Uluslararası üne sahip duduk sanatçısı Civan Gasparyan 93 yaşında vefat etti.
Haberi sanatçının torunu duyurdu.
Civan Gasparyan Jr. Facebook paylaşımında "Dünya bu gece düşünülemez bir kayıp yaşadı. Sadece bir ikon değil, aynı zamanda güzel bir ruh. Huzur içinde yatsın,” dedi.
Ermenistan'ın Godayk bölgesinde Solak kentinde 1928 yılında Muşlu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Gasparyan, altı yaşında duduk çalmaya başladı. Henüz küçükken annesini kaybetmesiyle zor bir çocukluk geçirdi. Babası İkinci Dünya Savaşı'na katıldı. Bu nedenle Civan Gasparyan çocukluğunu yetimhanede geçirdi. 1947'de Moskova'ya gitti.
1948'de Ermeni Şarkı ve Dans Popüler Topluluğu ve Yerevan Filarmoni Orkestrası'nın solisti oldu.
UNESCO dünya çapındaki yarışmalarında (1959, 1962, 1973 ve 1980) dört madalya kazandı. Gasparyan, 1973 yılında Ermenistan Halk Sanatçısı unvanına layık görüldü. 2002 yılında WOMEX (World Music Expo) Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nü aldı.
Ermeni halk müziği çalan küçük bir toplulukla dünya çapında turneler düzenledi. Ronin, Gladyatör de dahil olmak üzere birçok filmin müziklerini icra etti ve besteledi.
Gasparyan, Sting, Peter Gabriel, Hossein Alizadeh, Erkan Oğur, Michael Brook, Brian May, Lionel Richie, Derek Sherinian, Ludovico Einaudi, Luigi Cinque, Boris Grebenshchikov, Brian Eno, David Sylvian, Hans Zimmer gibi birçok sanatçıyla işbirliği yaptı.
Ayrıca Kronos Quartet ve Los Angeles Filarmoni ile kayıtlar gerçekleştirdi.
Gasparyan, Oslo'daki 2010 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Ermenistan adına yarışan Eva Rivas'ın şarkısında da sahne aldı ve ve Eurovision Şarkı Yarışması'nda performans sergileyen en yaşlı kişi oldu.
Gasparyan Türkiye'de konserlerde sahne aldı. Erkan Oğur ile kaydettikleri Fuad albümü Kalan Müzik'ten yayınlandı.
Gasparyan 20'den fazla albüm kaydetti ve binlerce konsere katıldı.
Paşinyan'dan mesaj
Başbakan Vekili Nikol Paşinyan, Civan Gasparyan'ın vefatı nedeniyle taziye mesajı yayınladı. Paşinyan şunları söyledi:
"Dünyaca ünlü duduk sanatçısı Civan Gasparyan'ın vefatını derin bir üzüntüyle öğrendim.
Ünlü usta, yaratıcı etkinliği boyunca Ermeni dünyasının duduk enstrümanının şanını tüm dünyaya yaymış, birçok prestijli sahnede sahne almış, ünlü filmlerde Ermeni ezgilerini sunmuş, ünlü besteciler ve dünyaca ünlü müzisyenlerle işbirliği yapmıştır.
Halkımız ve tüm dünya müziksever topluluğu Civan Gasparyan'ı Ermeni aydınının müstesna bir şahsiyeti sıfatıyla evrensel sanatın büyükleri arasında görmüştür, ki biz de bundan gurur ve ilham aldık.
Civan Gasparyan'ın müziğini dinledikten sonra William Saroyan, "Civancan, bu bir müzik değil, duadır" demişti. Üstadın icra ettiği dualar sadece Ermenilerin değil, dünyanın her yerindeki sanatseverlerin de kalbinde ve hafızasında sonsuza kadar kalacak.
Ailesinin, meslektaşlarının, hayranlarının bu büyük kaybının acısını paylaşıyorum. Sevgili Üstad, huzur içinde yat."
Yorumlar
Ünlü İngiliz müzisyen, şarkıcı, söz yazarı Peter Gabriel, Gasparyan'ın ardından anılarını paylaştı. Gabriel, "Martin Scorsese'nin 'The Last Temptation of Christ' filminin müzikleri için yaptığım araştırma sırasında duduk'la tanıştığımda müziğine aşık oldum. Ermenistan'da duduk iyi çalındığında herkesin ağladığını söylerler. Bu enstrümanın büyük ustası Jivan Gasparyan'dı. Real World Stüdyolarında bir akşam yemeğinin ortasında ayağa kalktı ve 'Bunu annem için çalıyorum' dedi. Odada gözleri dolmayan kimse yoktu. Duduk'unu dudaklarına götürdüğünde, dinleyen herkese bir büyü yaptı. Teşekkürler Civan."
Ermenistan Tatul Altunyan Şarkı ve Dans Topluluğu yöneticisi Grigor Voskanyan, Civan Gasparyan'ın milli bir değer olduğunu ve öyle kalacağını söyledi. Voskanyan "Bana göre geri dönüşü olmayan bir kaybımız oldu, Gasparyan bizim için yeri doldurulamaz bir büyüklüktü" diye konuştu.
Yerevan Gomidas Devlet Konservatuarı Rektörü Sona Hovhannisyan ise "Hislerimi ifade edecek sözüm yok. Milli çalgımızı dünyada yaygınlaştıran, kayısı ağacından yapılan çalgımız için büyük ilgi uyandıran bir insandı" dedi.
Halk şarkıcısı Gurgen Dabaghyan da, "Onun hakkında konuşmaya gerek yok çünkü Gasparyan geçmişte her şeyi söyledi ve kanıtladı. Müziğimizin gelişmesine ve yaygınlaşmasına büyük katkı sağladı. Civan Gasparyan duduk'u Ermeni dünyasından uluslararası arenaya çıkardı" diye konuştu.
Kalan Müzik, Twitter'da yaptığı paylaşımda Gasparyan'ın ölümünden duydukları üzüntüyü ifade etti.
Halk müziği sanatçısı Sabahat Akkiraz da Twitter'dan yaptığı paylaşımda "Bu dünyadan bir Civan Gasparyan geçti. Duduk çaldı,türkü söyledi. Yüreğimizi derinden yaraladı melodileri. Işık içinde uyu. Hem Ermeni müziğine hem Duduk çalanlara büyük emeğin geçti. Sarı Gelin söylerken hangi dilde olursa olsun gönlümüzü hoş eyledin" dedi.
HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada Gasparyan'ı andı.
