ՀԱՅՐ ԱԲՐԱՀԱՄԸ

ՕՔՍԱՆԱ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ

oksana.karapetian@gmail.com

Հա­յոց բա­­նահիւ­­սութեան մէջ շատ կան աւան­­դազրոյցներ այս եւ այն սրբե­­րի մա­­սին։ Ահա այս ան­­գամ կ՚ու­­զենք պատ­­մել Հին Կտա­­կարա­­նէն յայտնի Աբ­­րա­­­համի մա­­սին եղած հա­­յերի աւան­­դութիւննե­­րէն մի­­նը։

Հայր Աբ­­րա­­­համը ժա­­մանա­­կին հո­­վիւ մը ու­­նէր, աս հո­­վիւն ալ երեք հատ հաց ու­­նէր։ Օրին մէ­­կը սա­­րի լան­­ջին հո­­վուու­­թիւն ընե­­լիս անօ­­թի կ՚ըլ­­լայ։ Կ՚ու­­զէ իր պա­­շարէն հաց մը ու­­տել, ամ­­մա կը խոր­­հի, որ մե­­նակ ու­­տե­­­լը աղէկ բան մը չէ՝ «թող մարդ մը գայ, իր հետ կի­­սեմ» ըսե­­լով՝ կը սպա­­սէ։

Քիչ անց մարդ մը կու գայ, հո­­վիւը հա­­ցին մէ­­կը անոր կու տայ, բայց այս մար­­դը հա­­ցը կը վերցնէ եւ կը հե­­ռանայ։ Քիչ մը յե­­տոյ մէկն ալ կը մօ­­տենայ, բայց նո­­րէն հո­­վուի հետ չի նստեր հաց կի­­սելու։

Հո­­վուի մօտ կը մնայ վեր­­ջին հա­­ցը, եւ, այ­­նո­­­ւամե­­նայ­­նիւ, նա չէր ու­­զեր միայ­­նակ հաց ու­­տել։ Միտք կ՚առ­­նէ՝ թէ մինն ալ գայ, ինք ոչ­­խա­­­րը կթէ, հացն ալ մէ­­ջը բրդեն, ու­­տեն։

Եւ ահա կու գայ եր­­րորդ ան­­ցորդը եւ չո­­պանէն հաց կը խնդրէ։ Մեր հո­­վիւն ալ կ՚ըսէ թէ «նստի՛ր, միասին ու­­տենք»։

Երբ հիւ­­րը կը նստի հո­­վուի մօտ հաց ու­­տե­­­լու, հո­­վիւը շտապ կը փնտռէ իր լաւ կթո­­ւող ոչ­­խա­­­րը, բայց չի գտներ։ «Այս մէ­­կը կթի՛ր», - իրենց մօ­­տի ոչ­­խա­­­րին նշան ընե­­լով՝ կ՚ըսէ հիւ­­րը։ «Քը­­սըր է (ամուլ)՝ կաթ չու­­նի», - կը պա­­տաս­­խա­­­նէ հո­­վիւը։ «Դուն կթի՛ր, կը տես­­նես, որ ու­­նի» - կը յա­­մառի» հիւ­­րը։

Չո­­պանի խել­­քը կ՚եր­­թայ, չտես­­նո­­­ւած բան է․ եօթ տա­­րուայ քը­­սըր ոչ­­խա­­­րը կը կթէ, ու այն կաթ կու տայ։ Այսպէս կ՚ու­­տեն, կը խմեն եւ կուշտ փո­­րով յետ կը նստեն սա­­րալան­­ջին՝ քիչ մը հանգչե­­լու։

Հիւ­­րը չո­­պանին կ՚ըսէ թէ․«Ինչ որ փա­­փաք ու­­նիս, ըսէ»։ Չո­­պանն ալ ի պա­­տաս­­խան, թէ «Քեզ ամէն բան յայտնի է»։

Աս խօս­­քե­­­րի վրայ հիւ­­րը կը խա­­չակնքէ հո­­վուին, եւ նա իս­­կոյն կը սպի­­տակէ, ապա կը խա­­չակնքէ ոչ­­խարնե­­րուն, անոնք ալ ճեփ-ճեր­­մակ կ՚ըլ­­լան։

Ահա օր մը Աբ­­րա­­­համը կը յի­­շէ այս հո­­վուին եւ որո­­շում կ՚առ­­նէ այ­­ցի գնալ նրան։

Բայց Աբ­­րա­­­համը հո­­վուի հետ կա­­տարուածի մա­­սին լուր չէր ու­­նե­­­ցած։ Ուստի գա­­լիս իր հո­­վուի մօ­­տով կ՚անցնէ, բայց անոր չճանչնա­­լով՝ կ՚եր­­թայ ու­­րիշ հո­­վիւ­­նե­­­րու մօտ։ Ասոնք մատ­­նա­­­ցոյց կ՚ընեն նրան իր հո­­վուի տե­­ղը, Աբ­­րա­­­համը յետ կու գայ իր հո­­վուի մօտ, բայց նո­­րէն չճանչնա­­լով նրան, կը հարցնէ, թէ ար­­դեօք ան տե­­սած է իր հո­­վուին։

