Türkiye Ermenileri Patrikhanesi Ruhaniler Genel Meclisi, Patrik II.Mesrob’un 7 yıldır görevini yerine getiremediği için, kilise geleneklerine dayanarak emekli edilmesine karar verdi ve Patrik seçimi için başvuru yapılacağını duyurdu.
Türkiye Ermenileri Patrikhanesi Ruhaniler Genel Meclisi, Patrik II. Mesrob’un durumunu görüşmek için bir araya geldi. Episkopos Sahak Maşalyan başkanlığında toplanan meclis, Patrik II.Mesop’un yedi yıldır görevini yerine getiremediğine, adli tabiplik raporlarına göre iyileşme ihtimali olmadığına dayanarak emekli edilmesine karar verdi, Patrik II. Mesrob’un emekli patrik olarak anılacağını açıkladı. Meclis, seçim için gerekli başvuruların yapılacağını duyurdu.
Patrik II. Mesrob 2008 yılında ortaya çıkan rahatsızlığının ardından görevini yerine getiremiyordu. 29 Haziran 2010 yılında devlet tarafından Patrik Genel Vekili seçilmesine izin verildi ve 30 Haziran 2010’da Başepiskopos Aram Ateşyan ‘Patrik Genel Vekili’ olarak göreve başladı. Ateşyan’ın göreve başlamasının hemen ardından, seçimle göreve gelmediği için eleştiriler gündeme geldi. Ermeni toplumu içinde patriklik seçiminin yapılması için talepler yükseliyordu. Patriklik seçim için Patrikhane önünde eylem yapılmış, gazetelere ilanlar verilmişti. Ermeni toplumunun önde gelen sivil temsilcilerinin tepkileri, Ruhani Kurul’da oluşan rahatsızlıklar bir süredir gündemdeydi. Ermeni toplumunun sivil temsilcileri seçim talebiyle yeni kampanya hazırlıkları yapıyordu.
Uzun süredir kaosa dönüşen patrik seçimi tartışmalarına Ruhaniler Genel Meclisi noktayı koymuş oldu. Ermeni toplumunun kanaat önderleri seçim sürecinin hızla başlatılması gerektiği konusunda hemfikir. Hukukçular seçim için izne gerek olmadığı, yazılı bir bildirim yapılarak seçim sürecinin başlatılması gerektiğini savunuyor.
“Müteşebbis heyet var “
Patriklik seçimi konusunda, Ruhaniler Genel Meclisi’nin aldığı kararın ardından seçim sürecini idare etmek için müteşebbis heyeti oluşturulması gerekiyor. Seçim sürecine ilişkin başvuru yapılması ve Ermeni toplumunun delegelerinin belirlenmesi gibi süreçleri Müteşebbis Heyet yürütüyor. 16 Aralık 2009 yılında Müteşebbis Heyet oluşturulmuştu. Seçim süreci konusunda uzun süredir mücadele eden ve Müteşebbis Heyeti’nde bulunan avukatlar Setrak Davuthan ve Sebu Aslangil, heyetin halen görevde olduğunu söyledi.
Son gelişmenin ardından heyetin harekete geçmesi gerektiğini vurgulayan Sebu Aslangil şöyle konuştu:
“Bu heyet halen görevde. Patrikhane’nin heyetle temasa geçmesi gerekiyor. Eğer heyet göreve devam ettiğini ilan ederse süreç başlar. Zaten hali hazırda Patriklik seçimiyle alakalı devam eden davalar da var. Bu süreçleri de müteşebbis heyet yürütüyor. Yeni bir heyet seçilmesi gündeme gelirse süreçler uzar. Bu süreçler zaten tamamlanmıştı”.
“İzin gerekmez”
Avukat Setrak Davuthan da Müteşebbis Heyet’in bu kararı değerlendirmesi gerektiğini ve heyetin halen görevde olduğunu söyledi, “Bence de Müteşebbis Heyet geçerlidir. Açılan davalar var. Kesin yargı hükmü çıkmadan Müteşebbis Heyet’in yokluğundan bahsedilemez. Hali hazırda bu heyetin varlığı kesindir, tartışılamaz” diye konuştu.
Patriklik seçimi için başvuru sürecine ilişkin olarak da konuşan Davuthan, “İzin almak gerekmez. Sadece seçim konusunda bildirim yapılır. Seçimin nasıl yapılacağı konusunda süreç bellidir” dedi.
“Heyet görevinin başında”
Müteşebbis Heyeti’nin Başkanı Hosrof Köletavitoğlu da heyetin görev başında olduğunu söyledi. Köletavitoğlu şunları söyledi,
“Heyet patrik seçimi yapmak için kuruldu. Patrik seçim süreci tamamlanana kadar görevi sona ermez. Biz şu anda, aradan 6-7 sene geçse dahi halen görevdeyiz. Müteşebbis Heyet şimdiye kadarki bütün adımlarında bu sorumlulukla hareket etti. Biz halen görev başında olduğumuzu biliyoruz. Görevde olduğumuz için her yeşil ışığı değerlendiririz.”
