Avrupa’nın kültürel miras alanında en prestijli ödülü olan Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü'ne layık görülen 28 projeden biri Diyarbakır Surp Giragos Kilisesi oldu. Ödül verilme gerekçesi olarak 'kilisenin restorasyonunda yerel yönetim ve yöre halkının dayanışması' gösterildi.
Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra, Avrupa’nın kültürel miras alanında en prestijli ödülü olan Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü / Europa Nostra 2015 Ödüllerini kazananları bugün açıkladı. 263 kişi ve organizasyonun başvurusu arasından seçilen 28 proje arasında, Türkiye’den Diyarbakır Surp Giragos Ermeni Kilisesi bulunuyor.
Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü, koruma, araştırma ve sayısallaştırma, özel hizmet ve öğretimle farkındalık arttırma olmak üzere dört farklı kategoride kültürel miras özelliği olan eserlere ve projelere veriliyor.
2002 yılından beri verilen ödüle bu sene 29 ülkeden, 263 kişi ve organizasyon başvurdu. Başvuranlar arasında bulunan Diyarbakır’daki Surp Giragos Ermeni Kilisesi ‘koruma’ kategorisinde ödüle değer bulundu.
Ödül komitesi, ödülün Surp Giragos’a verilme gerekçesi olarak, kilise restorasyonunda yerel yönetim, yöre halkı ve Ermeni cemaatinin katkısını gösterdi:
“Bu bölgede Ermenilerin ana kilisesinin cemaatinin buradan gitmesinden sonra restore edilmesi için harcanan çaba, kent ve kentliler için önemli bir uzlaştırma hareketi olmuştur. Proje, çatı, çan kulesi ve iç döşeme malzemeleri başta olmak üzere, kayıp elemanlarının yeniden inşa edilmesi için eski belgeler üzerinde yapılan geniş bir araştırma sonucunda geliştirimiştir. Ermeni Cemaati’nin eserin restorasyona katılımı da yöre halkı arasında barış ve toplumsal bütünleşmenin gelişmesinde çok büyük bir katkı sağlamıştır ve tüm dünyadan Ermeni ziyaretçileri buraya çekmektedir.”
17. yüzyılda inşa edilmiş olan Surp Giragos Kilisesi’nin çan kulesi1914 yılında top atışıyla yıkılmış;1915 sonrasında metruk bir hale gelmişti. 2010 yılında başlayan restorasyon çalışmalarına Surp Giragos Kilise Vakfı, sivil toplum grupları, ilgi gösteren bireylerin çabaları sayesinde devam etmiş, daha sonraki aşamalarda yerel yönetimin katkısı ve desteği sayesinde, çalışmalar genişletilerek, papaz evi, şapel ve alandaki diğer binalar da onarılmıştı.
Avrupa Kültür Mirası Ödülleri, 11 Haziran günü Oslo Belediye Binası’nda yapılacak ödül töreniyle sahiplerine verilecek. Törende, ödül alan projelerden yedisi, 2015'de kültür mirası alanında en üstün başarılara verilen “büyük ödül” ün sahibi olarak 10.000 € para ödülünün de sahibi olacak.
Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü’nün diğer kazananları şöyle:
Kategori Koruma
▪ Van Buuren Müzesi Pitoresk Bahçesi Brüksel, BELÇİKA
▪ Middleport Toprak Kapları, Soke-on-Trent, BİRLEŞİK KRALLIK
▪ Stonehenge: Çevre Peyzajı ve Ziyaretçi Merkezi, Wiltshire, BİRLEŞİK KRALLIK
▪ Boulingrin Central Market Hall, Reims, FRANSA
▪ The Halls Amsterdam: Basın, Moda, Kültür ve Zanaat Merkezi, HOLLANDA
▪ Anana Tuz Vadisi, Bask Ülkesi, İSPANYA
▪ Katedral, Tarazona, İSPANYA
▪ Bazilika Kompleksi Paleochristian Mozaikleri, Aquileia, İTALYA
▪ Monte Palma Nuragic Heykelleri, Sardinya Adası, İTALYA
▪ Ermeni Kilisesi ve Manastırı, Lefkoşa, KIBRIS
▪ Liszt Müzik Akademisi, Budapeşte, MACARİSTAN
▪ Malikane, Eidsvoll, NORVEÇ
▪ Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Diyarbakır, TÜRKİYE
▪ Antouaniko Malikhanesi, Sakız Adası, YUNANİSTAN
Kategori Araştırma ve Sayısallaştırma
Araştırma Projeleri:
▪ Las Cuencas’tan Öğrenmek: Asturian Kömür Madeni Alanı Kültürel Peyzajı, İSPANYA
▪ Lasithi Plateau Rüzgar Değirmenleri’nin Perfore Yelkenler ile Restorasyonu, Girit, YUNANİSTAN
Sayısallaştırma Projeleri:
▪ HERMES: Hermoupolis Sayısal Miras Yönetimi, Sire Adası, YUNANİSTAN
▪ Venedik Harikaları: Sanal Çevrimiçi Hazineler, St. Mark’s Bölgesi, ITALYA
Kategori Özel Hizmet
▪ The Rundling Derneği, Jamein, ALMANYA
▪ Kiliseler Koruma Vakfı, Londra, BİRLEŞİK KRALLIK
▪ Huis Doorn Arkadaşlar Derneği, Doorn, HOLLANDA
Kategori Eğitim, Öğretim ve Farkındalık Artırma
Eğitim-Öğretim Projeleri:
▪ Miras Becerileri Girişimi, Newcastle upon Tyne, BİRLEŞİK KRALLIK
▪ Genç Arkeologlar Klübü, York, BİRLEŞİK KRALLIK
Meslek Eğitimi Projeleri:
▪ Estonya’da Kırsal Bölge Binalarının Sahipleri Programı, Tallinn, ESTONYA
▪ The Outbuilding Projesi, Roros, NORVEÇ
Farkındalık Yaratma:
▪ Stain Bahçe Kenti, Stains, FRANSA
▪ The Fota Duvarlı Bahçesi, Cork, İRLANDA
▪ Bir Gelecek İnşa Etmek İçin Geçmişin Tanıklarını Kurtarma, Chisinau, MOLDOVA