İNSAN HAKLARI

Bu noktada Ermenistan halkı ile Azerbaycan halkı arasında bir ayrım yapmayı yanlış buluyorum, zira bir türlü çözülmeyen Karabağ meselesi iki halkı da eşit şekilde paramparça etti, ediyor. Yüzyıllarca yan yana, hatta yer yer iç içe yaşamış, sosyokültürel açıdan aralarında büyük benzerlikler olan bu halklar barış içinde bir arada yaşamayı hayal dahi edemez hâle getirildi. Şu satırları yazdığım dakikalarda barış hayali daha da uzaklaşıyor, çünkü bu sefer Karabağ’da da değil, Ermenistan-Azerbaycan sınırında, ölmek için doğduğunun farkında olmayan, hayatlarının zerre kıymeti olmadığını bilmeyen gencecik çocuklar ölüyor.

Ermenistan-Azerbaycan sınırında alevlenen çatışma, yerleşim yerlerinin devamlı bombalanması ve insanların ölüm haberleri Karabağ meselesinde barış talep eden, savaşa karşı duran ve zaten sesleri zor duyulan insanları daha da yalnızlaştırdı. Bu zor günlerde, ‘İnsan hakları gündemi’ sayfasını, yaşadıkları bölgede barış için çabalamış, savaş karşısında bir arada yaşamı savunan Azerbaycanlı ve Ermenistanlı gençlere açtık.

6-7 Eylül Pogromu’nun üzerinden 67 yıl geçti. İstanbul’da başta Rumlar olmak üzere tüm gayrimüslim azınlığı hedef alan pogrom sonucunda resmî verilere göre 73 kilise, sekiz ayazma, iki manastır, 3584’ü Rumlara ait olmak üzere 5538 ev ve işyeri yakılıp, yıkıldı ve yağmalandı. Türkiye toplumunun 6-7 Eylül’le neden yüzleşemediğini ve olası bir yüzleşmenin nasıl sağlanabileceği sorularını araştırmacı-yazar Foti Benlisoy'a yönelttik.

Türkiye’de enflasyon oranı bir yılı aşkın bir süredir kesintisiz olarak yükseliyor. Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre açıklanan oran %79,60’tı; Ekim 1998’den beri bu kadar yüksek bir oranla karşılaşılmamıştı. Enflasyondan farklı şekillerde etkilenen iki kadın, yaşadıkları zorlukları ve verdikleri mücadeleyi anlatıyor.

Barselona merkezli Col·lectivaT Kooperatifi ve İstanbul merkezli Sefarad Kültürü Araştırma Merkezi (SKAD), ortak bir projeye imza attı. ‘Avrupa Birliği’nin Ortak Kültürel Mirası: Türkiye ve AB arasındaki diyalogun korunması Hibe Programı’ kapsamında desteklenen ‘Judeoespañol (Ladino): Akdeniz’in iki yakasını birleştiren dil’ isimli proje çerçevesinde ‘Hiçbir dil dijital çağın gerisinde kalmasın’ isimli bir çalıştay düzenlendi.

Çeçen Halk Hareketi 1ADAT, Çeçen güvenlik güçlerinin önde gelen hükümet eleştirmeni Muslim Bisultanov’u öldürdüğünü ve eşini kaçırdığını aktarıyor.

Ermenistan merkezli Toplumsal Araştırma ve Danışmanlık Merkezi ‘Socioscope’, İkinci Karabağ Savaşı sonrasında Ermenistan’a ‘yerleşmiş’ Karabağlılarla görüşmeler yaptı. Bu görüşmeler, ‘Savaş, Geleceğin Belirsizliği ve Barış İçinde Bir arada Yaşama’ adlı bir araştırmayla yayınladı.

İkinci Karabağ Savaşı sonrasında yerinden edilmiş Karabağlı Ermenilerin yaşadığı hak ihlallerini kendilerinden dinledik. Gayane Hambardzumyan ve Liza Matevosyan Şuşi’den göç ettikleri Ermenistan’da maruz kaldıkları statü belirsizliğini, sosyal yardım ve gelecekleri konusundaki soru işaretlerini, yaşadıkları zorlukları, ileride bir arada yaşama ihtimaline dair fikirlerini Agos’a anlattı.

Ermenistan Sağlık Bakanlığı, 1990’larda yürürlüğe giren gönüllü kısırlaştırma yasasında, bazı değişiklikler önerdi. Bakanlık, mahkemelerin zihinsel engelli kişilerin kısırlaştırılmasına karar vermesine izin verecek değişiklikler talep etti. Ermenistan merkezli sivil toplum örgütü olan Engelli Hakları Gündemi’nin başkanı Mushegh Hovsepyan tasarıyı bütün insan hakları sözleşmelerinin ihlâli olarak değerlendirdi.

Onur Ayı kapsamında İstanbul’da düzenlenmek istenen 20. Onur Yürüyüşü, geçen hafta polisin sabah saatlerinden itibaren Taksim ve çevresini ablukaya almasıyla engellenmeye çalışıldı. Onur Yürüyüşü’nü yapmak için bir araya gelmeye çalışan toplam 373 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar ertesi gün serbest bırakılsa da ters kelepçelerle uzun süre bekletildiler, bazı avukatlar da tartaklandı. 373 gözaltı son dönemin rekoru olarak da kayıtlara geçti. Tanıkları o günü anlattı.