Հո­­վիւն Աբ­­րա­­­համին կը հարցնէ, թէ ար­­դեօք նա տե­­սած է իր հո­­վուին, կը ճա­­նաչէ՞։ «Թե­­ւի վրայ նշան մը ու­­նի, որ տես­­նեմ, կը ճանչնամ», - կ՚ըսէ Հայր Աբ­­րա­­­համը։ Հո­­վիւն ալ ցոյց կու տայ իր թե­­ւի նշա­­նը եւ կը պատ­­մէ իր յետ եղա­­ծը։

Հայր Աբ­­րա­­­համին շատ կը ոգե­­ւորէ պա­­տահա­­ծը, եւ նա հո­­վիւին կը ստի­­պէ թէ «Տու՛ր ինձ այդ շնորհքը»։ Հո­­վիւն ալ կ՚ըսէ թէ ինք իր երեք հա­­ցով գտաւ այդ շնորհքը, Հայր Աբ­­րա­­­համը՝ իր այդ հսկա­­յական կա­­րողու­­թիւնով, չի կրնա՞ր գտնել այդ շնորհքը։

Այդպէս Աբ­­րա­­­համը որո­­շում կ՚առ­­նէ, որ ինքն ալ եր­­թայ սա­­րը եւ մին­­չեւ իրեն մէ­­կը հիւր չգայ, հաց չու­­տէ։ Այս լու­­րը սա­­տանա­­յի ական­­ջին կը հաս­­նէ եւ նա կը հա­­կառա­­կէ Աբ­­րա­­­համին։ Ու­­ղիղ 40 օր ոչ մէկ հիւր չէր գար Աբ­­րա­­­համին։

Աբ­­րա­­­համի կինն ալ ամէն Աստծու օր կը կրկնէր․ «Այ մարդ, հե­­րիք սպա­­սեցիր, հա­­լու­­մաշ եղար, հաց կե՛ր, քաղ­­ցած կը մեռ­­նիս»։

40-րդ օրը Հայր Աբ­­րա­­­համը կնո­­ջը կը խնդրէ գնալ տես­­նել՝ ար­­դեօք հիւր չի գա­­լիս։ Կի­­նը սա­­րէն կիջ­­նէ եւ ինչ տես­­նի՝ մէ­­կը կու գայ, ոչ երկնքէն է, որ գե­­տին­­քէն։ Ամուսնու մօտ կը շտա­­պէ, իր տե­­սածը կը պատ­­մէ, Աբ­­րա­­­համն ալ կը պա­­տուի­­րէ հոր­­թը մոր­­թել, ու­­տե­­­լու բան մը պատ­­րաստել։

Հիւ­­րը կու գայ եւ նրանք միասին հոր­­թի մի­­սը կը ճա­­շակէն։ Երե­­կոյեան կո­­վը հան­­դէն կու գայ, ման կու գայ իր հոր­­թին, բայց չի գտներ ու կը սկսի ան­­դա­­­դար բա­­ռաչել։ Հիւ­­րը կը հարցնէ պատ­­ճա­­­ռը, Աբ­­րա­­­համն ալ կ՚ըսէ, թէ․ «Տէ՛ր, քեզ յայտնի է»։

Այդ որ կը լսէ, հիւ­­րը, որ հրեշ­­տակ մը եղած է, կը խնդրէ իր մօտ բե­­րել հոր­­թի գլու­­խը, ոտ­­քերն ու ոս­­կորնե­­րը, ապա կը փչէ եւ կը խա­­չակնքէ դրանք։ Հոր­­թը հո­­գի ու մար­­մին կ՚առ­­նէ եւ կո­­վը կու գայ կը գրկէ իր վե­­րակեն­­դա­­­նացած հոր­­թուկին։

Ահա այսպի­­սին է այս աւան­­դազրոյ­­ցը։ Բայց այստեղ ու­­րիշ բան մը կ՚ու­­զենք յի­­շել։

Կը յի­­շէք հա­­յերու սի­­րելի ու­­տե­­­լիք­­նե­­­րէն «խաշ» կո­­չուա­­ծը, երբ եր­­կա՜ր կը խա­­շեն կեն­­դա­­­նու ոտ­­քե­­­րը, գլու­­խը եւ ոս­­կորնե­­րը։ Ահա հնում կեն­­դա­­­նուն Աս­­տո­­­ւած­­նե­­­րին զո­­հելիս, նրա այդ մա­­սերը տա­­ճարի կաթ­­սա­­­ներում կը խա­­շէին ու կը հա­­ւատա­­յին թէ այդպի­­սով այդ արա­­րածը վե­­րակեն­­դա­­­նանա­­լու եւ աւե­­լի լաւ կեանք ու շատ ձա­­գուկներ ու­­նե­­­նալու շնոր­­հին կ՚ար­­ժա­­­նանայ։

Այն ալ յա­­ւելենք, որ համ­­շէնցի հա­­յերը կը հա­­ւատա­­յին, որ Աբ­­րա­­­համը հոր­­թուկի ոս­­կորնե­­րէն մի­­նը՝ կո­­ղոսկրը, մոռ­­ցած կ՚ըլ­­լայ գետ­­նի վրայ։ Ետ­­քը երբ կը նկա­­տէ այդ բա­­նը, հրեշ­­տա­­­կը այդ ալ կը խա­­չակնքէ եւ կը պա­­տուի­­րէ հո­­ղի մէջ թա­­ղել այն։ Յա­­ջորդ տա­­րի խա­­ղողի որթ կ՚աճէ այդ ոս­­կո­­­րէն։ Ահա թէ ինչպէս առաջացած է խաղողը։

Kategoriler

ԱՌՕՐԵԱՅ