Köletavitoğlu seçim konusundaki başvuru sürecine dair ise şunları söyledi,
“Şimdiye kadar patrik seçimi başvurularını Patrik Kaymakamı ile beraber Müteşebbis Heyetin Başkanı yapardı. Ortak imza ile başvuru yapılırdı. 2010 senesinde Ateşyan kendi başına başvuru yaparak karmaşa içerisine girdi.”
Köletavitoğlu, Ruhani Kurul Genel Meclisi’nin kararını heyet olarak değerlendireceklerini söyledi.
Ateşyan: İzin beklenecek
Başepiskopos Aram Ateşyan, son gelişmeyle ilgili olarak Agos’a konuştu. Ateşyan, şunları söyledi,
“Tekrar müracaat edeceğiz. Eskiden nasıl olduysa seçim yine öyle olacak. Aynı şekilde yürütülecek. İzin ne zaman gelir belli değil. Bir ay da olabilir, üç ay da olabilir. Hiç olmayabilir de. Çalışmalar ondan sonra başlayacak. Ortada herhangi bir şey yok. İzin gelmeden kimse bir şey yapmayacak”
Maşalyan: Her kesimin talebiydi
Ruhaniler Genel Meclisi’nin karar aldığı toplantıya başkanlık eden Episkopos Sahak Maşalyan, Kasım ayında seçim için başvuru yapılacağını söyledi.
Agos’a konuşan Maşalyan şunları söyledi,
“Devlete yapılan başvurulardaki çelişki tespit edildi ve sorumluluğun bizim üzerimizde olduğu anlaşıldı. Bu nedenle bir şekilde makamın boş olduğunun bizim tarafımızdan ilan edilmesine karar verildi. Ruhani Meclis bunu en üst makama Kilise Genel Meclisi’ne yönlendirdi, İstanbul’da görev yapan tüm din adamlarının katılımlarıyla bir toplantı yapıldı. Burada makamın zaten boş olduğu, imza yetkisi 2008’de alınmış 2015 yılında vasi tayin edilmiş bütün halkımızın her kesimiyle aydınları, basın, VADİP, yöneticiler hepsi bir patrik talep ediyordu. Aynı zamanda Ermeni Kilisesi genel olarak Katoğigosla, Episkoposlar toplantısıyla defalarca sözlü ve yazılı olarak beyan etmişti. Dolayısıyla bütün bunlara dayanarak meclis patriğin emekliye ayrıldığını teyit etti. Patrik emekliye ayrılmıştır ve bu yüzden makam boştur. Makam boş olduğuna göre yeni bir patrikle doldurulması gerekir. Devlete başvuru mektubu kaleme alınacaktır. Bu mektup devlete teslim edildikten sonra artık ne bizim patrikhanemizin ne de cemaatimizin sorumluluğu yoktur. Yani top artık devlettedir. Dilekçeyi vereceğiz ve bekleyeceğiz. Ardından devletten gelecek yanıtı bekleyeceğiz. Kasım ayı içerisinde dilekçe valiliğe teslim edilecek. Daha ayrıntılı bilgileri de önümüzdeki hafta içerisinde basın toplantısıyla vereceğiz.”
“Vekalet de ortadan kalktı”
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu, gerekenin yapıldığını, bundan sonra seçim yolunun açıldığını söyledi.
“Kararı alanların ellerine kollarına sağlık. Ateşyan’ı da töhmet altında bırakmaktan kurtardılar” diye konuşan Şirinoğlu şunları söyledi, “Kararla beraber vekalet de ortadan kalkmış oldu. Patrik Mutafyan’ı emekliye ayırmasıyla Ateşyan’ın da vekilliği bitmiştir”.
Şirinoğlu şöyle devam etti: “VADİP’te hep söyledim. ‘Dağılıyoruz’ dedim. ‘Patrikhaneye saygı kalmadı’ dedim. Cemaatin seçime gitmesinden çok memnun oluruz. Cemaati toparlayacak biri lazım. Patrikhaneye karşı artık bir güven yok. Bu nedenle toparlayıcı olmak zorundalar. Buradan hareketle yoka çıkmak lazım. Madağlar çok kötü gidiyor. Okulların durumu ortada. Giderek daha kötü olacak. Güçlü olan ayakta kalacak diğerleri batacak. Artık cemaat içinde rekabet olmaması lazım. Cemaatin parası bütün cemaatindir ve herkes kullanmalıdır. Artık şeffaflık gerekiyor.”
