած եւ մինչ այդ ան­տե­սուած փո­ղոցա­յին պա­տանի­ներ են։ Քա­ղաքի կար­գը իս­կոյն տակ­նուվրայ կ՚ըլ­լայ։ Սնունդներ կը գող­ցո­ւին, քա­ղաքի փո­ղոց­նե­րը կը կեղ­տո­տին եւ ճիշդ այդ պա­հուն ալ կը նկա­տուի անոնց գո­յու­թիւնը։ Տա­րինե­րէ ի վեր փո­ղոց­նե­րը բնա­կող, դոյզն իսկ կա­րեւո­րու­թեան չար­ժա­նացող այդ պա­տանի­ները, երբ սկսած են ցնցել բար­գա­ւաճու­թեան եւ ան­դորրի շէն­քե­րը, այդ պա­հուն նկա­տուած են իբ­րեւ վտանգ։ Ինչպէս բո­լորս գի­տենք, մար­դու գլխա­ւոր մղումն է վտան­գը զեր­ծել կամ չէ­զոքաց­նել։ Ար­դէն ալ այդպէս չէ՞։ Ան­դորրը խան­գա­րող­ներ, տի­րող հա­մակար­գին սպառ­նա­ցող­նե­րը չեն մե­կու­սա­ցուի՞ր։ Ու­րեմն կ՚ար­ժէ հարցնել «Ես եմ, կամ եւ ձեզ հետ եմ» ըսող մար­դկանց այդ աղաղակը ին­չո՞ւ հա­մար նախ­ապէս չի նկա­տուիր։

Եւ այդպէս ալ կ՚ըլ­լայ…

Ան­դորրը խան­գա­րող 32-նոց­նե­րը զսպե­լու եւ դաս­տիարա­կելու հա­մար իս­կոյն շարժման կ՚անցնի իշ­խողնե­րու գթա­րար ձեռ­քը։ Փո­ղոցը գի­շերած ժա­մանակ կամ սո­ված պա­հուն խնդիր չհա­մարո­ւող այդ պա­տանի­ները իս­կոյն սպառ­նա­լիք մը դար­ձած են։ Գիր­քը կը թե­լադ­րէ այդ պա­տանի­ները տես­նել նախ­քան ան­դորրի խան­գա­րու­մը։