“Süreç başlamıştır”
Vakıflar Genel Müdürlüğü Azınlık Vakıfları Temsilcisi Prof. Toros Alcan, kilise geleneklerinin gereği olarak ve Mutafyan hukuken de görevini yerine getirmeyeceği için bu kararın alındığını ve geleneklere göre de 7 yılın dolduğunu söyledi.
Alcan, Patriklik makamının boş olduğu kararının doğru bir karar olduğunu, hemen bir patrik kaymakamının seçilerek seçim sürecinin başlatılması gerektiğini söyledi.
Alcan şunları söyledi: “Olmayan aslın vekili de olmaz. Patrik kaymakamı seçilmesiyle birlikte seçim süreç başlamış demektir. Bir patrik hayatını kaybettiğinde nasıl bir süreç işleniyorsa şimdi de o süreç işletilmelidir.”
Seçim sürecinin müthiş bir enerji yaratacağına dikkat çeken Alcan, “Birçok sorunun temelinde patriksizlik yatmaktadır. Bazıları için psikolojik bazıları içinse teknik bir sorun. Seçimin olmaması, Patrik aslının olmamasından dolayı sorunlar yaşıyoruz. Kim olursa olsun, seçimin olacak olması, seçilmiş olması, toplumun bölünmesini parçalanmasını ortadan kaldıracaktır. Pek çok sorun ortadan kalkacaktır.”
“Sivillerin destek olması gerek”
Düşünce Platformundan Harut Özer, zaten devam eden bir seçim süreci olduğunu, Müteşebbis Heyet’in görevine dönmesi gerektiğini söyledi.
Sivillerin seçim sürecine destek olması gerektiğini dile getiren Özer, “Hayırlı olsun. Herkes iradesini ortaya koyarak bu kararı desteklemesi gerekiyor. Artık vakıfların kendi iradelerini test etme zamanıdır” diye konuştu.
Karagözyan Vakfı Başkanı Dikran Gülmezgil de alınması gereken kararın geç de olsa alınmış olduğunu söyledi.
RUHANİLER GENEL MECLİSİ BİLDİRİSİ:
“Patriklik Makamı ‘Münhal’dir”
Patriklik Ruhaniler Genel Meclisi, Ruhani Meclisin 14 Ekim 2016 tarihli 131. oturumu kararı uyarınca ve Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan’ın daveti ve riyasetiyle 26 Ekim 2016 Çarşamba günü saat 10.00’da Patrikhane kabul salonunda toplandı.
Toplantı Başepiskopos Aram Ateşyan’ın duası ile açıldı. Oturum başkanlığına Episkopos Sahak Maşalyan, sekreterliğe ise Peder Drtad Uzunyan seçildiler.
Patrik Mesrob II Hazretleri’nin sağlık durumu nedeniyle Patriklik Makamının içinde bulunduğu durum toplantının gündemini oluşturuyordu. Toplantıda hazır bulunan ruhaniler aşağıda belirtilen konularda inceleme ve istişarelerde bulundular:
- Patrik Mesrob II Hazretleri Mayıs 2008 tarihinden itibaren “Patrik” olarak hizmet edememektedir. Patriklik Makamı’nın olağan işleri Ruhaniler Genel Meclisi tarafından seçilmiş Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan tarafından yürütülmektedir.
- Kilisemizin kadim kanunları ve gelenekleri, taraflardan birinin yedi yıl süreyle mevcut olmaması (gaybubeti) durumunda antlaşmaların veya yeminlerin hükümsüz olduğunu kabul eder. Bu nedenle, bu kural Patrik Hazretleri’nin etmiş olduğu yemini artık hükümsüz kılmaktadır.
- 2015 yılında Adli Tıp Kurumu raporuyla Patrik Hazretleri’nin gayrı faal durumu tespit edilmiştir.
Bu nedenle yukarıda belirtilen maddeler doğrultusunda Patriklik Makamı’nın “Münhal” olduğu aşikârdır.
Toplantıya katılan ruhaniler oy birliğiyle Patrik Mesrob II Hazretleri’ni “Emekliye sevk edilmiş” addederek, kendisini “EMEKLİ PATRİK” (Patrik Emeritus) ilan etmiştir.
Buna göre, Patriklik Makamı’nın cemaatimizin katılımıyla seçilmiş yeni bir PATRİĞE kavuşmasını sağlamak amacıyla, Patrik Seçimi için durumu izah eden ve kadim geleneklerimize uygun içerikli bir yazının ilgili makamlara arz edilmesine karar verildi.
Toplantı Patrik Genel Vekili’nin duasıyla son buldu.
Halkımıza duyurulur.
RUHANİLER GENEL MECLİSİ DİVANI
